SN:pozorne poręczenie długu szpitala jest nieważne

Poręczenie należności szpitala bez zgody organu nadzorczego jest nieważne. Poręczyciel nie dostanie zapłaty.

Publikacja: 12.01.2015 05:49

SN:pozorne poręczenie długu szpitala jest nieważne

Foto: Fotorzepa, Jakub Ostałowski

Sąd Najwyższy dokonał wykładni wprowadzonego kilka lat temu zakazu handlowania szpitalnymi długami. Przepis miał pomagać zadłużonym Samodzielnym Publicznym Zakładom Opieki Zdrowotnej (SP ZOZ).

Chodzi o art. 54 ust. 5–6 ustawy o działalności leczniczej. Mówi on, że „czynność prawna mająca na celu zmianę wierzyciela SP ZOZ" może nastąpić po wyrażeniu zgody przez podmiot tworzący szpital, a dokonana z pominięciem tego rygoru – jest nieważna".

Firmy finansowe działające „wokół" szpitali korzystają z subtelniejszych narzędzi. Spółka (giełdowa) Magellan z Łodzi udzieliła poręczenia otwartego do pewnej kwoty dla trzech firm – dostawców Szpitala Specjalistycznego nr 2 w Jastrzębiu-Zdroju. Szpital nie uregulował należności z umów na dostawę aparatu cyfrowego RTG, leków i antybiotyków, a także na usługi pralnicze. W sumie 300 tys. zł dostawcom zapłaciła spółka Magellan, która następnie pozwała szpital, żądając tej kwoty.

Zmiana wierzyciela

Sąd Okręgowy w Gliwicach oddalił żądanie. Uznał, że poręczenie było pozorne, bo ukrywało zabronioną cesję szpitalnego długu. Sąd Apelacyjny w Katowicach był innego zdania. Uznał, że poręczenie nie ma na celu zmiany wierzyciela. Werdykt ten wspierali pełnomocnicy spółki Piotr Pszczółkowski i Tomasz Cytarzyński. Pytali, dlaczego prawo ma wspierać nierzetelnego kontrahenta? Wstąpienie w miejsce dostawców poręczyciela nie pogarsza sytuacji szpitala.

Granice biznesu

– Właśnie pogarsza – dowodził pełnomocnik szpitala, Ryszard Ostrowski. Wskazał, że poręczyciel, jako firma działająca w branży finansowej, bardziej rygorystycznie traktuje zapłaty, dochodzą też koszty egzekucji. Celem zaś spornych rygorów była ochrona nie dostawców, ale szpitali i finansów publicznych.

SN przychylił się do tego stanowiska. Uchylił wyrok SA i oddalił apelację spółki. W rezultacie wyrok sądu I instancji jest ostateczny.

– To trudna sprawa, bo przegrywa ten, kto wykonał dobrą robotę – mówił sędzia SN Mirosław Bączyk, mając na myśli spółkę Magellan. – Jednak ustawowy zakaz cesji wierzytelności choć niezbyt precyzyjne sformułowany, nie pozostawia wątpliwości. Celem ustawodawcy było ograniczenie tego typu operacji, zapanowanie nad szpitalnymi długami, a poręczenie w swej istocie zmierza do zmiany wierzyciela szpitala – tłumaczył sędzia. Dodał, że wyrok może mieć istotne konsekwencje dla finansów szpitali, bo będzie utrudniać im dokonywanie zakupów, dlatego przydałaby się instytucja publiczna udzielająca poręczeń.

– To trafne rozstrzygnięcie – mówi prof. Jarosław Fedorowski, prezes Polskiej Federacji Szpitali. Choć w formie SP ZOZ działa ok. 70 proc. szpitali, ta struktura przechodzi do przeszłości. Szpitale powinny mieć normalnego właściciela – najlepiej samorząd, który, jeśli trzeba, postara się o pieniądze czy poręczenia. W obecnej, miejmy nadziej przejściowej, sytuacji musimy się posługiwać ułomnymi rozwiązaniami.

Opinia dla „Rz"

Komentuje Arkadiusz Babczuk, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu:

Z wyroku mogę się tylko cieszyć. Wyraźne stanowisko SN daje szanse na uzyskanie spójności ochrony finansów publicznych. Właściciele szpitali, samorządy związane są szczególnymi rygorami finansowymi i ważne, by ryzyko ich naruszeń zminimalizować. A poręczenie też jest formą zmiany wierzyciela szpitala. Co może zastąpić takich poręczycieli? Stworzenie instytucji poręczającej kontrakty samorządów. To nie jest idea zupełnie nowa, gdyż już były takie pomysły, ale dawno, bo przed II wojną światową.

Sąd Najwyższy dokonał wykładni wprowadzonego kilka lat temu zakazu handlowania szpitalnymi długami. Przepis miał pomagać zadłużonym Samodzielnym Publicznym Zakładom Opieki Zdrowotnej (SP ZOZ).

Chodzi o art. 54 ust. 5–6 ustawy o działalności leczniczej. Mówi on, że „czynność prawna mająca na celu zmianę wierzyciela SP ZOZ" może nastąpić po wyrażeniu zgody przez podmiot tworzący szpital, a dokonana z pominięciem tego rygoru – jest nieważna".

Pozostało 87% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Sędzia zwrócił się do władz Białorusi o azyl. To "bohater" afery hejterskiej w MS
Sądy i trybunały
"To jest dla mnie szokujące". Szefowa KRS o sprawie sędziego Szmydta
Dane osobowe
Wyciek danych klientów znanej platformy. Jest doniesienie do prokuratury
Prawo dla Ciebie
"Nowy rozdział dla Polski". Komisja Europejska zamyka procedurę artykułu 7
Sądy i trybunały
Zwrot w sprawie zmian w KRS? Nieoficjalnie: Bodnar negocjuje z Dudą