Ofiary niewypłacalności banków z kołem ratunkowym od fiskusa. Jest projekt ustawy

Ministerstwo Finansów przygotowało projekt nowelizacji ustawy o PIT, który przewiduje nowy sposób rozliczenia wydatków na papiery wartościowe, które zostały przymusowo umorzone. To realizacja jednego z pomysłów inicjatywy „SprawdzaMY”

Proponowany przez MF projekt dotyczy osób, które mogą stać się niejako ofiarami przymusowej restrukturyzacji banków czy ubezpieczycieli. Przeciętny Kowalski oczywiście nie może na przyszłość przewidzieć takich sytuacji, gdy lokuje swoje oszczędności w obligacjach emitowanych przez takie instytucje. Tymczasem zdarza się, że bank czy ubezpieczyciel staje na krawędzi bankructwa. Wtedy może dojść do jego przymusowej restrukturyzacji. Oznacza to często w praktyce jego likwidację lub wchłonięcie przez inną instytucję finansową.

Będzie rozwiązany problem wydatków na papiery bankrutów

– Gdy oszczędzający nabędą tzw. podporządkowane obligacje takich banków, które były wykorzystywane przez bank do spełnienia wymogów kapitałowych, a takie najczęściej bywały w obrocie, to w przypadku przymusowej restrukturyzacji obligacje takie zostają umorzone decyzją Bankowego Funduszu Gwarancyjnego. Obligacje te są po prostu unicestwiane, a więc w praktyce stają się bezwartościowe – tłumaczy prof. dr hab. Paweł Wajda, ekspert prawny inicjatywy „SprawdzaMY”. Dodaje, że taki właśnie problem mieli właściciele obligacji Idea Banku czy Getin Banku, które również przeszły przymusową restrukturyzację, a ich obligacje zostały umorzone.

Czytaj więcej

Prawo dla Ciebie

Co z roszczeniami obligatariuszy GetBacku? Jest decyzja NSA

Naczelny Sąd Administracyjny uwzględnił osiem z 48 skarg kasacyjnych dotyczących przymusowej rest...

Takich osób mogły być nawet tysiące. Tylko w przypadku Getin Banku BFG umorzył akcje opiewające na 700 mln zł.

W praktyce zatem taki umorzony papier wartościowy staje się – dosłownie – bezwartościowym. Jego właściciel, często indywidualny inwestor, nie ma żadnej możliwości odzyskania swoich pieniędzy. – Nasza inicjatywa zmierza do tego, by takie osoby mogły przynajmniej poprzez mechanizm rozliczenia podatkowego niejako odrobić tę stratę. Cieszymy się i dziękujemy za to, że rząd ten pomysł podjął – mówi prof. Wajda.

Kto nabył akcje bankruta, zaliczy te wydatki do kosztów podatkowych

Projekt zakłada, że umorzenie akcji lub innych papierów wartościowych na podstawie decyzji wydanej przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny będzie traktowane jak ich odpłatne zbycie. Przy tym wydatki na objęcie lub nabycie tych papierów wartościowych będą uznawane za koszty uzyskania przychodów, chyba że zostały już wcześniej w ten sposób rozliczone.

Dziś przychody z umorzenia papierów wartościowych są opodatkowane zryczałtowanym podatkiem dochodowym. Samo MF wyjaśnia w uzasadnieniu projektu, że w takich przypadkach, jeżeli u podatnika powstanie ujemny wynik ekonomiczny (spowodowany całkowitą utratą wartości obligacji czy akcji), zdarzenie to nie powoduje dla celów podatkowych straty, lecz traktowane jest jako brak dochodu (przychodu). Dzięki nowym przepisom będzie można uwzględnić koszty nabycia takich papierów wartościowych w rocznym rozliczeniu podatku.

Nowe reguły nie powetują nikomu szkód z przeszłości. Mają bowiem dotyczyć tylko tych papierów wartościowych, co do których decyzję wyda BFG po dniu 31 grudnia 2025 r.

– Jednak w praktyce zabezpiecza to interesy wszystkich nabywców papierów wartościowych, które obecnie emitują banki czy ubezpieczyciele, co jest o tyle ważne, że doświadczenia z przeszłości pokazują, że nawet banki mogą popaść w poważne tarapaty finansowe – zapewnia prof. Wajda.

Etap legislacyjny: konsultacje publiczne