Parlamentarna misja obrony chrześcijan

– Nie jedziemy turystycznie. Chodzi o to, by zwracać uwagę na problemy chrześcijan tam, gdzie mają kłopoty. A Egipt jest jednym z takich krajów – tłumaczy senator PO Jan Filip Libicki. Organizuje pierwszy w historii wylot polskich parlamentarzystów w celu zbadania sytuacji wyznawców Chrystusa. Uzyskał już zaproszenie egipskiego ministra turystyki Hishama Zazou.

– Wskażemy gospodarzom listę miejsc, do których chcemy się udać – mówi senator Libicki, a na wyprawę wybierają się parlamentarzyści niemal wszystkich klubów z Wiejskiej.

Organizacje broniące praw chrześcijan obawiają się jednak, że egipskie władze będą usiłowały wykorzystać wizytę polityków do celów propagandowych.

Ambasadorzy na dywaniku

Libicki stoi na czele Parlamentarnego Zespołu Obrony Chrześcijan na Świecie, który skupia 16 posłów i senatorów. – Chrześcijanie to najbardziej prześladowana grupa religijna. Uważamy, że to rzecz nie do pomyślenia w XXI wieku. Powstaliśmy, by sprzeciwić się obojętności Europy, wydawałoby się chrześcijańskiej – tłumaczy członek zespołu senator Stanisław Iwan z PO.

Zespół zaprasza na posiedzenia dyplomatów z państw, w których prześladowani są chrześcijanie. Gościli m.in. chargé d,affaires z ambasady Syrii Idrisa Mayyę i ambasadora Republiki Cypryjskiej Andreasa Zenonosa.

To właśnie podczas jednego z takich spotkań pojawił się pomysł wyjazdu do Egiptu.

– Dwukrotnie spotykaliśmy się z dyplomatami z tego kraju. Po raz pierwszy w 2011 r., jeszcze przed wybuchem rewolucji w Egipcie. Podczas drugiego spotkania ambasador Reda Abdelrahman Bebars powiedział nam, że sytuację możemy ocenić na miejscu sami – relacjonuje Jan Filip Libicki Libicki.

W grupie polityków, którzy jadą do Egiptu, znajdzie się prawdopodobnie John Godson, poseł Polski Razem. Pochodzi z Nigerii, jednego z tych krajów, w których najczęściej dochodzi do prześladowań chrześcijan. Jechać zamierza też poseł SLD Eugeniusz Czykwin z Białostocczyzny, znany działacz na rzecz wyznawców prawosławia.

Płonące świątynie Koptów

Obecność tego ostatniego jest o tyle ważna, że religia Koptów, grupy dominującej wśród egipskich chrześcijan, pod wieloma względami przypomina prawosławie. W tym kraju mieszka ich tam kilkanaście milionów.

– Nie mamy co prawda łączności eucharystycznej, ale różnice rzeczywiście są niewielkie. Prowadziliśmy nawet dialog teologiczny, w ramach którego doszło do zbliżenia stanowisk obu Kościołów. Różnimy się nieco liturgią, jednak podobnie jak w prawosławiu Koptowie mają rozwinięte życie monastyczne – opowiada Czykwin.

Jak wygląda obecnie ich sytuacja? Senator Libicki uważa, że poziom agresji wobec Koptów jest zależny od rozwoju sytuacji politycznej w kraju.

– Egipt to kraj wieloreligijny, a za dyktatorskich rządów Hosniego Mubaraka władza starała się utrzymać równowagę. Sytuacja chrześcijan pogorszyła się, gdy po rewolucji władzę objęło Bractwo Muzułmańskie z prezydentem Mohamedem Mursim na czele – tłumaczy Libicki.

Do kulminacji wystąpień przeciw Koptom doszło między 14 a 18 sierpnia tego roku. Muzułmanie zniszczyli co najmniej 80 świątyń, 212 domów i zamordowali siedmiu chrześcijan. Ataki były odwetem za sprzeciw Koptów wobec rządów Mursiego. Miesiąc wcześniej, w lipcu, dyktator został odsunięty od władzy w wyniku przewrotu wojskowego.

Zdaniem Libickiego od tamtego czasu postępuje stopniowa stabilizacja, jednak nie oznacza to, że do ataków na Koptów już nie dochodzi. Pod koniec października nieznani napastnicy ostrzelali uczestników ceremonii ślubnej przed jednym z kościołów na przedmieściach Kairu. Trzy osoby zginęły, dziewięć zostało rannych.

– Chrześcijanie w Egipcie nie boją się islamu, bo żyli z islamem od wieków. Obawiają się za to ekstremizmów. Trudna sytuacja panuje zwłaszcza na prowincji, w której społeczeństwo cechuje z reguły muzułmański konserwatyzm – wyjaśnia ks. Waldemar Cisło, dyrektor polskiej sekcji organizacji Pomoc Kościołowi w Potrzebie. – Koptowie są łatwo rozpoznawalni, bo na nadgarstkach tatuują sobie krzyże. Pamiętam przypadek chłopca skatowanego w szkole za to, że miał taki tatuaż. Sytuację sprowokował nauczyciel – dodaje.

– Koptowie obawiają się wysyłać dzieci na ulice. Sąsiedzi często mówią im, że gdy wyjdzie policja i wojsko, zrobią z nimi porządek – potwierdza Maciej Maliszak z polskiej sekcji Open Doors, międzynarodowej organizacji walczącej o prawa chrześcijan. – Tylko od 2011 r. porwano pół tysiąca koptyjskich dziewczyn, co skończyło się gwałtami i przymusowymi małżeństwami. Koptowie, którym zburzono domy, nie mają z czego żyć. Muszą zaczynać wszystko od początku, a są często dyskryminowani przez muzułmańskich pracodawców – dodaje  Maciej Maliszak.

Zagrozić bojkotem turystycznym?

Jan Filip Libicki mówi, że podczas wizyty w Egipcie posłowie i senatorowie zamierzają odwiedzić miejsca ważne dla społeczności koptyjskiej. – We współpracy z ekspertami opracowujemy listę osób, z którymi będziemy chcieli się spotkać. Liczymy na to, że uda nam się wyruszyć do Egiptu już wiosną – tłumaczy senator.

Maciej Maliszak uważa jednak, że egipskie władze mogą próbować wykorzystać wizytę do celów propagandowych.   – Rząd chce za wszelką cenę dowieść, że sytuacja w kraju jest na tyle stabilna, by znów mogli zacząć przyjeżdżać tam turyści – mówi.

– Wizyta będzie dobra, jeśli parlamentarzyści postawią sprawę jasno: zachęcimy biznes do inwestycji, a turystów do wyjazdu, jeśli wy będziecie przestrzegać praw naszych współwyznawców – kontynuuje Maliszak. – Jeśli skończy się to jedynie wrzuceniem zdjęć na Facebooka, będzie to wizyta zła – dodaje.

Kropla drąży skałę

Jednak Egipt jest tylko jednym z krajów, w których narusza się prawa chrześcijan. W połowie grudnia Pomoc Kościołowi w Potrzebie przedstawiła raport o prześladowaniach w latach 2011–2012. Wynika z niego, że 105 tys. osób ginie rocznie za wiarę w Chrystusa, a 350 mln poddawanych jest różnym formom dyskryminacji. – Poprzednie raporty mówiły o 173 tys. chrześcijan zabijanych co roku za wiarę. Co trzy minuty ktoś na świecie ginął dlatego, że był chrześcijaninem – mówi ks. Cisło.

W prowadzonym przez Open Doors Światowym Indeksie Prześladowań Egipt znajduje się dopiero na 25. miejscu. Na pierwszej pozycji znalazła się rządzona przez komunistów Korea Północna. W czołówce są też Afganistan, Irak i Somalia, jednak także kraje łatwiej dostępne dla turystów, m.in. Arabia Saudyjska, w której za porzucenie islamu grozi kara śmierci.