Jak pomagać ofiarom wielkiej wody

Majowa powódź poruszyła wiele prywatnych osób i właścicieli firm. W akcję zaangażowały się organizacje pozarządowe i kościelne, zwykli ludzie, przedstawiciele różnych zawodów i stowarzyszenia. Wszyscy chcą pomagać. W ramach swoich możliwości deklarują albo bezpłatne porady prawne, albo zbierają pomoc czy datki (żywność, ubrania, a przede wszystkim pieniądze).

Działając z potrzeby serca, nie zapominajmy jednak, że fiskus nie śpi. Bo prawo podatkowe jest twarde, ale to prawo i trzeba go przestrzegać. Jak zatem pomagać, aby urząd skarbowy nie okroił pomocy przekazywanej z serca o należny państwu podatek, i samemu nie narazić się na zarzut obejścia prawa?

Przede wszystkim liczy się to, kto daje. A wtedy drugorzędną rzeczą, także podatkowo, będzie to – ile.

[srodtytul]Dopuszczalna hojność[/srodtytul]

Prawo podatkowe dopuszcza przekazywanie darowizn pieniężnych i rzeczowych. Duże firmy rozliczające się z fiskusem według przepisów [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=3EC0892953EAF58605FEE453B6E7CBF6?id=115893]ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych[/link] (updop) mogą w rozliczeniu rocznym (na formularzu CIT-8) odliczyć kwotę przekazanej darowizny, nie więcej jednak niż 10 proc. dochodu.

Warto pamiętać, że [b]przekazanie pomocy w takiej formie wymaga dołączenia do zeznania rocznego formularza CIT-8/O, w którym podamy kwotę przekazanej darowizny, oraz załącznika CIT-D, w którym wskażemy obdarowanego [/b](tj. dane organizacji – jej nazwę i adres).

Darczyńcy, którzy nie chcą mieć kłopotów z urzędem skarbowym, powinni przy tej okazji pamiętać też o tym, by darowiznę pieniężną przekazać przelewem na konto wybranej organizacji prowadzącej działalność pożytku publicznego, wyraźnie wskazując przeznaczenie pieniędzy.

W przypadku zaś darowizn rzeczowych warto pamiętać o uzyskaniu dokumentu potwierdzającego wartość darowizny i oświadczeniu obdarowanego o jej przyjęciu. A jeśli przedmiotem darowizny są produkty żywnościowe, to prawo pozwala darczyńcy zaliczyć do kosztów podatkowych cenę ich nabycia lub wytworzenia.

Z kolei osoby fizyczne i mali przedsiębiorcy rozliczający się według [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?n=1&id=346580]ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych[/link] (updof) także mogą przekazywać powodzianom darowizny pieniężne. W tym przypadku jednak limit przysługującego z tego tytułu odliczenia jest niższy niż przedsiębiorców będących osobami prawnymi. W zeznaniu podatkowym za rok 2010 będą mogli bowiem odliczyć darowizny w wysokości nieprzekraczającej 6 proc. uzyskanego w tym roku podatkowym dochodu.

Dodatkową możliwość pomocy stanowi przekazanie 1 proc. należnego podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego (i posiadającej status OPP) z przeznaczeniem na pomoc ofiarom powodzi. I w tym przypadku ważne jest, aby przekazana darowizna była udokumentowana.

Najlepiej wpłatą na konto bankowe organizacji, bo – co ważne – warunkiem naszego prawa do odliczenia poniesionego na ten cel wydatku jest zachowanie dowodu wpłaty z wyraźnie zaznaczonym tytułem przelewu (tj. podaniem celu, na jaki pieniądze mają zostać przekazane przez daną fundację czy stowarzyszenie).

[srodtytul]Ciche wsparcie[/srodtytul]

Nie wszyscy, którzy decydują się na pomoc powodzianom, muszą to robić za pośrednictwem choćby organizacji. Nawet jednak, jeśli zdecydują się przekazać pomoc bezpośrednio do powodzian, muszą pamiętać o podstawowych zasadach. Przede wszystkim, że można przekazać darowizny pieniężne czy rzeczowe bez konieczności płacenia od nich podatku. Taką możliwość daje [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=314797]ustawa o spadkach i darowiznach[/link].

I tak, zgodnie z jej postanowieniami do 9637 zł jest zwolniona od podatku darowizna przekazana przez członków rodziny (tj. małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę). W przypadku darowizn między osobami z dalszej rodziny limit otrzymanej kwoty, od której obdarowany nie zapłaci podatku, wynosi 7276 zł, a w przypadku przekazywania pieniędzy osobom niespokrewnionym limit zwolnienia od podatku jest jeszcze niższy i wynosi 4902 zł.

[b]Wysokością darowizny nie muszą się natomiast przejmować osoby, którym najbliższa rodzina przekazała darowiznę na konto[/b] (np. rodzice, dzieci czy rodzeństwo osób zamieszkujących tereny dotknięte powodzią, ale nie teściowie). Taka darowizna jest bowiem zwolniona od podatku, jeśli obdarowany zgłosi to w urzędzie skarbowym w ciągu sześciu miesięcy od jej otrzymania (np. dnia, w którym na jego konto trafiły środki finansowe od rodziców).

Takiego obowiązku nie mają osoby, którym darowizna jest przekazana na podstawie aktu notarialnego. Wówczas obowiązek poinformowania o niej spoczywa na notariuszu.

[srodtytul]Rady dla obdarowanych[/srodtytul]

Osoby, które ucierpiały na skutek majowej powodzi i do których napływa pomoc, powinny pamiętać, że otrzymana pomoc materialna, finansowana ze środków budżetu państwa lub samorządu z tytułu powodzi, jest zwolniona z opodatkowania podatkiem dochodowym (tj. PIT).

Także zapomogi otrzymane w związku z powodzią (np. od organizacji pozarządowych czy związków zawodowych) korzystają ze zwolnienia podatkowego, ale tylko do 2280 zł w roku podatkowym. Z fiskusem nie będą musiały się też dzielić osoby, które w związku z powodzią otrzymają pomoc materialną od zakładu pracy. Pod warunkiem, że ta pomoc nie przekroczy w roku podatkowym 6 tys. zł.

Co ważne, na razie limitowane są zwolnienia od podatku od spadków i darowizn dla pomocy pieniężnej otrzymywanej od rodziny i osób niespokrewnionych.

To jednak już wkrótce może się zmienić, bo w Rządowym Centrum Legislacji trwają prace nad ustawą o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi z maja 2010 r., która zakłada m.in. wprowadzenie zwolnienia od tego podatku dla darowizn otrzymywanych przez osoby fizyczne, i to bez żadnego ograniczenia co do wysokości otrzymanej pomocy finansowej.

[ramka][b]Trzeba pamiętać o limitach