Spadki: kto może liczyć na zachowek

Ważna jest zasada, że nikt nie może na wypadek swej śmierci rozporządzić swoim majątkiem zupełnie dowolnie, z pominięciem swoich najbliższych. Spadkodawca ma względem swoich bliskich pewien obowiązek moralny.

Aktualizacja: 21.12.2019 18:20 Publikacja: 21.12.2019 00:01

Spadki: kto może liczyć na zachowek

Foto: Adobe Stock

Sprawy o zachowek nie schodzą z wokand sądowych, a rolą sądu jest wyważenie pomiędzy ochroną interesów majątkowych wykluczonego od spadkobrania członka najbliższej rodziny testatora a niejednokrotnie podnoszonym zarzutem naruszenia zasad współżycia społecznego w relacji spadkobierca – uprawniony do zachowku. Zachowek służy ochronie interesów osób najbliższych spadkodawcy przed skutkami dokonywanych przez niego rozporządzeń majątkiem – zarówno dokonywanych na wypadek śmierci, jak i za życia w formie darowizn. Celem takiej regulacji jest ochrona rodziny – osób najbliższych – przed arbitralnymi decyzjami spadkodawcy i ma służyć sprawiedliwemu według oceny ustawodawcy podziałowi schedy spadkowej. Zachowek jest więc gwarancją dla najbliższych spadkobiercy, że nie zostaną pominięci przy podziale tego, co spadkodawca pozostawił, choćby przysporzenie po ich stronie wynikało wyłącznie z realizacji prawa do zachowku. Kodeks cywilny daje prymat dziedziczeniu ustawowemu nad testamentowym, stawiając ograniczenia swobodzie testowania, czego wyrazem jest odebranie spadkodawcy prawa do rozdysponowania majątkiem wedle swojego uznania z pominięciem osób najbliższych, które mogą domagać się realizacji swego prawa do zachowku. Prawo do zachowku to prawo do otrzymania określonej w pieniądzu wartości, dla obliczenia której podstawę stanowi spadek i niektóre darowizny dokonane przez spadkodawcę. Prawo to powstaje z mocy prawa, a jego ewentualne modyfikacje muszą znajdować oparcie w ustawie – poprzez uznanie za niegodne dziedziczenia, wydziedziczenie, czy też wskutek uznania roszczenia o zachowek za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Sprawy o zachowek nie schodzą z wokand sądowych, a rolą sądu jest wyważenie pomiędzy ochroną interesów majątkowych wykluczonego od spadkobrania członka najbliższej rodziny testatora a niejednokrotnie podnoszonym zarzutem naruszenia zasad współżycia społecznego w relacji spadkobierca – uprawniony do zachowku.

Pozostało 86% artykułu

Teraz 4 zł za tydzień dostępu do rp.pl!

Kontynuuj czytanie tego artykułu w ramach subskrypcji rp.pl

Na bieżąco o tym, co ważne w kraju i na świecie. Rzetelne informacje, różne perspektywy, komentarze i opinie. Artykuły z Rzeczpospolitej i wydania magazynowego Plus Minus.

Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP