Nikt nie ma wątpliwości – oszustwa w handlu drobną elektroniką są faktem, i to nie tylko w Polsce. Takie urządzenia mają relatywnie dużą wartość w stosunku do masy i objętości – w związku z tym łatwiej je transportować między różnymi krajami UE i zyskiwać na nich sporą marżę bez nadmiernych kosztów transportu. To dlatego właśnie tak chętnie używają ich oszuści nakręcający tzw. karuzele podatkowe, w których towar krąży wielokrotnie między różnymi krajami UE.

Mechanizm VAT do 1 lipca pozwalał nieuczciwym uczestnikom takiego obrotu na inkasowanie VAT zawartego w cenach towaru i znikanie bez rozliczenia tego podatku z urzędem skarbowym. Od 1 lipca podatek ten nalicza w Polsce odbiorca towaru. System „odwróconego" VAT rozwiązał podobne problemy w branży stalowej, więc może się sprawdzić i w elektronicznej. Pozostaje jednak problem z przeszłością i ściganiem domniemanych oszustów. Kontrolerzy najczęściej stawiają zarzut pozorności transakcji albo niedochowania należytej staranności w doborze kontrahenta.

Staranni niedoceniani

Gdy przedsiębiorcy przedstawiają dowody, że naprawdę handlowali telefonami i weryfikowali dostawcę – urzędnicy to ignorują.

– Kontrolujący w mojej sprawie nawet nie zażądali dokumentów potwierdzających, czy dokonałem jakichkolwiek czynności weryfikacyjnych w stosunku do kontrahenta – mówi jeden z przedsiębiorców z branży.

Inny przyznaje: – Skanowaliśmy wszystkie numery IMEI (specjalistyczny identyfikator na rynku elektroniki) i mamy zdjęcia wszystkich partii towaru, którymi handlowaliśmy, ale to nie przekonało kontrolerów. Uznali, że transakcji nie było.

Michał Kanownik, dyrektor Związku Importerów i Producentów Sprzętu Elektrycznego i Elektronicznego (ZIPSEE), zwraca uwagę, że przedsiębiorca nawet przy maksimum dobrej woli nie ma skutecznych narzędzi ochrony przed nieuczciwymi kontrahentami.

– Nie jesteśmy w stanie stuprocentowo upewnić się, czy towar, który sprzedajemy, nie przeszedł na wcześniejszym etapie przez ręce oszustów – zauważa Kanownik.

Każdy jest podejrzany

– Przedsiębiorcy z branży elektronicznej zostali z góry uznani za podejrzanych – to wniosek Mariusza Korzeba, doradcy podatkowego z Pracodawców RP. Zwraca on uwagę, że w „liście ostrzegawczym" do branży elektronicznej wydanym w sierpniu 2014 r. sugerowano, w tym pracownikom skarbówki, że typowane do kontroli podmioty na 100 proc. są przestępcami.

– Już powszechnie w ramach postępowań kwestionuje się typowe dla branży elektronicznej praktyki biznesowe, które nie mają nic wspólnego z procederem oszustwa i są uzasadnione gospodarczo – zauważa Korzeb.