NSA wydał ważny wyrok ws. darmowych polis dla pracowników

Polisa NNW i OC służy i firmie, i pracownikowi. A skoro nie da się rozdzielić z niej korzyści, to przychodu nie ma.

Publikacja: 26.05.2022 07:28

Naczelny Sąd Administracyjny

Naczelny Sąd Administracyjny

Foto: rp.pl / Paweł Rochowicz

Opodatkowanie nieodpłatnych świadczeń dla pracowników od lat wywołuje spory. Orzecznictwo sądów administracyjnych coraz częściej potwierdza niekorzystną dla nich wykładnię fiskusa, ale nie zawsze. W środę Naczelny Sąd Administracyjny wydał ważny wyrok dotyczący darmowych polis ubezpieczeniowych dla pracowników. Uznał, że taki zakup nie generuje dla nich przychodu opodatkowanego PIT.

Ochrona w podróży

Sprawa dotyczyła spółki z branży naftowej. We wniosku o interpretację wyjaśniła, że głównie zajmuje się usługami wspomagającymi eksploatację złóż ropy naftowej i gazu. Spółka świadczy na rzecz klientów usługi geodezyjne, tzw. scanning laserowy. W pierwszym etapie jest to pomiar obiektu m.in. na morskich platformach wiertniczych, w różnych częściach świata. To praca niebezpieczna, podczas której geodeci odbywają podróże służbowe. Dlatego pracodawca wykupuje dla nich polisę ubezpieczeniową, która obejmuje koszty leczenia, następstwa nieszczęśliwych wypadków (NNW) oraz odpowiedzialność cywilną (OC).

We wniosku podkreślono, że świadczenie w postaci polisy nie jest dla pracowników dobrowolne. Co więcej, jest to warunek konieczny otrzymania zlecenia przez samą spółkę. Dlatego była przekonana, że zakup polisy ubezpieczeniowej dla pracowników w zagranicznej podróży służbowej nie jest dla nich przychodem.

Fiskus odpowiedział, że tylko równowartość składek zapłaconych na niezbędne koszty leczenia pracownika za granicą i transport zwłok, do których zwrotu byłby zobligowany pracodawca, nie stanowi przychodu. Równowartość składek na ubezpieczenie od NNW i OC jest przychodem z nieodpłatnych świadczeń podlegającym PIT.

Spółka zaskarżyła interpretację. Najpierw rację przyznał jej Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie. Przegraną fiskusa przypieczętował NSA. Zauważył, że w sprawie nie jest kwestionowane, iż polisy nabywane przez spółkę dotyczą OC i NNW, która zgodnie z kodeksem pracy obciąża pracodawcę. Odpowiedzialność za szkodę wyrządzona przez pracownika osobom trzecim obciąża pracodawcę. W konsekwencji ubezpieczenie, które wykupuje w związku z podróżami pracowników, ma przede wszystkim skutki korzystne dla pracodawcy.

Sąd zgodził się co prawda, że sporne polisy po części służą też interesom ekonomicznym pracownika (regres po stronie pracodawcy), niemniej ograniczony (tj. do trzykrotności wynagrodzenia), w związku z tym co do zasady większą korzyść z polisy może odnieść pracodawca. Jak bowiem tłumaczył NSA, gdyby szkoda była duża, to polisa pozwala mu na uwolnienie się od odpowiedzialności znacznie przekraczającej tę, którą zgodnie z przepisami ponosi pracownik.

NSA zwrócił też uwagę na inny problem. Konkretnie, że w polisie zasadniczo nie jest możliwe rozdzielenie odpowiedzialności i ustalenie, jaka wartość służy pracodawcy, a jaka pracownikowi. Jak bowiem zauważył sędzia sprawozdawca Sylwester Golec, można by to oszacować dopiero po wystąpieniu szkody rzeczywistej, a przecież dla większości polis do szkody nie dochodzi. Jest to charakterystyczne w ogóle dla rynku ubezpieczeniowego, który zarabia na tym, że do większości zdarzeń objętych polisą nie dochodzi.

Czytaj więcej

Finansowanie świadczeń pracownikom mobilnym bez PIT

Nie ma jak rozdzielić

Zdaniem sądu, gdy nie dochodzi do szkody, skoro w części dotyczącej OC i NNW polisa służy zarówno pracodawcy, jak i pracownikowi, a wydzielenie korzyści z tego tytułu nie jest możliwe, to przychód po stronie zatrudnionego nie powstaje.

Wyrok jest prawomocny.

Sygnatura akt: II FSK 2542/19

Opinia dla „Rzeczpospolitej”
Konrad Piłat, doradca podatkowy w kancelarii KNDP Kolibski Nikończyk Dec & Partnerzy

Wyrok NSA jest bardzo ważny. W praktyce jednak nie musi być korzystny dla wszystkich pracowników, którzy w związku z podróżą służbową są objęci polisą ubezpieczeniową. W obu instancjach sądy podkreślały bowiem, że korzyści z objęcia pracowników ochroną ubezpieczeniową czerpie głównie pracodawca. Inny rodzaj polisy mógłby zatem zostać uznany za nieodpłatne świadczenie. Bardzo ważne będzie pisemne uzasadnienie wyroku. Niemniej, gdy ochrona z polisy dotyczy tylko okresu podróży służbowej, to są silne argumenty, żeby pracownikowi nie zwiększać przychodu. I to także, gdy ochrona wykracza poza obowiązki pracodawcy wynikające z prawa pracy. W ostatnich latach orzecznictwo w podobnych sytuacjach zmienia się jednak na niekorzyść pracowników.

Opodatkowanie nieodpłatnych świadczeń dla pracowników od lat wywołuje spory. Orzecznictwo sądów administracyjnych coraz częściej potwierdza niekorzystną dla nich wykładnię fiskusa, ale nie zawsze. W środę Naczelny Sąd Administracyjny wydał ważny wyrok dotyczący darmowych polis ubezpieczeniowych dla pracowników. Uznał, że taki zakup nie generuje dla nich przychodu opodatkowanego PIT.

Ochrona w podróży

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona