Przy kompensacie nie powstają różnice kursowe

Regulacje dotyczące różnic kursowych nie mają zastosowania przy potrąceniu wierzytelności

Aktualizacja: 25.05.2009 07:47 Publikacja: 25.05.2009 07:00

Przy kompensacie nie powstają różnice kursowe

Foto: Fotorzepa, Seweryn Sołtys Seweryn Sołtys

Red

[b]Tak orzekł NSA 7 kwietnia 2009 r. (II FSK 1229/07).[/b]

Spółka wystąpiła do organów podatkowych z wnioskiem o interpretację dotyczącą sytuacji, gdy w wyniku transakcji z kontrahentami zagranicznymi powstają wzajemne wierzytelności spełniające przesłanki z art. 498 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=10CCE51DA9F498B2ECEE6926F89B9753?id=70928]kodeksu cywilnego[/link] i podlegające rozliczeniu w formie kompensaty (wzajemnego potrącenia). Problem dotyczył różnic kursowych. Zdaniem spółki wówczas powstają różnice kursowe zarówno w ujęciu finansowym, jak i podatkowym.

Organy podatkowe oraz WSA, do którego sprawa trafiła po wyczerpaniu toku instancyjnego, nie podzieliły jej stanowiska. Wyjaśniły, że podatnik uprawniony jest do ujęcia w przychodach i kosztach uzyskania przychodów ekonomicznych skutków zmiany kursów walut obcych w stosunku do złotego, wyłącznie gdy płatności dokonywane są w postaci faktycznego transferu środków pieniężnych.

Spółka w skardze kasacyjnej do NSA zarzuciła naruszenie art. 12 ust. 3 oraz art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. Podniosła, że potrącenie jest jednym ze sposobów spełnienia świadczenia pieniężnego i pod względem skutków podatkowych jest tożsame z zapłatą zobowiązania pieniężnego.

NSA oddalił skargę i wyjaśnił, że zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o CIT różnice kursowe pojawiają się wyłącznie wtedy, gdy płatności związane z daną transakcją dokonywane są w pieniądzu (w walutach obcych). [b]Przy potrąceniu wierzytelności regulacje dotyczące różnic kursowych nie mają w ogóle zastosowania[/b]. Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej, a zatem następuje wygaśnięcie długu objętego potrąceniem. [b]Potrącenie nie jest sposobem czy rodzajem zapłaty długu wyrażonego w pieniądzu, ale innym sposobem wygasania wzajemnych wierzytelności dwóch stron[/b].

[i]Agata Miętek, Zespół Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte[/i]

[ramka][b]Komentuje Aleksander Kot, menedżer w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Warszawie)[/b]

Od 1 stycznia 2007 r. art. 15a ustawy o CIT wprost dopuszcza możliwość rozpoznania dla celów podatkowych różnic kursowych powstałych w wyniku potrącenia wzajemnych zobowiązań. Komentowany wyrok dotyczył starego stanu prawnego. Warto jednak zwrócić uwagę na linię argumentacji władz skarbowych i sądu, gdyż mogą one dawać pewną wskazówkę co do wykładni aktualnie obowiązujących regulacji.

Otóż wcześniej obowiązujące przepisy również możliwości takiej wprost nie wykluczały. Biorąc pod uwagę, że w przypadku wzajemnego potrącenia zobowiązań nie budzi wątpliwości rzeczywisty charakter ewentualnej straty lub zysku powstałego w wyniku zmiany kursów walut (zamiast zapłacić większą lub mniejszą kwotę niż w momencie powstania zobowiązania poprzez potrącenie, rezygnujemy z otrzymania odpowiednio mniejszej lub większej kwoty od kontrahenta), wykluczenie możliwości wpływu takiej operacji na wynik podatkowy wydaje się co najmniej nieuzasadnione.

Stanowisko władz skarbowych i sądu opiera się bowiem na bardzo wąskim, wyłącznie cywilnoprawnym rozumieniu terminów związanych z regulacją różnic kursowych. W wielu sytuacjach prowadzi to do tego, że transakcje o bezsprzecznie rzeczywistym efekcie finansowym uznaje się za niewywierające efektu podatkowego.

O ile możliwość podatkowej realizacji różnic kursowych jest obecnie przewidziana wprost przez przepis ustawy o CIT, o tyle w sporach dotyczących innych elementów regulacji związanej z różnicami kursowymi nadal możemy obserwować takie podejście władz skarbowych i sądów. Przykładowo w odniesieniu do pożyczek w walutach obcych w wielu interpretacjach i wyrokach wskazywano, że jeśli zobowiązanie powstało w sposób inny niż ściśle wskazany w przepisie (np. pożyczka nie została udzielona, ale została przejęta przez obecnego dłużnika od innego podmiotu), nie może być mowy o podatkowych różnicach kursowych. W takiej sytuacji, mimo ewidentnego efektu finansowego powstałej różnicy kursowej, nie będzie ona miała przełożenia na rozliczenia podatkowe. Podejście takie prowadzi z jednej strony do tego, że wynik podatkowy staje się nieco wirtualny i oderwany od faktycznego efektu ekonomicznego operacji, z drugiej jednak daje podatnikom możliwość atrakcyjnego planowania podatkowego i niejako wyboru (poprzez zastosowanie odpowiedniej formy prawnej transakcji), które z powstałych różnic kursowych powinny się realizować dla celów podatkowych, a które nie.[/ramka]

[b]Tak orzekł NSA 7 kwietnia 2009 r. (II FSK 1229/07).[/b]

Spółka wystąpiła do organów podatkowych z wnioskiem o interpretację dotyczącą sytuacji, gdy w wyniku transakcji z kontrahentami zagranicznymi powstają wzajemne wierzytelności spełniające przesłanki z art. 498 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=10CCE51DA9F498B2ECEE6926F89B9753?id=70928]kodeksu cywilnego[/link] i podlegające rozliczeniu w formie kompensaty (wzajemnego potrącenia). Problem dotyczył różnic kursowych. Zdaniem spółki wówczas powstają różnice kursowe zarówno w ujęciu finansowym, jak i podatkowym.

Pozostało 87% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów