Dłużnika nie można ścigać, długi hipoteczne pozostają

Odstąpienie przez wierzyciela od dochodzenia roszczeń wobec dłużnika osobistego nie oznacza rezygnacji ze ściągnięcia od niego pożyczonych pieniędzy zabezpieczonych hipoteką na nieruchomości, której się wyzbył

Aktualizacja: 01.02.2011 03:46 Publikacja: 01.02.2011 02:00

[b]Potwierdził to Sąd Najwyższy w wyroku z 13 stycznia 2010 r. (II CSK 100/10)[/b].

[srodtytul]Wykup i porozumienie[/srodtytul]

Henryk O. zaciągnął wiele kredytów bankowych i pożyczek od osób prywatnych na ok. 1 mln 800 tys. zł, których nie był w stanie spłacić.

Kredyty i pożyczki były zabezpieczone na kilku nieruchomościach będących jego własnością. Henryk O., człowiek w wieku podeszłym i znany także z działalności społecznej, zawarł z Urszulą R. umowę o negocjowanie z bankami warunków spłat i ewentualnej redukcji zadłużenia w sposób, który uzna ona za stosowny.

Urszula U. m.in. wykupiła od banków wierzytelności wobec Henryka O. Banki przeniosły na nią zabezpieczenie hipoteczne z nimi związane.

Urszula U. podpisała 6 grudnia 2004 r. z Henrykiem O. porozumienie, w którym zobowiązała się do niedochodzenia od niego żadnych roszczeń, w tym długów wykupionych przez nią (we własnym imieniu) od banków i zabezpieczonych hipotecznie.

Wtedy też uzgodnili, że Henryk O. sprzeda określone w porozumieniu nieruchomości za 400 tys. zł Stanisławie J., matce Urszuli R., a pieniądze przekaże Urszuli R. na spłatę innych swych długów. Właśnie 400 tys. zł wynosiła wartość kapitału zabezpieczonego hipotecznie.

[srodtytul]Hipoteka na darowanej działce[/srodtytul]

Po tym porozumieniu Henryk O. darował jedną z nieruchomości o pow. 13 arów, obciążoną hipoteką na 193 tys. zł, miejscowej Ochotniczej Straży Pożarnej. Ponieważ wierzyciel może dochodzić spłaty należności zabezpieczonej hipotecznie bez względu na to, czyją własnością jest nieruchomość, Urszula R. wystąpiła przeciwko OSP o zapłatę tej kwoty z odsetkami i w I instancji wygrała.

Natomiast sąd II instancji, wskutek apelacji OSP, oddalił żądanie Urszuli R. w całości. Uznał, że skutkiem porozumieniu z grudnia 2004 r. było zwolnienie z długu Henryka O. jako dłużnika osobistego. Wygasła więc również w konsekwencji wierzytelność rzeczowa, czyli m.in. zabezpieczona hipoteką na nieruchomości darowanej OSP. Sąd przyjął, że było to zwolnienie z długu w zmian za świadczenie na rzecz osoby trzeciej, czyli matki Urszuli R.

Sąd Najwyższy z kolei uwzględnił skargę kasacyjną Urszuli R. Uchylił zaskarżony wyrok i oddalił apelację OSP od wyroku I instancji. Zgodził się z autorem skargi, że instytucje zwolnienia z długu i umorzenia długu w zamian za świadczenie na rzecz osoby trzeciej wykluczają się. W razie bowiem umorzenia długu nie ma z czego zwalniać, bo dług już nie istnieje.

[srodtytul]Zobowiązanie nie wygasło[/srodtytul]

Zasadniczą kwestią w tej sprawie jest wykładnia porozumienia z grudnia 2004 r. – mówiła sędzia Teresa Bielska-Sobkowicz.

W ocenie SN jego wykładnia dokonana przez sąd II instancji jest błędna. Nie wynikało z niej zwolnienie z długu dłużnika osobistego, ale zobowiązanie do niedochodzenia roszczeń od niego. Skutkiem tego nie jest wygaśniecie zobowiązania. Przekazanie Urszuli R. 400 tys. zł ze sprzedaży nieruchomości jej matce oznacza tylko częściowe spełnienie świadczenia na jej rzecz na tę kwotę.

Inne zobowiązania Henryka O. jako dłużnika osobistego pozostały nieuregulowane i nie wygasły. W konsekwencji więc nadal istnieje zobowiązanie OSP jako dłużnika hipotecznego, rzeczowego. OSP – mówiła sędzia – zdawała sobie sprawę z tego, że zobowiązanie hipoteczne istnieje i może być przez wierzyciela zrealizowane.

[b]Potwierdził to Sąd Najwyższy w wyroku z 13 stycznia 2010 r. (II CSK 100/10)[/b].

[srodtytul]Wykup i porozumienie[/srodtytul]

Pozostało 97% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów