Podatek od nieruchomości: ustawodawca zmienił przepisy, a nie tylko je uściślił

W październiku 2018 r. wójt określił jednemu z nadleśnictw 219 zł podatku od nieruchomości za 2015 r. Chodziło o to, że podatnik w deklaracji nie ujął powierzchni gruntów pod napowietrznymi liniami energetycznymi o powierzchni 300 m.kw. W ocenie wójta, udostępnienie gruntów zakładom energetycznym na posadowienie na nich słupów przesyłowych oraz rozciągnięcie pomiędzy nimi sieci energetycznych, a także w celu utrzymania i umożliwienia prawidłowej eksploatacji, konserwacji, remontu i modernizacji itp. oznacza, że są one zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej związanej z przesyłaniem energii elektrycznej, tj. innej niż działalność leśna. W konsekwencji, grunty te powinny być opodatkowane stawką za grunty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, gdyż faktycznie są one „zajęte" na prowadzenie takiej działalności. Tak samo uznało Samorządowe Kolegium Odwoławcze.

Czytaj także: Sąd Najwyższy: roszczenie właściciela o wykup gruntu, na którym wzniesiono droższe od niego urządzenia bez przedawnienia

Choć kwota była stosunkowo niewielka, nadleśnictwo nie zamierzało płacić i zaskarżyło decyzję do WSA w Gdańsku. W skardze nie zgodziło się, że sporne 300 metrów udostępnione na podstawie umowy o ustanowienie służebności przesyłu było zajęte pod działalność. W jego ocenie, o zajęciu gruntu na prowadzenie działalności gospodarczej można mówić dopiero wtedy, gdy wykonywanie działalności gospodarczej wyklucza całkowicie prowadzenie na danym obszarze działalności leśnej.

Skarżący zwrócił też uwagę na nowelizację przepisów, która weszła w życie 1 stycznia 2019 r. W jej wyniku, za grunty zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej nie uważa się gruntów, przez które przebiega infrastruktura służąca do przesyłania lub dystrybucji płynów, pary, gazów lub energii elektrycznej oraz infrastruktura telekomunikacyjna. Nadleśnictwo przekonywało jednak, że wprowadzona zmiana miała na celu jedynie dopracowanie istniejących przepisów oraz zniwelowanie wątpliwości interpretacyjnych powstałych na ich podstawie w ich dotychczasowym brzmieniu.

Gdański WSA oddalił jednak skargę podatnika. Nie zgodził się, że w spornej sprawie organy podatkowe określając zobowiązanie za 2015 r. powinny wziąć pod uwagę nowelizację. Sąd podkreślił, że zmiana przepisów weszła w życie dopiero 1 stycznia 2019 r. i nie zawiera przepisów przejściowych, regulujących wpływ znowelizowanej ustawy na stosunki powstałe pod działaniem ustawy w brzmieniu dotychczasowym. W konsekwencji, pozostaje bez wpływu na wykładnię przepisów obowiązujących w roku 2015, którego dotyczy sporna sprawa.

Zdaniem WSA, wprowadzone przez ustawodawcę wyłączenie ma charakter szczególny. Nie powoduje zatem, że dokonana przez fiskusa wykładania przepisów prawa materialnego jest wadliwa. Jest wręcz przeciwnie, bowiem grunty, nad którymi przebiegają napowietrzne linie elektroenergetyczne, zostały uznane przez ustawodawcę za grunty, na których prowadzona jest działalność gospodarcza. Natomiast w 2015 r. nie było regulacji wyłączających z pojęcia gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej gruntów, przez które przebiegają urządzenia wchodzące w skład przedsiębiorstwa prowadzącego działalność w zakresie przesyłania energii, zajętych na pasy technologiczne czy też strefy bezpieczeństwa. Nie było też regulacji wyłączających z pojęcia lasów zajętych na wykonywanie innej działalności gospodarczej niż działalność leśna – lasów, przez które przebiegają napowietrzne linie elektroenergetyczne. Zdaniem sądu, wprowadzenie omawianych regulacji wskazuje na zmianę stanu prawnego, znoszącą obowiązek podatkowy, który istniał wcześniej. Co jest niebagatelnym argumentem przemawiającym na korzyść przyjętej przez organy podatkowe wykładni przepisów. Jak tłumaczył WSA, gdyby zgodzić się z argumentacją skarżącej, należałoby uznać, że nowelizacja nie ma znaczenia normatywnego, a w konsekwencji, że jego treść jest identyczna zarówno przed, jak i po nowelizacji. Byłoby to nie do przyjęcia ze względu na zakaz dokonywania wykładni synonimicznej, gdy dwie istotnie od siebie różniące się formuły redakcyjne przepisu miałyby oznaczać to samo.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 16 kwietnia 2019 r.

Sygnatura akt: I SA/Gd 445/19.

Komentarz eksperta

Maja Fabrowska, radca prawny, menedżer w Gekko Taxens Doradztwo Podatkowe Sp. z o.o.

Wydany wyrok jest kontynuacją ugruntowanej już linii orzeczniczej sądów administracyjnych, dotyczącej stanów faktycznych sprzed 1 stycznia 2019 r. Niestety, bardzo niekorzystnej dla podatników, którzy zdecydowali się na udostępnienie gruntu na cele przesyłowe. WSA w ślad za innymi sądami administracyjnymi stwierdza, że sam fakt położenia urządzeń elektroenergetycznych na gruncie leśnym powoduje, że grunt ten jest zajęty na prowadzenie działalności gospodarczej, a co za tym idzie – obciążony podatkiem od nieruchomości według stawki maksymalnej. Takie stanowisko nie uwzględnia jednak w ogóle, że przedsiębiorca w istocie nie prowadzi na tym gruncie działalności gospodarczej, a jedynie korzysta z tego gruntu w ograniczonym zakresie niezbędnym do dokonywania konserwacji czy usuwania awarii. Zatem dopiero wówczas, gdyby na gruncie poza infrastrukturą przesyłową znajdował się np. zakład produkcyjny, można byłoby twierdzić, że grunt zajęty jest na prowadzenie działalności gospodarczej. Co ciekawe, nie wszystkie lokalne organy podatkowe zgadzały się z tą linią orzeczniczą, a zatem w zależności od położenia gruntu różne też były obciążenia fiskalne dla podatników w identycznych przypadkach. Bardzo dobrze się stało, że w tym zakresie zmieniono ustawę o podatkach i opłatach lokalnych. Od 1 stycznia 2019 r. można bez żadnych wątpliwości uznawać, że nie uważa się za grunty zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej gruntów, przez które przebiega infrastruktura służąca do przesyłania lub dystrybucji płynów, pary, gazów lub energii elektrycznej oraz infrastruktura telekomunikacyjna.

Podatki i Opłaty Lokalne Podatek od Nieruchomości WSA Orzecznictwo Sądów i Trybunałów Nieruchomości