Krzysztof A. Kowalczyk: Polsce pomoże powrót do głównego nurtu Unii

Sondaż exit poll wskazuje na to, że nowy rząd prawdopodobnie utworzy opozycyjna Koalicja Obywatelska z Lewicą oraz Trzecią Drogą (koalicja PSL i Polski 2050). Piszę „prawdopodobnie”, bo niedawne wybory na Słowacji, gdzie badanie wskazywało na wygraną partii prezydent Czaputowej, ale w rzeczywistości wygrała konkurencyjna partia byłego premiera Ficy, przypominają, że exit poll to jeszcze nie wynik głosowania. Ktokolwiek jednak wygrał wybory w Polsce, staje przed tymi samymi problemami.

Czytaj więcej

Wybory

Wybory parlamentarne. Polacy wybrali Sejm i Senat. Są ostateczne wyniki wyborów

15 października w Polsce odbyły się wybory do Sejmu i Senatu połączone z ogólnokrajowym referendum. Oficjalne wyniki: PiS - 35,38 proc., KO - 30,7 proc., Trzecia Droga - 14,4 proc., Nowa Lewica - 8,61 proc., Konfederacja - 7,16 proc.

Przed nowym rządem długa lista problemów

Słaby wzrost gospodarczy (w ostatnich dwóch kwartałach wręcz recesja), wynikający m.in. ze słabej sytuacji gospodarczej u naszych partnerów eksportowych, napędzany był ostatnio głównie konsumpcją krajową, która silnie odbiła po pandemii, ale potem tłumiona była przez nadmierną inflację, w szczytowym momencie przekraczającą siedmiokrotność celu inflacyjnego NBP. Teraz roczne tempo wzrostu cen hamuje z 18,4 proc. w lutym 2023 do 8,2 proc. we wrześniu, ale sporo w tym ręcznego sterowania – od mrożenia cen prądu i gazu przez rząd po ocierające się o dumping przedwyborcze cięcie cen paliw przez państwowy Orlen.

Czytaj więcej

Gospodarka

Ekonomiści i biznes wybrali na kogo głosować

Nie ma tu oczywiście programu w 100 proc. zgodnego z oczekiwaniami środowisk gospodarczych, ale są wyraźni faworyci.

Najszybciej do rynkowej normy wrócą paliwa, u rywali Orlenu już wracają. Ale największą niewiadomą pozostają zamrożone w tym roku ceny prądu i gazu. Dotowanie ich – mimo całej skomplikowanej inżynierii finansowej – mocno obciąża państwową kasę. Ale kiedy stawki zostaną wreszcie wyjęte z zamrażalnika, mogą – zwłaszcza zimą – boleśnie ograniczyć możliwości nabywcze konsumentów. Ba, zerowy VAT na żywność też obowiązuje do końca roku. Nowy rząd, jakikolwiek będzie, stanie więc przed trudną decyzją.

Czytaj więcej

Gospodarka

Program gospodarczy KO: za dużo politycznej ostrożności

Sporo zrozumienia, zwłaszcza w sprawie uwarunkowań politycznych, zebrał od naszych ekspertów program Koalicji Obywatelskiej. Jednak w kilku kwestiach woleliby więcej odwagi.

Możliwe, że rozłoży np. powrót VAT na żywność do normy na etapy. Ale nie ma innego wyjścia, skoro przed wyborami okazało się, że finanse państwa są pod mocną presją. Gdyby było inaczej, PiS „dopaliłby” kolejnymi drogimi prezentami swój wynik wyborczy. Od 2015 r. było to bardzo skuteczne, tym razem jednak poprzestał na wpisaniu na stałe 14. emerytury, a podniesienie 500+ do 800+ odłożył do nowego roku, nie wchodząc w licytację z PO.

Co zrobi prezes NBP

Ustępującemu rządowi bardzo pomagał prezes Adam Glapiński wraz z wykreowaną przez PiS większością RPP. Obniżki stóp procentowych NBP we wrześniu i w październiku nie tylko dały pewien luz kredytobiorcom i budzą ich konsumpcyjny optymizm, ale też ułatwiają zadłużanie się rządowi na rynku finansowym.

Czytaj więcej

Gospodarka

Trzecia Droga nie tak wyboista. Program gospodarczy "należy do rozsądniejszych"

Mimo szeregu uwag i zastrzeżeń eksperci, z którymi rozmawialiśmy, raczej dobrze oceniają program gospodarczy Trzeciej Drogi.

Po przejęciu sterów kraju przez opozycję szef banku centralnego może – jak sugerowali ekonomiści – przepoczwarzyć się z gołębia w jastrzębia i wrócić do ostrzejszej polityki pieniężnej. Choć w krótkiej perspektywie utrudniłoby to działanie rządu, zawężając mu margines swobody finansowej, przyspieszyłoby powrót inflacji do cywilizowanego poziomu. O ile oczywiście nowy gabinet podjąłby działania racjonalizujące politykę fiskalną państwa.

Koniec epoki lodowcowej z relacjach z resztą Unii

Impulsem do wzrostu gospodarki może stać się uruchomienie KPO, blokowanego z powodu majstrowania przez PiS przy sądownictwie, i start zagrożonych z tego samego powodu funduszy z nowej unijnej perspektywy finansowej. Opozycyjni zwycięzcy wyborców mogą szybko zakończyć impas w tej sprawie, pod warunkiem jednak, że wywodzący się z przeciwnego obozu politycznego prezydent nie będzie tego utrudniał. Tak czy inaczej gospodarce pomoże powrót Polski z dalekiego marginesu do głównego nurtu Europy. Zwłaszcza że trwa już tam kluczowa debata mająca przygotować UE do rozszerzenia o kolejne państwa, w tym Ukrainę.