Najpierw Fitch, teraz Moody's. Kolejna agencja ścina perspektywę polskiego ratingu

„Nasza decyzja o zmianie perspektywy na negatywną odzwierciedla istotnie słabsze prognozy dotyczące wskaźników fiskalnych i zadłużeniowych w porównaniu z wcześniejszymi oczekiwaniami” – napisała agencja Moody’s w komunikacie. Zwrócono uwagę, że jeśli rząd nie będzie w stanie sprostać presji wydatkowej ani pokonać barier w zwiększaniu dochodów, to będzie to oznaczało słabszą kondycję fiskalną kraju.

Czytaj więcej

Giełda

Cięcie ratingu USA. Co na to rynki finansowe?

USA straciły najwyższy rating kredytowy Aaa w agencji Moody's. Jak na razie sprowokowało to jedyn...

Zgodnie z zaktualizowanymi prognozami Moody’s, deficyt sektora finansów publicznych Polski wyniesie 6,8 proc. w 2025 r. i 6,6 proc. w 2026 r., powyżej dotychczasowych prognoz. Przyczyny? Przede wszystkim wydatki wyższe od przewidywanych. „Obejmują one m.in. rosnącą presję na wydatki socjalne w związku ze starzeniem się społeczeństwa, wyższe płace w sektorze publicznym, wzrost kosztów obsługi długu oraz utrzymanie wydatków na obronę na poziomie około 5 proc. PKB zamiast wcześniej prognozowanych 4 proc.” – napisano. W rezultacie agencja oczekuje, że obciążenie długiem publicznym Polski będzie rosło, osiągając ok. 65 proc. PKB w 2026 r. i przebijając poziom 70 proc. pod koniec dekady.

Moody’s wyjaśnia obniżkę perspektywy ratingu Polski

Wspomniane „bariery w zwiększaniu dochodów” to przede wszystkim impas na linii rząd–Kancelaria Prezydenta. Jak informuje Moody’s, z tego oraz z wysokiego prawdopodobieństwa zwiększania wydatków publicznych przed wyborami parlamentarnymi w 2027 r. i później, wynikają główne czynniki ryzyka dla zaktualizowanej prognozy fiskalnej i zadłużeniowej. Agencja zakłada wprawdzie, że rząd rozpocznie umiarkowaną konsolidację fiskalną, między innymi poprzez mrożenie progów podatkowych PIT, działania ograniczające wzrost wydatków społecznych czy działania zwiększające dochody budżetowe. Odnotowuje jednak, że dysponujący prawem weta prezydent to poważne ryzyko dla realizacji tego scenariusza. „Przedłużający się paraliż nie tylko ogranicza szanse na realną konsolidację fiskalną, ale także może utrudnić pełne wykorzystanie środków z UE” – wskazano też w komunikacie.

Czytaj więcej

Budżet i podatki

Rosnący dług i deficyt. Jak Polacy oceniają rząd Tuska na tle Morawieckiego?

Polacy nie mają jednej odpowiedzi na pytanie, kto lepiej zarządza finansami publicznymi: Donald T...

Agencja Moody’s zwróciła jednocześnie uwagę na wielkość i zdywersyfikowanie polskiej gospodarki, silną integrację z niemieckimi i unijnymi łańcuchami wartości, realny wzrost PKB w okolicach 3 proc. r/r (prognozy 3,3 proc. w 2025 r. i 3,2 proc. w 2026 r.), wciąż umiarkowane obciążenie długiem publicznym i dobre wskaźniki jego obsługi. Z drugiej strony, odnotowano podwyższone ryzyko geopolityczne. W komunikacie napisano m.in., że choć bezpośredni konflikt NATO–Rosja nie stanowi dla agencji scenariusza bazowego, to agencja spodziewa się dalszej wojny hybrydowej ze strony Rosji, m.in. naruszania przestrzeni powietrznej, sabotażu infrastruktury czy ingerencji w politykę wewnętrzną i procesy wyborcze w Europie.

Kiedy Moody’s może nam obniżyć rating (albo wrócić do stabilnej perspektywy)?

Oczywiście obniżka perspektywy ratingu ze stabilnej do negatywnej oznacza, że wzrosło ryzyko obniżenia samego ratingu. Zgodnie z komunikatem Moody’s, mogłoby do tego dojść, gdyby obsługa narastającego długu publicznego stawała się wyraźnie trudniejsza, a w szczególności jeśli rząd nie zdołałby w najbliższych latach ograniczyć presji wydatkowej. Agencja wskazuje, że również istotne pogorszenie sytuacji bezpieczeństwa w regionie, np. wycofanie wsparcia USA, wywarłoby presję w dół dla ratingu. W komunikacie napisano też, że choć scenariusz militarnego ataku na Polskę oceniany jest jako bardzo mało prawdopodobny, w przypadku jego realizacji nastąpiłaby znacząca obniżka ratingu.

Czytaj więcej

Budżet i podatki

Rośnie deficyt i dziura dochodowa w budżecie. MF podał nowe dane

Po sierpniu deficyt w kasie państwa wynosił 172 mld zł. Wpływy z podatków wciąż kuleją – wynika i...

Z drugiej strony, oczywiście agencja nie wyklucza też powrotu do stabilnej perspektywy naszego ratingu. Aby to się jednak ziściło, Polska musiałaby przedstawić wiarygodną ścieżkę konsolidacji fiskalnej, istotnie spowalniającą wzrost długu i stopniowo osłabiającą presję na obsługę zadłużenia. „Pozytywnie oceniane byłyby także pełne przywrócenie niezależności sądownictwa oraz reformy strukturalne zwiększające konkurencyjność gospodarki” – dodano w komunikacie.

Fitch też już obniżył perspektywę ratingu Polski

Decyzja Moody’s przyszła dwa tygodnie po ruchu innej agencji ratingowej: Fitch. – Negatywna perspektywa odzwierciedla pogarszającą się sytuację finansów publicznych, coraz sztywniejszą strukturę wydatków, wyższe prognozowane deficyty fiskalne, wyższy prognozowany dług publiczny – wyjaśniał w rozmowie z „Rzeczpospolitą” Milan Trajkovic, główny analityk agencji ratingowej Fitch na Polskę. Do tego dochodzą krajowe wyzwania polityczne, które prawdopodobnie ograniczą zdolność rządu do wdrożenia dodatkowych działań konsolidacyjnych poza tymi, które są obecnie przewidziane w średnioterminowym planie fiskalnym Polski, przedstawionym Komisji Europejskiej i opublikowanym pod koniec 2024 roku – dodawał Trajkovic.

Przypomnijmy, że deficyt sektora finansów publicznych w Polsce wyniósł aż 6,6 proc. PKB, wyraźnie powyżej wszelkich prognoz. Pod koniec sierpnia minister finansów i gospodarki Andrzej Domański poinformował z kolei, że zrewidowana w górę została prognoza resortu dla deficytu na ten rok – z 6,3 proc. do 6,9 proc. PKB. Co więcej, w projekcie budżetu na przyszły rok założono, że deficyt w polskich finansach publicznych sięgnie 6,5 proc. PKB. Dodatkowo, jako że 2027 r. będzie rokiem wyborów parlamentarnych, silniejsze działania konsolidacyjne również nie są wielce prawdopodobne.

Czytaj więcej

Gospodarka

Andrzej Domański: Powody decyzji Fitcha są jasne. To weta prezydenta Karola Nawrockiego

Minister finansów i gospodarki Andrzej Domański odniósł się we wtorkowej „Rozmowie Piaseckiego” w...

Słowem: oscylujemy i wciąż będziemy oscylować w granicach deficytu 6,5-7 proc. PKB, choć w 2024 r. w średniookresowym planie budżetowo-strukturalnym Ministerstwo Finansów planowało, że będziemy w zupełnie innym miejscu: z deficytem 5,5 proc. PKB w tym roku, 4,5 proc. w przyszłym, 3,7 proc. w 2027 r. i już poniżej progu 3 proc. w 2028 r. Teraz ta perspektywa drastycznie się oddala. Co więcej, dług publiczny miał się w latach 2026-2028 ustabilizować w okolicach 61 proc. PKB, a potem się obniżać. Teraz okazuje się, że już w 2026 r. dobije – według prognoz resortu finansów – do okolic 67 proc.

Co kluczowe, nie chodzi jednak tylko o poziom długu, ale też jego trajektorię. Agencja Fitch straciła wiarę, że tempo narastania polskiego długu publicznego uda się odwrócić. – Nie zakładamy już stabilizacji długu w średnim terminie, przy braku dodatkowych działań konsolidacyjnych. Prognozujemy jedynie spowolnienie tempa wzrostu długu po 2027 r. – komentował Trajkovic z Fitch.

Perspektywa ratingu w dół, i co z tego?

Jaka będzie reakcja rynków na decyzję Moody’s? Tego oczywiście jeszcze nie wiemy, niemniej po tym, jak przed dwoma tygodniami perspektywę naszego ratingu obniżyła agencja Fitch, były one ograniczone. Rentowności polskich obligacji były stabilne, podobnie marża za ryzyko fiskalne liczona instrumentem asset swap spread. Ekonomiści ING Banku Śląskiego wskazywali kilka przyczyn takiego odbioru, m.in. wcześniejszą reakcję rynku długu na wysoki deficyt w projekcie budżetu na 2026 r., niewielki udział inwestorów zagranicznych na naszym rynku długu (niecałe 12 proc.) i sprzyjające warunki dla globalnych rynków obligacji. – Aby zagrać przeciwko polskim obligacjom albo walucie, agresywni inwestorzy zagraniczni musieliby mieć przekonanie, że tu jest bardzo źle. Obniżka perspektywy ratingu to jeszcze zbyt słaby sygnał, wobec wszystkich pozytywów w Polsce i jej otoczeniu – oceniał Rafał Benecki, główny ekonomista banku. Na silne fundamenty polskiej gospodarki – m.in. jej wielkość i zdywersyfikowanie, solidny wzrost gospodarczy, niski deficyt rachunku bieżącego czy wysokie rezerwy walutowe – zwracali też uwagę analitycy Fitch. 

Czytaj więcej

Gospodarka

Analityk agencji Fitch: Wzrost wydatków publicznych Polski jest najwyższy w regionie

– Nie zakładamy już stabilizacji długu w średnim terminie, przy braku dodatkowych działań konsoli...