Sędzia Andrzej Skowron o sposobach na walkę z mafiami podatkowymi

Kara za przestępstwa i wyłudzenia skarbowe ma być nieuchronna, a postępowania skuteczniejsze – mówi Andrzej Skowron, sędzia delegowany do Ministerstwa Sprawiedliwości.

Publikacja: 15.01.2019 06:39

Sędzia Andrzej Skowron o sposobach na walkę z mafiami podatkowymi

Foto: 123RF

Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało pierwszą od dziesięciu lat dużą nowelizację kodeksu karnego skarbowego. Jaki jest cel zmian?

Andrzej skowron: Przede wszystkim chcemy usprawnić procedury oraz wprowadzić rozwiązania zmierzające do rozbicia solidarności przestępców.

Czytaj także: Neneman: Nie chcieliśmy walczyć z mafią VAT-owską?

W jaki sposób?

Chodzi m.in. o uproszczenie stosowania instytucji konsensualnych. Sprawca będzie mógł skorzystać z tej możliwości, jeśli uiści uszczuploną należność w sposób i w zakresie uzgodnionym z oskarżycielem. Nie musi czekać na decyzję organu podatkowego.

Dlatego chcemy znieść warunek wymagalności, który jest elementem hamującym postępowanie. Przypomnijmy, że został on wprowadzony w 2005 r., w celu jednoznacznego wskazania, na ile uszczuploną należność publicznoprawną powinien zwrócić sprawca. Pojęcie to nabrało jednak znaczenia sprzecznego z wolą ustawodawcy, głównie za sprawą orzecznictwa Sądu Najwyższego.

Projekt przewiduje też zaostrzenie kar za przestępstwa i wykroczenia skarbowe.

Należy pamiętać, że wysokość kar – które mogą być orzekane w granicach określonych w ustawie – pozostaje od kilku lat na niezmienionym poziomie. Chcemy je dostosować do obecnych realiów.

Dlaczego wysokość mandatów za wykroczenia skarbowe wzrośnie niemal trzykrotnie?

Mandaty są wygodnym sposobem karalności drobnych wykroczeń. Podwyższenie ich górnej granicy – z 4500 zł do 11 250 zł ma sprawić, że większy zakres spraw zostanie objęty postępowaniem mandatowym. Pozwoli to odciążyć sądy.

Wiele obaw budzi ograniczenie możliwości korzystania z tzw. czynnego żalu. Jaki ma to cel?

Te zmiany będą miały niewielki zakres. Nie będą dotyczyć osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej ani przedsiębiorców, którzy popełnili drobne błędy w deklaracji PIT czy VAT. Chodzi o usprawnienie kontroli zmierzających do wykrycia przestępstw finansowych. Intencją jest ukrócenie nieprawidłowości, zwłaszcza w działalności kantorowej, która jest niejednokrotnie wykorzystywana do prania brudnych pieniędzy.

Przypomnijmy, że czynny żal to rozwiązanie, które pozwala uniknąć kary za przestępstwo lub wykroczenie skarbowe, jeśli podatnik dobrowolnie i z własnej inicjatywy poinformuje o tym organ podatkowy. W praktyce widzimy, że jest ono wykorzystywane do nazbyt częstego unikania odpowiedzialności. Zdarza się np., że kiedy do kantoru wkracza kontrola Narodowego Banku Polskiego, przedsiębiorca „przypomina sobie" o nieprawidłowym zaksięgowaniu transakcji i wyraża czynny żal. Dlatego projekt zakłada, że po rozpoczęciu kontroli przez Narodowy Bank Polski nie będzie możliwe skorzystanie z tej możliwości.

Ale projekt nie ogranicza się do działalności kantorowej. Dotyczy wszystkich podatników.

Obecnie często nie ma możliwości ścigania sprawców przestępstw skarbowych i wykroczeń ujawnionych w trakcie kontroli przeprowadzonej przez inny organ niż organ ścigania. Ich sprawcy mogą uchylić się od odpowiedzialności, wyrażając czynny żal. Dlatego chcemy znieść możliwość korzystania z czynnego żalu także w sytuacji, gdy kontrole prowadzić będą inne organy.

Co się zmieni w zakresie okresu przedawnienia?

Oszuści nie będą już mogli liczyć na to, że unikną odpowiedzialności dzięki upływowi czasu. Po wszczęciu postępowania okres przedawnienia popełnionego przestępstwa w każdym przypadku będzie przedłużony o dziesięć lat. Obecnie w przypadku większości przestępstw okres przedawnienia może zostać wydłużony jedynie o pięć lat. Natomiast w przypadku wykroczeń skarbowych przedawnienie nastąpi po czterech latach, a nie po trzech jak obecnie.

Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało pierwszą od dziesięciu lat dużą nowelizację kodeksu karnego skarbowego. Jaki jest cel zmian?

Andrzej skowron: Przede wszystkim chcemy usprawnić procedury oraz wprowadzić rozwiązania zmierzające do rozbicia solidarności przestępców.

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP