Stypendia od samorządów w oparciu o przepisy o szkolnictwie wyższym całe bez PIT

Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) wydał ważny podatkowy wyrok dla samorządowców i studentów, którzy korzystają z ich wsparcia. 

Konkretnie chodziło o stypendia. We wniosku o interpretację województwo wyjaśniło, że we wrześniu 2020 r. uchwałą sejmiku przyjęto regulamin przyznawania stypendiów dla studentów studiów stacjonarnych wyższych uczelni ze swojego terenu. Zgodnie z uchwałą przewidziano dwa rodzaje wsparcia. Pierwsze to stypendium motywacyjne dla studentów zamieszkujących oraz podejmujących studia w województwie. Przyznawane na dziewięć miesięcy w maksymalnej wysokości 1000 zł miesięcznie. Drugie to stypendium przedsiębiorcze dla studentów pierwszego roku studiów stacjonarnych II stopnia na rozpoczęcie jednoosobowej lub innej formy prowadzenia działalności gospodarczej w wysokości 5000 zł.

Czy samorząd może przyznać stypendium na podstawie prawa o szkolnictwie wyższym i nauce?

Województwo chciało potwierdzenia, że oba rodzaje wsparcia uchwalone przez sejmik są w całości zwolnione z PIT. Samo uważało bowiem, że w tym przypadku podstawę preferencji stanowi art. 21 ust. 1 pkt 39 ustawy o PIT, który przewiduje ogólne zwolnienie dla stypendiów i zapomóg wskazanych w ustawie – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.

Urzędnicy podkreślili, że ustawodawca w tych przepisach o szkolnictwie przyznał sejmikowi województwa kompetencje do określenia m.in. rodzaju stypendium, kryterium, maksymalnej wysokości i warunków wypłacania. Województwo z tej opcji skorzystało i wszystkie wymogi ustawowe zostały spełnione w przyjętym przez sejmik regulaminie. Dlatego oba stypendia korzystają z całkowitego zwolnienia podatkowego i nie będzie konieczności potrącania od nich PIT.  

Czytaj więcej:

Administracja

Nagrody od gminy dla uczniów bez podatku

Upominki przyznane na zakończenie rok...

Pro

Inaczej sprawę widział jednak fiskus. Potwierdził co prawda, że stypendia motywujące i przedsiębiorcze, których wysokość oraz zasady udzielania zostały określone w uchwale sejmiku są objęte zwolnieniem, ale tym z art. 21 ust. 1 pkt 40b ustawy o PIT. To preferencja dotycząca wprost stypendiów dla uczniów i studentów, których wysokość i zasady udzielania zostały określone m.in. w uchwale organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego. I została ograniczona limitem 3 800 zł. W konsekwencji fiskus uznał, że nadwyżka ponad ten limit podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym. 

Czy stypendium motywacyjne od województwa korzysta ze zwolnienia podatkowego?

Województwo upierało się przy swoim, ale w pierwszej instancji przegrało. Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA) w Gorzowie Wielkopolskim zgodził się z fiskusem, że sporne stypendia podlegają częściowemu zwolnieniu z art. 21 ust. 1 pkt 40b, a nie pełnemu z art. 21 ust. 1 pkt 39 ustawy o PIT.

Czytaj więcej:

Administracja

Stypendia dla zdolnych uczniów są zwolnione z PIT

Uczeń, który otrzymał pomoc materialn...

Pro

Sąd nie kwestionował, że w świetle art. 96 ust. 1 i ust. 2 Prawa o szkolnictwie wyższym i nauce, stypendium może być przyznane studentowi przez jednostkę samorządu terytorialnego. Niemniej w jego ocenie, choć sporne stypendia są wymienione w ustawie – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, to nie można do nich zastosować nielimitowanego zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 39 ustawy o PIT. WSA doszedł do wniosku, że są objęte art. 21 ust. 1 pkt 40b ustawy o PIT, bo są stypendiami dla uczniów i studentów, których wysokość i zasady udzielania zostały określone w uchwale organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego. 

A to dlatego, że preferencja dla stypendiów finansowanych przez jednostki samorządu jest ograniczona poprzez przepis szczególny, który zmniejsza zakres zwolnienia dla dwóch rodzajów stypendiów. Konkretnie tych, których wysokość i zasady udzielania zostały określone w uchwale organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego oraz stypendiów przyznanych przez organizacje pożytku publicznego. 

Czy każde stypendium od samorządu terytorialnego korzysta z limitowanego zwolnienia w PIT?

Inaczej do problemu podszedł dopiero NSA. I uznał, że jednak sporne stypendia są w całości wolne od PIT. Nie przekonała go koncepcja co do szczególnego charakteru normy, na którą powołały się fiskus i WSA. W ocenie NSA obie podstawy zwolnienia, wokół których koncentruje się spór, są równej rangi. Zwrócił uwagę na to, że zostały wprowadzone w różnym czasie. I nawet jeśli mają one charakter kolizyjny, to należałoby raczej w tym przypadku zastosować zasadę, że norma późniejsza uchyla wcześniejszą.