Nerwy, ćmy i zatrute noce

Najder do Giedroycia: „Nie po raz pierwszy łapie się Pan na fałszywe ploty i staje narzędziem intrygi". Giedroyc do Najdera: „Ton i argumenty Pana listu są takie, że mogłyby mnie zwolnić od odpowiedzi". Publikujemy fragmenty korespondencji między redaktorem paryskiej „Kultury" a dyrektorem Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa, którą wydało – w opracowaniu Rafała Habielskiego – Narodowe Centrum Kultury.

Publikacja: 02.05.2015 01:01

Zdzisław Najder

Zdzisław Najder

Foto: Archiwum Magdy Boguty/FOTONOVA

Nie sposób przecenić znaczenia, jakie w drugiej połowie XX wieku dla polskiego życia intelektualnego, dla antykomunistycznej opozycji i swobodnego obiegu informacji miały dwie emigracyjne instytucje: paryski Instytut Literacki i miesięcznik „Kultura" (powołane przez Polaków, którzy po powstaniu PRL zostali na Zachodzie) oraz monachijska Rozgłośnia Polska Radia Wolna Europa (założona przez Amerykanów i finansowana przez Kongres USA). Instytucje te czasem harmonijnie współpracowały, częściej jednak były w mniej lub bardziej widocznym konflikcie. Jedna z jego odsłon miała miejsce w latach 80., a zapoczątkował ją spór między kierującym od 1983 roku rozgłośnią Zdzisławem Najderem a redaktorem „Kultury" Jerzym Giedroyciem.

22 maja 1983 r.

Szanowny i Drogi Panie –

Oto zapowiedziane pytania na przesłuchanie, czyli wywiad z radiem. Mam nadzieję, że nie uzna ich Pan za zbyt obcesowe. Oczywiście to propozycja tylko ramowa; chciałbym pytania rozwijać i rozmowę pociągnąć przez jakieś dwie godziny. I chętnie przyjmę inne propozycje, które dałyby się Panu swobodniej wypowiedzieć. [...] Nie wiem jeszcze, kiedy będę mógł przyjechać do Paryża na nagranie. Albo na początku lipca, albo pod koniec. Który termin teoretycznie bardziej Panu odpowiada? Może ten drugi, co połączylibyśmy z mikrozjazdem naszej gromadki?

[Ostatecznie wywiad z Giedroyciem przeprowadził dziennikarz i komentator Radia Wolna Europa Tadeusz Mieleszko, używający pseudonimu Jerzy Kaniewicz].

Oboje łączymy serdeczne pozdrowienia,

Zdzisław Najder

* * *

Pozostało 91% artykułu
„Rzeczpospolita” najbardziej opiniotwórczym medium października!
Rzetelne informacje, pogłębione analizy, komentarze i opinie. Treści, które inspirują do myślenia. Oglądaj, czytaj, słuchaj.

Czytaj za 9 zł miesięcznie!
Plus Minus
„Ilustrownik. Przewodnik po sztuce malarskiej": Złoto na palecie, czerń na płótnie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Plus Minus
„Indiana Jones and the Great Circle”: Indiana Jones wiecznie młody
Plus Minus
„Lekcja gry na pianinie”: Duchy zmarłych przodków
Plus Minus
„Odwilż”: Handel ludźmi nad Odrą
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Plus Minus
Gość "Plusa Minusa" poleca. Artur Urbanowicz: Eksperyment się nie udał