Mieszkania zakładowe: Przepis nie obowiązuje – wykup za 0 zł trwa

Przez opieszałość Sejmu niektórzy najemcy dawnych mieszkań zakładowych będą mogli mieć je za darmo. Spółdzielnia idzie do Strasburga.

Aktualizacja: 17.10.2014 10:12 Publikacja: 17.10.2014 07:00

W PRL budowano domy nie przejmując się własnością gruntów

W PRL budowano domy nie przejmując się własnością gruntów

Foto: Fotorzepa, MW Michał Walczak

Sąd Najwyższy podjął w czwartek uchwałę korzystną dla tysięcy najemców dawnych mieszkań zakładowych przejętych nieodpłatnie przez spółdzielnie mieszkaniowe. Najwięcej takich lokali jest na Śląsku. Dzięki wczorajszemu orzeczeniu wielu z nich uda się wykupić zajmowane przez siebie lokale za 0 zł.

Dla spółdzielni rozstrzygnięcie SN to policzek. Nie chcą bowiem za darmo oddawać lokali. Szykuje się już druga skarga do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu. Pierwszą Trybunał przyjął do rozpatrzenia na początku tego roku.

Liczy się pozew

SN odpowiedział na pytanie prawne Sądu Apelacyjnego w Poznaniu. Trafiło do niego odwołanie najemców dwóch mieszkań należących do Poznańskiej Spółdzielni Mieszkaniowej. Przed laty przejęła je nieodpłatnie razem z kilkoma budynkami po prywatyzowanych zakładach naprawy taboru kolejowego.

Najemcy chcieli przejąć na własność zajmowane lokale na podstawie art. 48 ust. 1 o spółdzielniach mieszkaniowych. Było to bardzo korzystne dla nich, bo za mieszkanie nic nie musieliby płacić. Spółdzielnia się sprzeciwiła. Wystąpili więc do sądu okręgowego, by ten swoim wyrokiem zastąpił oświadczenie woli spółdzielni. Dzięki temu mimo jej sprzeciwu staliby się właścicielami.

Najemcy mieli jednak pecha. Swoje pozwy złożyli tydzień przed wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 14 lutego 2012 r. TK uchylił art. 48 ust. 1 w takim zakresie, w jakim przyznawał najemcy roszczenie do darmowego przekształcenia prawa najmu we własność. Przesunął jednak wejście w życie wyroku o rok.

Na skutek wyroku TK sąd okręgowy oddalił ich pozwy.

Najemcy odwołali się do sądu apelacyjnego, który zwrócił się z pytaniem do SN. Ten w podjętej wczoraj uchwale rozstrzygnął, że sąd orzeka, stosując niekonstytucyjny przepis, pod warunkiem że pozew został wniesiony przed utratą jego mocy obowiązującej. Oznacza to, że tym, którzy rozpoczęli starania o wykup przed 14 lutego 2013 r. (wtedy zaczął obowiązywać wyrok TK), mają szansę na przejęcie na własność mieszkania za darmo.

Ratunek w Sejmie

Poznańska spółdzielnia nie chce pozbywać się lokali na podstawie niekonstytucyjnego przepisu. Po uchwale planuje wnieść kolejną skargę do Strasburga. Pierwsza dotyczyła dwóch innych lokali.

Bałagan w wykupie mieszkań zakładowych powstał przez opieszałość ustawodawcy. Choć TK dał Sejmowi rok na uchwalenie nowych przepisów, to wciąż ich nie ma. Senat wprawdzie opracował projekt, ale utknął on w sejmowej komisji nadzwyczajnej i tam czeka na swoją kolejkę.

sygnatura akt: III CZP 67/14

Opinia dla "Rz"

Grzegorz ?Abramek, Krajowy Związek Rewizyjny Spółdzielni Mieszkaniowych ?w Warszawie

Moim zdaniem sądy nie powinny orzekać na podstawie przepisów uznanych przez Trybunał Konstytucyjny za niekonstytucyjne. Skoro bowiem przepis narusza ustawę zasadniczą, to nie ma już podstawy materialnoprawnej do wydania wyroku. Dotyczy to także wykupu dawnych mieszkań zakładowych.

Nie byłoby takiego bałaganu, gdyby ustawodawca stworzył klarowne zasady skutków wejścia w życie wyroków Trybunału Konstytucyjnego, gdy odroczył utratę mocy obowiązującej zakwestionowanego przepisu. Niestety, takich zasad jak nie było, tak nie ma. Brakuje jednocześnie jednolitego stanowiska doktryny oraz klarownej linii orzeczniczej. Dlatego coraz więcej tego rodzaju spraw będzie docierało do Sądu Najwyższego.

Sąd Najwyższy podjął w czwartek uchwałę korzystną dla tysięcy najemców dawnych mieszkań zakładowych przejętych nieodpłatnie przez spółdzielnie mieszkaniowe. Najwięcej takich lokali jest na Śląsku. Dzięki wczorajszemu orzeczeniu wielu z nich uda się wykupić zajmowane przez siebie lokale za 0 zł.

Dla spółdzielni rozstrzygnięcie SN to policzek. Nie chcą bowiem za darmo oddawać lokali. Szykuje się już druga skarga do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu. Pierwszą Trybunał przyjął do rozpatrzenia na początku tego roku.

Pozostało jeszcze 84% artykułu
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
Ubezpieczenia i odszkodowania
Rekordowe odszkodowanie dla pacjenta. Miał operację kolana, wypisano go bez nogi
Prawo karne
Czy Mieszko R. brał substancje psychoaktywne? Są wyniki badań
Prawo w Polsce
Jak zmienić miejsce głosowania w wyborach prezydenckich 2025?
Prawo drogowe
Ważny wyrok dla kierowców i rowerzystów. Chodzi o pierwszeństwo
Materiał Promocyjny
Między elastycznością a bezpieczeństwem