Kluby radnych korzystają z uprawnień, których nie mają niezrzeszeni radni

W skład komisji rewizyjnej wchodzą radni, w tym przedstawiciele wszystkich klubów, z wyjątkiem radnych pełniących funkcje przewodniczącego lub wiceprzewodniczącego rady gminy. Dotyczy to także komisji skarg, wniosków i petycji.

Publikacja: 03.09.2019 06:40

Kluby radnych korzystają z uprawnień, których nie mają niezrzeszeni radni

Foto: Fotorzepa, Dominik Pisarek

Pomiędzy radą gminy, a klubem radnych powstał konflikt co do tego który członek tego klubu będzie jego przedstawicielem w komisji rewizyjnej. Czy rada gminy może nie zgodzić się na kandydata zgłoszonego przez klub radnych?

Tak.

Zgodnie z art. 18a ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym (dalej u.s.g.) rada gminy kontroluje działalność wójta, gminnych jednostek organizacyjnych oraz jednostek pomocniczych gminy. W tym celu rada powołuje komisję rewizyjną. W skład komisji rewizyjnej wchodzą radni, w tym przedstawiciele wszystkich klubów, z wyjątkiem radnych pełniących funkcje przewodniczącego bądź wiceprzewodniczącego rady gminy (art. 18a ust. 2 u.s.g.). Analogiczną regulację przyjęto w odniesieniu do komisji skarg, wniosków i petycji (art. 18b ust. 2 u.s.g.). Klub radnych tworzy co najmniej 3 radnych. Zasady działania tych klubów określa statut gminy (art. 23 ust. 3-4 u.s.g.).

Czytaj także: Komisja rewizyjna rady gminy - jakie ma uprawnienia

W wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 10 stycznia 2012 r. (II OSK 2351/11, LEX nr 1113780) stwierdzono, że skład ilościowy komisji rewizyjnej zależy od uznania rady gminy, ale nie może być odmienny od uregulowanego w statucie, a ponadto liczba członków tej komisji musi być tak ukształtowana, aby każdy z klubów był reprezentowany przez co najmniej jednego radnego. Nie jest dopuszczalne wybranie składu komisji rewizyjnej, w którym zostałby pominięty przedstawiciel choćby jednego z klubów.

Rada gminy nie jest jednak związana kandydaturą przedstawioną przez klub. Samo wskazanie przez klub kandydata na członka komisji rewizyjnej nie przesądza automatycznie o jego wejściu do tej komisji, gdyż wyboru dokonuje rada gminy (por. także np. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z 17 kwietnia 2019 r., II SA/Sz 233/19, LEX nr 2664538). Jeżeli na danej sesji rady nie można podjąć uchwały w sprawie wyboru członków komisji rewizyjnej, to próbę wyboru należy ponowić na kolejnej sesji, a organy gminy i kluby radnych powinny dążyć do wypracowania porozumienia w sprawie wyboru konkretnego kandydata. Brak komisji rewizyjnej może doprowadzić do zainicjowania procedury ustanowienia zarządu komisarycznego (art. 97 u.s.g.).

Zgodnie z wyrokiem NSA z 14 grudnia 2011 r. (II OSK 2069/11, LEX nr 1108400) wymóg, aby w skład komisji rewizyjnej weszli przedstawiciele wszystkich klubów jest normą bezwzględnie obowiązującą, a zatem uchwała rady gminy powołująca komisję w składzie innym niż ustawowy narusza prawo. Z art. 18a ust. 2 u.s.g. nie wynika w szczególności, aby w skład komisji rewizyjnej mieli wchodzić przedstawiciele tylko tych klubów, które są zainteresowane uczestnictwem w komisji.

Podnosi się jednak także, że z art. 18a ust. 2 u.s.g. wynika przede wszystkim uprawnienie klubu do zgłoszenia swego kandydata. To uprawnienie nie może sprowadzać się do narzucenia radnym kandydata, na którego nie wyrażają zgody. Klub, w przypadku gdy zgłoszony przez niego kandydat nie uzyskał wymaganej większości głosów, powinien zgłosić kandydaturę innego radnego. W sytuacji, gdy klub odmówi wskazania swego kandydata do komisji, nie można jednak skutecznie zarzucić radzie, że podjęła uchwałę z naruszeniem art. 18a ust. 2 u.s.g. O takim naruszeniu można by mówić wówczas, gdyby żaden ze zgłoszonych przez klub kandydatów nie został wybrany (wyrok WSA w Kielcach z 6 czerwca 2019 r., II SA/Ke 256/19, LEX nr 2687142). Zgodnie z tym stanowiskiem, jeżeli klub radnych uniemożliwia powołanie komisji rewizyjnej w ustawowo określonym składzie, to uchwała rady powołująca tę komisję w okrojonym składzie nie narusza prawa (por. wyrok NSA z 27 czerwca 2013 r., II OSK 325/13, LEX nr 1374732).

Autorka jest radcą prawnym

Podstawa prawna: art. 18a, art. 23 ust. 2-4 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. DzU z 2019 r. poz. 506 ze zm.)

Pomiędzy radą gminy, a klubem radnych powstał konflikt co do tego który członek tego klubu będzie jego przedstawicielem w komisji rewizyjnej. Czy rada gminy może nie zgodzić się na kandydata zgłoszonego przez klub radnych?

Tak.

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów