PIT 2011: Śmierć bliskich trzeba uwzględnić w rozliczeniach z fiskusem

Tak tragiczne wydarzenia rodzinne jak śmierć bliskich trzeba uwzględnić w rozliczeniach z fiskusem. Przepisy oferują dziś sporo udogodnień dla rodziny zmarłego

Publikacja: 30.04.2012 11:40

Ulga na dzieci nie dla konkubinatów

Ulga na dzieci nie dla konkubinatów

Foto: Fotorzepa, Monika Zielska Monika Zielska

Czy małżonkowie mogą się rozliczyć wspólnie, jeśli jedno z nich zmarło w trakcie roku podatkowego?

W zasadzie wspólne rozliczenie przysługuje tylko parom pozostającym przez cały rok w związku małżeńskim, i to pod warunkiem istnienia wspólności majątkowej. Jednakże żyjący małżonek może się rozliczyć razem ze zmarłym na takich samych zasadach  (tj. w rozliczeniu ubiegłego roku ważne jest, by pobrali się przed 1 stycznia 2011 r.). Ma też takie prawo, jeśli małżonek zmarł już po zakończeniu roku, a przed dniem złożenia rocznego PIT. Traci je, jeśli złoży zeznanie po terminie (po 30 kwietnia). Jeśli wdowa lub wdowiec wychowuje dziecko, to może zastosować wspólne rozliczenie z dzieckiem, ale dopiero od następnego roku podatkowego. Przepisy nie pozwalają na równoczesne zastosowanie tego udogodnienia i wspólnego rozliczenia z małżonkiem, choćby ten zmarł przed końcem roku.

Czy za osobę zmarłą trzeba składać zeznanie podatkowe?

Nie ma takiego obowiązku, tak jak nie ma obowiązku informowania urzędu skarbowego o śmierci podatnika. Czyni to z urzędu organ ewidencyjny ludności po otrzymaniu aktu zgonu. Trzeba jednak pamiętać o ogólnej zasadzie odpowiedzialności spadkobierców za zobowiązania podatkowe spadkodawcy. Otóż lokalny urząd skarbowy informuje spadkobierców o tym, jak wyglądały rozliczenia podatkowe zmarłego. Podaje informacje o wysokości dochodu lub przychodu, wpłaconych zaliczek na podatek oraz kwotę podatku do zwrotu albo wysokość nadpłaty. Jeśli zmarły miał wydatki uprawniające go do skorzystania z ulg, to spadkobiercy powinni w ciągu 30 dni od otrzymania takiej informacji poinformować o tym urząd skarbowy. Gdy termin minie, fiskus wyda decyzję ustalającą wysokość zobowiązania podatkowego albo stwierdzającą nadpłatę (czyli kwotę do zwrotu).

Jak traktować świadczenia wypłacane żyjącym w związku ze śmiercią bliskiej osoby?

Wiele takich świadczeń jest zwolnionych z podatku. Dotyczy to np. odpraw pośmiertnych i zasiłków pogrzebowych. Zwolnione są także – do 2280 zł – zapomogi otrzymane w razie śmierci. Przepisy zwalniają z podatku też odszkodowania wypłacone przez ubezpieczycieli z polisy na życie oraz przez ZUS, a także renty rodzinne przyznane po śmierci członka rodziny. Takich świadczeń nie trzeba wyszczególniać w rocznym zeznaniu.

Jeśli jest kilku spadkobierców, to jaka jest ich odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe zmarłego?

Przepisy podatkowe odsyłają tu do przepisów kodeksu cywilnego o przyjęciu i odrzuceniu spadku oraz o odpowiedzialności za długi spadkowe. Po uprawomocnieniu się postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku (albo po poświadczeniu przez notariusza w sprawach niespornych) organy podatkowe wydają dla spadko- bierców decyzje w sprawach zobowiązań podatkowych zmarłego. Określają w nich zakres odpowiedzialności poszczególnych osób lub określają wysokość nadpłaty albo zwrotu podatku. Każdy spadkobierca, który otrzyma decyzję o przypadających na niego zobowiązaniach, musi je uiścić w terminie 14 dni od dnia otrzymania decyzji. Jeśli zaś po zmarłym pozostał nadpłacony podatek, to spadkobiercy powinni między sobą ustalić ich podział. W tym celu składają zgodne oświadczenie woli do urzędu skarbowego wraz z prawomocnym postanowieniem sądu albo poświadczeniem notarialnym o nabyciu spadku.

Czy małżonkowie mogą się rozliczyć wspólnie, jeśli jedno z nich zmarło w trakcie roku podatkowego?

W zasadzie wspólne rozliczenie przysługuje tylko parom pozostającym przez cały rok w związku małżeńskim, i to pod warunkiem istnienia wspólności majątkowej. Jednakże żyjący małżonek może się rozliczyć razem ze zmarłym na takich samych zasadach  (tj. w rozliczeniu ubiegłego roku ważne jest, by pobrali się przed 1 stycznia 2011 r.). Ma też takie prawo, jeśli małżonek zmarł już po zakończeniu roku, a przed dniem złożenia rocznego PIT. Traci je, jeśli złoży zeznanie po terminie (po 30 kwietnia). Jeśli wdowa lub wdowiec wychowuje dziecko, to może zastosować wspólne rozliczenie z dzieckiem, ale dopiero od następnego roku podatkowego. Przepisy nie pozwalają na równoczesne zastosowanie tego udogodnienia i wspólnego rozliczenia z małżonkiem, choćby ten zmarł przed końcem roku.

Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe