Sprzedaż premiowa: PIT od nagród w akcjach promocyjnych

Jedną z wielu akcji wspierających sprzedaż towarów i usług jest sprzedaż premiowa. Pojęcie to nie jest zdefiniowane w żadnej z ustaw podatkowych. Na podstawie orzecznictwa przyjmuje się, że ze sprzedażą premiową mamy do czynienia, jeśli spełnione są następujące kryteria:

- wydana nagroda związana jest z nabyciem towaru lub usługi,

- nagroda przyznawana jest każdemu nabywcy, który spełnia określone przez sprzedającego warunki zakupu,

- nagroda nie została przyznana w formie towarów lub usługi, którą sprzedano nabywcy.

Przykład

Sprzedażą premiową można nazwać akcję promocyjną typu: „Kto kupi pięć kostek masła, otrzyma maselniczkę gratis". Nagroda, którą w tym przypadku jest maselniczka, niewątpliwe związana jest z nabyciem towaru – masła. Ma prawo jej oczekiwać każdy, kto kupił pięć kostek masła. Nie jest przyznawana w formie premiowanego towaru. Gdyby nagrodą było masło, mielibyśmy do czynienia z rabatem towarowym sprowadzającym się do zakupu większej ilości towaru za mniejszą cenę.

Konsument z preferencją...

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 68 ustawy o PIT nagrody, jakie otrzymuje kupujący w sprzedaży premiowej, podlegają zwolnieniu z podatku, jeśli ich jednorazowa wartość nie przekracza kwoty 760 zł.

Ustawa o PIT nie wskazuje, czy kwota 760 zł jest kwotą netto czy brutto. Powszechnie przyjmuje się, że jest to kwota brutto. W pewnym uproszczeniu można to uargumentować w ten sposób, że gdyby uzyskujący nagrodę chciał ją kupić, to musiałby zapłacić cenę brutto.

760 zł to limit dla jednorazowej wygranej. Zatem każda nagroda otrzymywana w trakcie roku podatkowego powinna być odrębnie oceniania. Wartość uzyskanych w ciągu roku nagród nie sumuje się.

... a ile płaci przedsiębiorca

Wskazany wyżej art. 21 ust.1 pkt 68 ustawy o PIT zawiera wyraźne zastrzeżenie, że zwolnienie nie dotyczy nagród, jakie uzyskują przedsiębiorcy uczestniczący w sprzedaży premiowej.

Powstaje zatem pytanie, czy nagrody uzyskiwane w sprzedaży premiowej przez osoby prowadzące działalność gospodarczą podlegają opodatkowaniu ryczałtowym 10-proc. podatkiem dochodowym.

Zgodnie z art. 30 ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT zryczałtowany podatek dochodowy z tytułu wygranych w konkursach, grach i zakładach wzajemnych lub nagród związanych ze sprzedażą premiową, uzyskanych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, pobiera się w wysokości 10 proc. wygranej lub nagrody.

Podatek ten jest pobierany przez płatnika, czyli podmiot organizujący akcję promocyjną.

Taka redakcja przepisu w żaden sposób nie wskazuje wprost, czy dotyczy on tylko osób fizycznych nieprowadzących działalności, czy także przedsiębiorców. Odpowiedź na to pytanie należy wywieść, interpretując art. 30 ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT w połączeniu z kilkoma innymi przepisami.

Organy skarbowe...

Organy podatkowe od dawna uznawały, że pobór podatku dotyczy tylko nagród wydanych osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej lub prowadzącym działalność, ale nienabywającym premiowanego towaru na potrzeby tej działalności. W ocenie organów nagrody były przychodem z działalności gospodarczej, a przedsiębiorca był obowiązany doliczyć wartość nagrody do pozostałych przychodów uzyskiwanych z działalności i opodatkować według przyjętej przez siebie formy opodatkowania. Takie stanowisko znajdziemy zarówno w interpretacji sprzed kilku lat (np. interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 20 lipca 2009 r., IBPBI/1/ 415-352/09/ESZ), jak i w tych sprzed kilku miesięcy (interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 5 września 2014 r., ITPB2/415-579/14/MM; interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 26 września 2014 r., IPPB1/415-853/14-2/EC).

... nie miały jednego zdania

Nikogo jednak nie dziwi, że interpretacje fiskusa, wbrew przepisom i założeniom, nie zawsze są sobą zbieżne. Przykładem tego są także interpretacje dotyczące opodatkowania nagród otrzymywanych w sprzedaży premiowej przez osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą.

22 sierpnia 2014 roku minister finansów za pośrednictwem dwóch różnych izb skarbowych wydał dwie odmienne interpretacje dotyczące opodatkowania nagród w sprzedaży premiowej:

1.

Izba Skarbowa w Katowicach (IBPBII/1/415-443/14/ASz) uznała, że: „wartość nagród otrzymanych przez osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, które nabędą towary objęte akcją promocyjną w ramach i na cele działalności gospodarczej, stanowić będzie dla tych osób przychód z prowadzonej działalności gospodarczej stosownie do art. 14 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT".

2.

Natomiast Izba Skarbowa w Poznaniu (ILPB1/415-540/14-2/AP) miała odmienne zdanie. W jej ocenie „w odniesieniu do nagród pieniężnych wypłacanych klientom prowadzącym działalność gospodarczą, którzy będą nabywali towary objęte programem w ramach i na cele prowadzonej działalności gospodarczej, należy wskazać, że wartość tych nagród należy opodatkować na zasadzie art. 30 ust. 1 pkt 2 ustawy PIT.

Zatem od tego przychodu należy – stosownie do art. 30 ust. 1 pkt 2 cytowanej ustawy (...) stanowiącego unormowanie szczególne w odniesieniu do art. 27 i art. 30c ustawy o PIT – pobrać zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 10 proc. nagrody".

Przepis szczególny

Na to, że art. 30 ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT jest przepisem szczególnym, od dawna zwracano uwagę w orzecznictwie sądowym. Stanowisko takie znajdziemy m.in. w wyrokach WSA w Warszawie z 21 lipca 2010 r. (III SA/Wa 169/10), z 8 sierpnia 2012 r. (III SA/Wa 2988/11) oraz z 17 kwietnia 2013 r. (III SA/Wa 3381/12).

Podobnie orzekł WSA we Wrocławiu w wyroku z 16 stycznia 2013 r. (I SA/Wr 1417/12).

Ze wszystkich wskazanych wyżej wyroków płynie następujący wniosek: gdyby ustawodawca chciał wyłączyć nagrody w sprzedaży premiowej i wygrane otrzymane w konkursach i loteriach promocyjnych związanych z działalnością gospodarczą prowadzoną przez ich uczestników z zakresu art. 30 ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT, uczyniłby to poprzez stosowny zapis w treści ustawy. Brak takiego zapisu oznacza, że związek sprzedaży premiowej, konkursu lub loterii promocyjnej z działalnością gospodarczą podatnika nie wpływa na sposób opodatkowania wygranej (nagrody). Innymi słowy – także przedsiębiorca płaci 10 proc. podatku od nagrody w sprzedaży premiowej.

NSA potwierdza

20 stycznia 2015 r. swoje stanowisko w tej sprawie wyraził tak NSA. Rozstrzygnięcie dotyczyło co prawda konkursów, jednak z uzasadnienia wyroku płyną tezy właściwe także dla opodatkowania sprzedaży premiowej. Skład orzekający wskazał, że: „sprzedaż premiowa związana z działalnością gospodarczą także objęta jest zryczałtowanym podatkiem dochodowym przewidzianym w art. 30 ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT. Należy wobec tego podzielić analogiczne zapatrywania wyrażone w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 sierpnia 2006 r. w sprawie II FSK 304/05 (publ. LEX nr 261965) dotyczącym nagród związanych ze sprzedażą premiową, że art. 30 ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT ma zastosowanie do wszystkich nagród, zarówno tych mających związek z wykonywaną działalnością gospodarczą, jak i niemających. Nie ma żadnych podstaw, aby z zakresu znaczeniowego zwrotu frazeologicznego »wygrane w konkursach« wyłączyć nagrody związane z działalnością gospodarczą".

W swoich rozważaniach NSA odwołał się do wykładni systemowej wewnętrznej i także z niej wysnuł wniosek, że „sprzedaż premiowa związana z działalnością gospodarczą także objęta jest zryczałtowanym podatkiem dochodowym przewidzianym w art. 30 ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT".

Jak stosować te zasady w praktyce

Jak należy zatem interpretować art. 21 ust. 1 pkt 68 ustawy o PIT wprowadzający zwolnienie dla nagród w sprzedaży premiowej w połączeniu z art. 30 ust. 1 pkt 2 nakazującym pobrać 10 proc. zryczałtowany podatek? Otóż tak, jak w cytowanym wyżej wyroku wskazuje NSA, czyli:

1.

odbiorca nagrody nie jest przedsiębiorcą

Nagrody w sprzedaży premiowej są zwolnione z PIT do kwoty 760 zł. Zwolnienie przysługuje jednak tylko tym, którzy uczestniczą w akcji promocyjnej jako konsumenci, czyli osoby nieprowadzące działalności gospodarczej lub nabywające towary czy usługi na cele niezwiązane z tą działalnością. Jeśli wartość nagrody przyznanej tym osobom przekracza 760 zł, to wówczas podmiot wydający nagrodę ma obowiązek pobrać 10 proc. podatku od całej wartości nagrody, a nie tylko od nadwyżki ponad 760 zł.

2.

nagroda jest wydawana osobie prowadzącej działalność

Gdy adresatami akcji promocyjnej są osoby prowadzące działalność lub nagroda jest wydawana przedsiębiorcy, który nabywa towary czy usługi, działając w tym charakterze, wówczas zwolnienie nie ma zastosowania. Wynika to wprost z art. 21 ust. 1 pkt 68 ustawy o PIT. Organizator sprzedaży premiowej ma obowiązek pobrać i odprowadzić 10-proc. podatek bez względu na wartość nagrody. Oznacza to więc, że nagrody w sprzedaży premiowej dla przedsiębiorców są zawsze opodatkowane stawką podatku w wysokości 10 proc. Bez znaczenia jest, czy przedsiębiorca ten rozlicza się według zasad ogólnych, czy stawką liniową.

Obowiązki płatnika

Dodatkowo na organizującym sprzedaż premiową będą ciążyć obowiązki płatnika. W terminie do końca stycznia następnego roku podatkowego (w przypadku zaprzestania działalności przez płatnika przed tym terminem – do dnia zaprzestania tej działalności) ma on obowiązek przekazać do wskazanego wcześniej przez otrzymującego nagrodę urzędu skarbowego roczną deklarację o zryczałtowanym podatku dochodowym na formularzu PIT-8AR (art. 42 ust. 1a ustawy o PIT).