Czy podnosząc kapitał zakładowy należy sporządzić dokumentację podatkową

Zdaniem sądu, dokapitalizowanie spółki w grupie poprzez podwyższenie jej kapitału zakładowego nie wpływa na dochód podatnika i nie powoduje obowiązku dokumentacyjnego cen transferowych. Fiskus ma jednak inne zdanie na ten temat.

Publikacja: 01.10.2018 02:00

Czy podnosząc kapitał zakładowy należy sporządzić dokumentację podatkową

Foto: Adobe Stock

W codziennym obrocie gospodarczym powszechnym zdarzeniem jest dokapitalizowanie spółki w grupie kapitałowej. Może ono nastąpić z wykorzystaniem wielu różnych sposobów, np. pożyczki udzielonej przez podmiot z grupy, dopłat wspólników, czy poprzez podniesienie kapitału zakładowego. Praktyczne wątpliwości podatników budzi to, czy ostatnia z wymienionych metod skutkuje powstaniem obowiązku dokumentacyjnego.

W tej sprawie Dyrektor KIS wypowiedział się w wydanej 29 grudnia 2017 r. interpretacji indywidualnej (0111-KDIB1-3.4010.335.2017.1.APO). Wskazał, że podniesienie kapitału zakładowego obliguje podatnika do przygotowania dokumentacji cen transferowych i do wskazania tej transakcji w sprawozdaniu CIT-TP.

Co wynika z ustawy

Z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej zgłosił się podatnik (bank), który chciał utworzyć nową spółkę córkę (bank hipoteczny) i objąć w niej wszystkie akcje w zamian za wkład pieniężny. Następnie, po uzyskaniu zgody KNF na prowadzenie działalności bankowej, podatnik przeprowadziłby dokapitalizowanie spółki córki w drodze podniesienia kapitału zakładowego.

Podatnik był przekonany, że w tym przypadku nie będzie zobowiązany do sporządzenia dokumentacji cen transferowych ani ujęcia tej transakcji w CIT-TP. Wskazał, że art. 9a ust. 1 ustawy o CIT wprowadza obowiązek sporządzenia dokumentacji podatkowej dla transakcji przeprowadzanych przez podatnika w danym roku podatkowym z podmiotami powiązanymi lub innych zdarzeń, których warunki zostały ustalone lub narzucone pomiędzy podmiotami powiązanymi, ujmowanych przez niego w roku podatkowym w księgach rachunkowych, jeżeli transakcje te lub zdarzenia mają istotny wpływ na wysokość dochodu (straty).

Zgodnie z opinią podatnika, z regulacji tej wynika, że obowiązek sporządzenia dokumentacji podatkowej odnosi się nie do wszelkich transakcji lub zdarzeń dokonywanych przez podatnika z udziałem podmiotów powiązanych, ale jedynie do takich, które mają istotny wpływ na wysokość dochodu/straty podatnika, tj. takich, które nie są neutralne podatkowo. Tymczasem, według ustawy o CIT, objęcie udziałów/akcji w zamian za wkład pieniężny jest dla podatnika obejmującego udziały/akcje zdarzeniem neutralnym podatkowo.

Jakie są ograniczenia

Zdaniem Dyrektora KIS, przepisy art. 9a ustawy o CIT – oprócz kryterium wysokości przychodów i kosztów, których przekroczenie wiąże się z obowiązkiem sporządzenia dokumentacji podatkowej, a w ust. 1d kryterium wartości transakcji lub innych zdarzeń jednego rodzaju – nie przewidują żadnych innych ograniczeń, które stanowiłyby o zwolnieniu podatnika z ww. obowiązku. W szczególności przepisy te nie wprowadzają ograniczenia wyłącznie do tych transakcji, które w jakikolwiek sposób mogą powodować powstanie lub zmieniać wysokość zobowiązania podatkowego.

Dyrektor KIS wskazał także, że taką transakcję należy uwzględnić w sprawozdaniu CIT-TP w pozycji F.3. (ówcześnie obowiązującego wzoru uproszczonego sprawozdania CIT-TP; obecnie jest to część G.3).

Warto wskazać, że ww. interpretacja indywidualna wpisuje się w kształtowaną linię interpretacyjną. Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z 17 sierpnia 2017 r. (0114-KDIP2-2.4010.103.2017.1.SO) wskazał, że podwyższenie kapitału zakładowego w spółce córce spowoduje powstanie obowiązku opracowania dokumentacji cen transferowych.

Zdarzenie neutralne podatkowo

Omówiona powyżej interpretacja indywidualna została jednak uchylona nieprawomocnym orzeczeniem z 25 kwietnia 2018 r. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach (I SA/Gl 314/18).

Sąd podkreślił, iż bezzasadne jest stwierdzenie organu interpretacyjnego, że oprócz kryterium wysokości przychodów i kosztów, których przekroczenie wiąże się z obowiązkiem sporządzenia dokumentacji podatkowej oraz kryterium wartości transakcji lub innych zdarzeń jednego rodzaju, ustawa o CIT nie przewiduje żadnych innych ograniczeń, które stanowiłyby o wyłączeniu podatnika z obowiązku dokumentacyjnego, np. ograniczenia wyłącznie do tych transakcji, które w jakikolwiek sposób mogą prowadzić do powstania lub zmieniać wysokość zobowiązania podatkowego.

Sąd wskazał, że interpretując przepisy art. 9a ust. 1 ustawy o CIT, w pierwszej kolejności należy zweryfikować, czy transakcje i zdarzenia z podmiotami powiązanymi miały wpływ na dochód (stratę), podatnika. Następnie trzeba ocenić, czy wpływ ten był istotny na podstawie art. 9 ust. 1d i 1e ustawy o CIT (progi istotności).

Sąd podkreślił, że objęcie akcji w spółce kapitałowej w zamian za wkład pieniężny bez względu na wartość wkładu jest neutralne podatkowo dla obu stron. Brak przychodu podatkowego po stronie spółki, której akcje są obejmowane, wynika w szczególności z art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy o CIT (w zakresie wkładu zwiększającego jej kapitał zakładowy) oraz z art. 12 ust. 4 pkt 11 ustawy o CIT (w zakresie nadwyżki ponad wartość nominalną emitowanych akcji przekazywanych na kapitał zapasowy). Po stronie akcjonariusza obejmującego akcje, ich wartość nie stanowi dla niego przychodu w świetle art. 12 ust. 1 ustawy o CIT, a poniesiony wydatek, stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o CIT, nie stanowi kosztu uzyskania przychodu w dacie objęcia akcji. Jeśli zatem transakcja nie ma wpływu na dochód (stratę) podatnika, to nie skutkuje ona powstaniem obowiązku dokumentacyjnego. ?

Podstawa prawna:9a ust. 1, 1d i 1e, art. 12 ust. 1 pkt 4 i 11 oraz art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. DzU z 2018 r. poz. 1036 ze zm.)

Dominik Ruta jest młodszym konsultantem w Doradztwo Podatkowe WTS&SAJA Sp. z o.o.

Maja Seliga-Kret doradca podatkowy, partner w Doradztwo Podatkowe WTS&SAJA Sp. z o.o.

Ministerstwo Finansów, dostrzegając spór interpretacyjny i praktyczne problemy podatników w omawianym zakresie, zdecydowało o doprecyzowaniu przepisów w projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw opublikowanym 7 września 2018 r.

W proponowanym art. 11n wskazano, że „Obowiązek sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych nie ma zastosowania do: [...] 3) transakcji kontrolowanych, których wartość w całości, trwale nie stanowi przychodu albo kosztu uzyskania przychodu, z wyłączeniem transakcji finansowych, transakcji kapitałowych oraz transakcji dotyczących inwestycji, środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych". Objęcie udziałów lub akcji w podwyższonym kapitale zakładowym nie będzie więc objęte przedmiotowym zwolnieniem.

Należy zatem oczekiwać, że jeśli przepisy ww. ustawy wejdą w życie w niezmienionym kształcie, to obowiązek przygotowania dokumentacji cen transferowych w przypadku podniesienia kapitału zakładowego spółki przez objęcie udziałów lub akcji będzie wynikał wprost z przepisów. Ministerstwo Finansów zakończy tym samym spór interpretacyjny w sposób niekorzystny dla podatników.

W innym punkcie przepis ten zwalnia, pod pewnymi warunkami, z obowiązku przygotowania dokumentacji cen transferowych transakcje pomiędzy podmiotami powiązanymi mającymi miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Polski. Zwolnienie to powinno znacznie przyczynić się do ograniczenia obowiązków administracyjnych podatników oraz sprawić, że dokumentacja cen transferowych dla podniesienia kapitału zakładowego będzie opracowywana wyłącznie dla transakcji transgranicznych. ?

W codziennym obrocie gospodarczym powszechnym zdarzeniem jest dokapitalizowanie spółki w grupie kapitałowej. Może ono nastąpić z wykorzystaniem wielu różnych sposobów, np. pożyczki udzielonej przez podmiot z grupy, dopłat wspólników, czy poprzez podniesienie kapitału zakładowego. Praktyczne wątpliwości podatników budzi to, czy ostatnia z wymienionych metod skutkuje powstaniem obowiązku dokumentacyjnego.

W tej sprawie Dyrektor KIS wypowiedział się w wydanej 29 grudnia 2017 r. interpretacji indywidualnej (0111-KDIB1-3.4010.335.2017.1.APO). Wskazał, że podniesienie kapitału zakładowego obliguje podatnika do przygotowania dokumentacji cen transferowych i do wskazania tej transakcji w sprawozdaniu CIT-TP.

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP