Aktualizacja: 08.05.2019 05:30 Publikacja: 08.05.2019 05:30
Foto: 123RF
Wprowadzenie do polskiej procedury podatkowej klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania, zwanej też klauzulą obejścia prawa podatkowego, wzbudzało i nadal wzbudza wiele kontrowersji. Zwłaszcza wśród podatników, którzy do optymalizacji zobowiązań podatkowych wykorzystują jedynie legalne sposoby lub korzyść podatkową uzyskują niejako przy okazji.
Czytaj też:
Spór o opinię zabezpieczającą - pierwsza przegrana skarbówki w NSA
Antidotum na te obawy miała być wprowadzana równocześnie z klauzulą instytucja tzw. opinii zabezpieczającej. Choć droga, bo opłata za wniosek to aż 20 tys. zł, jej uzyskanie miało dawać gwarancję, że w przyszłości fiskus nie zakwestionuje rozwiązań przyjętych przez podatnika. Życie szybko pokazało jednak, że wysupłanie z firmowej kasy sporej kwoty i wystąpienie z wnioskiem o wydanie opinii zabezpieczającej jest mało efektywne. Urzędnicy skarbówki w większości opisanych w nich sytuacji doszukiwali się nielegalnej optymalizacji. W konsekwencji, podatnicy zamiast opinii zabezpieczającej dostawali odmowę. A ta ma poważny skutek, bo w praktyce oznacza, że to co planuje podatnik podpada pod klauzulę obejścia prawa podatkowego.
Podatnicy, którym skarbówka odmówiła wydania opinii zabezpieczającej, nie składali broni i skarżyli do sądów administracyjnych, choć z różnym skutkiem. Przełomem w sprawie odmowy wydania opinii zabezpieczającej, jak i samej procedury z nią związanej, może za to okazać się pierwsze prawomocne orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 31 stycznia 2019 r., dotyczące odmowy opinii zabezpieczającej (II FSK 3242/18). Nie pozostawia bowiem złudzeń: żeby odmówić podatnikowi zabezpieczenia, urzędnicy muszą się postarać.
W sprawie, którą zajmował się NSA, chodziło o ocenę restrukturyzacji dużej firmy budowlano-deweloperskiej, od wielu lat działającej na północy Polski. Miało to związek z przygotowaniami do przejęcia sterów w spółce przez młodsze pokolenie.
Restrukturyzacja miała zostać zrealizowana przez przekształcenie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w komandytową. Z tym, że zaplanowano podział poprzez wydzielenie, czyli najpierw powstanie dwóch spółek kapitałowych, z czego jedna miała otrzymać cały kapitał zapasowy. Dopiero po tych czynnościach spółka miała zostać przekształcona w spółkę komandytową.
Choć wszystko miało odbyć się zgodnie z prawem, zwłaszcza handlowym, spółka nie była pewna czy tego, jak zaplanowała restrukturyzację, fiskus nie uzna za działania sztuczne i sięgnie po klauzulę o unikaniu opodatkowania. Dlatego dla świętego spokoju zapłaciła 20 tys. zł i wystąpiła o opinię zabezpieczającą.
Tej się jednak nie doczekała. Fiskus uznał, że przyjęty przez nią model restrukturyzacji spowoduje brak opodatkowania zysków niepodzielonych. Działania spółki, w jego ocenie, nie noszą istotnej treści ekonomicznej lub gospodarczej, mają charakter sztuczny i zostały dokonane przede wszystkim w celu osiągnięcia korzyści podatkowej z art. 119a § 1 ordynacji podatkowej, czyli ogólnej definicji klauzuli.
Spółka nie zgodziła się z taką oceną planowanej transakcji i zaskarżyła odmowę. Najpierw na praktyce urzędników skarbówki suchej nitki nie zostawił warszawski WSA. Ostatecznie korzystne dla firmy i innych podatników stanowisko potwierdził NSA.
Sąd nie miał wątpliwości, że w spornej sprawie odmowa wydania opinii zabezpieczającej nie była usprawiedliwiona. Wytknął fiskusowi, że ten nie wykazał, aby czynności podjęte przez spółkę dokonane zostały przede wszystkim w celu osiągnięcia korzyści podatkowej.
Jego zdaniem, zabrakło należytej analizy celów ekonomicznych i gospodarczych wskazanych przez podatników i w konsekwencji wykazania, aby były one mało istotne. Fiskus nie wykazał też, żeby osiągnięta korzyść podatkowa była sprzeczna z przedmiotem i celem ustawy, a sposób działania sztuczny, tj. że operacje dzielono sztucznie czy angażowano pośredników, mimo braku uzasadnienia ekonomicznego czy gospodarczego.
NSA przypomniał, że odmowa wydania opinii dla podatnika oznacza negatywne stanowisko. Fiskus odmawia, gdy dojdzie do przekonania, że w sprawie ma zastosowanie klauzula. Dlatego w ocenie sądu, w sytuacji negatywnej (odmownej) opinii szczególnego znaczenia nabiera jej uzasadnienie, które musi być rzetelną informacją dla wnioskodawcy. Ma odpowiadać na pytanie dlaczego w jego sprawie określone przepisy znajdują (bądź nie) zastosowanie, a także dlaczego wyrażony przez niego pogląd odmienny nie zasługuje na uwzględnienie. Odmowa wydania opinii zabezpieczającej obliguje zwłaszcza do wskazania okoliczności świadczących o tym, że do czynności może mieć zastosowanie klauzula.
W wyroku przypomniano, że - w stanie prawnym sprzed 1 stycznia 2019 r. - osiągnięcie korzyści podatkowej przez podatnika w wyniku podjętych czynności nie uprawniało organu do zastosowania klauzuli, jeżeli istniały inne cele ekonomiczne lub gospodarcze co najmniej tak samo istotne jak cel w postaci korzyści podatkowej. Tymczasem w spornej sprawie, odmawiając wydania opinii zabezpieczającej nie wyjaśniono, dlaczego wskazane cele poza podatkowe uznano za mało istotne w zestawieniu z korzyścią podatkową. Tym bardziej, że podział przez wydzielanie nie zmniejsza ryzyka odpowiedzialności, gdyż nie może on prowadzić do powstania spółek wolnych od zobowiązań.
Co ważne, NSA nie dopatrzył się sztuczności w działaniu podatników i zgodził się, że podatnik nie ma obowiązku maksymalizacji wysokości zobowiązania podatkowego. Brak podstaw prawnych do zakwestionowania przyjętej przez spółkę formy restrukturyzacji w jego ocenie oznacza natomiast, że sposób rozdysponowania majątku mieści się w ramach swobody działalności gospodarczej.
Andrzej Zawada, doradca podatkowy z kancelarii EOL, który był jednym z pełnomocników spółki podkreśla, że wyrok ma przełomowe znaczenie dla podatników, którym skarbówka odmówiła wydania opinii zabezpieczającej. Ma jednak pewne obawy czy fiskus nie będzie wykorzystywał jednej drobnej zmiany w przepisach do obchodzenia restrykcyjnych wytycznych NSA.
– Od 1 stycznia 2019 r. w art. 119y ordynacji podatkowej zmieniono jedno, ale bardzo kluczowe słowo. W treści przepisu, mówiącego że Szef Krajowej Administracji Skarbowej odmawia wydania opinii zabezpieczającej, jeżeli przedstawione we wniosku okoliczności wskazują, że do czynności „ma zastosowanie art. 119a" ten ostatni fragment zmieniono na „może mieć zastosowanie art. 119a § 1" – zauważa Zawada.
W jego ocenie nie można niestety wykluczyć, że w kolejnych sporach sądy badając legalność takich aktów będą związane rozpatrywaniem, czy czynność może wiązać się z unikaniem opodatkowania, co przecież nietrudno będzie fiskusowi uprawdopodobnić.
Warto również wspomnieć, że stosowanie klauzuli obejścia prawa podatkowego znacząco ułatwi zniesienie od 1 stycznia 2019 r. limitu korzyści, który do nowelizacji potencjalnie dawał gwarancję, że nie każda operacja może podpaść pod klauzulę. Do końca 2018 r. fiskus mógł podważać transakcje czy sytuacje, które dawały korzyści powyżej 100 tys. zł. Od nowego roku minimalna nawet korzyść sama w sobie nie chroni już przed zarzutem obchodzenia przepisów podatkowych. Do zastosowania klauzuli wystarczy za to przekonanie fiskusa, że podatnikowi chodziło tylko o nią.
Artur Nowak, radca prawny, partner w kancelarii DZP Domański Zakrzewski Palinka sp. k.
Komentowany wyrok jest bardzo istotny przede wszystkim z tego powodu, że stanowi pierwszą wypowiedź NSA w obszarze szeroko rozumianej klauzuli GAAR, zarówno w zakresie meritum, jak i zagadnień proceduralnych. Zapoczątkował on zatem budowę dorobku orzeczniczego w tym zakresie. Dorobek ten zapewne nie będzie zbyt szybko rósł, ponieważ liczba optymalizacji znacząco spadła, co tylko podkreśla wagę komentowanego orzeczenia. Szczególnie warte odnotowania jest podkreślenie przez NSA obowiązku wnikliwego uzasadnienia odmowy. Jest to o tyle istotne, że obowiązująca regulacja normatywna w zakresie uzasadnienia jest bardzo lakoniczna. W odniesieniu do uzasadnienia wskazuje ona wyłącznie, że odmowa powinna zawierać wskazanie wyłącznie okoliczności świadczących o tym, że do przedstawionej przez podatnika we wniosku o opinię czynności może mieć zastosowanie klauzula GAAR. Czytając ten przepis można byłoby założyć, że już proste wyliczenie tych okoliczności spełnia wymóg prawidłowego uzasadnienia. Dodać w tym miejscu należy, że na skutek świadomego zabiegu legislacyjnego, w sprawach dotyczących opinii zabezpieczających nie mają odpowiedniego zastosowania przepisy ordynacji podatkowej o uzasadnieniach decyzji i postanowień, a zatem w zasadzie można byłoby uznać, że zbędna jest prezentacja uzasadnienia faktycznego i prawnego odmowy. Tylko jak wtedy wyjaśnić podatnikowi, że nie ma on racji? Temu służy przecież uzasadnienie jakiegokolwiek rozstrzygnięcia administracji. Wydaje się, że NSA dał jasno wyraz temu, że uzasadnienie odmowy wydania opinii zabezpieczającej nie może być zdawkowe i lakoniczne. Tym bardziej, że podatnikowi przysługuje środek zaskarżenia. Celem oceny zasadności zaskarżenia przez podatnika konieczne jest poznanie motywów stanowiska szefa KAS.a
© Licencja na publikację
© ℗ Wszystkie prawa zastrzeżone
Źródło: Rzeczpospolita
Wprowadzenie do polskiej procedury podatkowej klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania, zwanej też klauzulą obejścia prawa podatkowego, wzbudzało i nadal wzbudza wiele kontrowersji. Zwłaszcza wśród podatników, którzy do optymalizacji zobowiązań podatkowych wykorzystują jedynie legalne sposoby lub korzyść podatkową uzyskują niejako przy okazji.
Czytaj też:
Gdy umowa z bankiem zawiera abuzywne klauzule, nie można ich zastąpić innymi przepisami. Na te i inne ważne dla frankowiczów pytania odpowiedziała Izba Cywilna SN w czwartek wieczorem.
Polska ma zapłacić 7 mln euro - zdecydował w czwartek Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. To kara za niewdrożenie dyrektywy o ochronie sygnalistów.
O dwa i pół miesiąca obniżył się w ciągu roku średni wiek osób, które uzyskały uprawnienia do renty. Powodem tego niepokojącego zjawiska mogą być problemy natury psychicznej – mówią specjaliści.
65-letni adwokat Waldemar G., rektor Europejskiej Wyższej Szkoły Prawa i Administracji w Warszawie został zatrzymany przez funkcjonariuszy CBA w śledztwie dotyczącym powoływania się na wpływy - poinformowała w środę Prokuratura Krajowa.
Kolejny kandydat na dyrektora Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury, który uzyskał rekomendację komisji Adama Bodnara, przepadł, mimo że wygrał konkurs.
Potrzebna gospodarce dłuższa aktywność zawodowa Polaków nie będzie możliwa bez poprawy naszej kondycji fizycznej i psychicznej. Także przy wsparciu pracodawców.
O rozwoju m-commerce i aplikacji mobilnych oraz trendach w e-commerce mówi Łukasz Zembowicz, dyrektor sprzedaży i marketingu DPD Polska.
Stolica Polski po raz kolejny stała się centralnym punktem globalnej dyskusji o klimacie. Eksperci reprezentujący świat biznesu, administracji, nauki, organizacje pozarządowe oraz media zebrali się, by poszukiwać rozwiązań na rzecz ochrony naszej planety.
Sprzedaż nowych aut osobowych nad Wisłą rośnie. Polacy z chęcią kupują swoje wymarzone auta prosto z salonu i wspomagają się przy tym różnorodnymi formami finansowania.
Dwie dekady członkostwa Polski w Unii Europejskiej zasadniczo zmieniły Polskę. Duże miasta i mniejsze gminy zyskały nowe oblicze w wyniku inwestycji, które zrealizowano przy wykorzystaniu środków unijnych.
Film Andrzeja Wajdy „Dyrygent” z 1979 roku to wybitny popis aktorski Johna Gielguda, Krystyny Jandy oraz Andrzeja Seweryna, który za rolę w filmie otrzymał Srebrnego Niedźwiedzia na Festiwalu Berlinale.
Pokaz specjalny filmu „Hard Candy” z osobistym udziałem hollywoodzkiego aktora Patricka Wilsona, europejska premiera filmu „Treasure” z udziałem twórców, w tym reżyserki Julii Von Heinz i brytyjskiej gwiazdy Stephena Frya, laureaci Oscarów: Michael O’Connor – jeden z najlepszych kostiumografów w Europie oraz scenarzysta Christoper Hampton, czy reżyserka castingów filmów Ridleya Scotta Kate Rhodes James. Podczas tegorocznej edycji Mastercard OFF CAMERA w Krakowie pojawi się ponad 400 międzynarodowych i krajowych gości. Wszystkich będzie można spotkać na licznych spotkaniach w Miasteczku Filmowym przy Galerii Krakowskiej i na Q&A po seansach.
Przedsiębiorcy mogą korzystać z różnych możliwości finansowania swoich inwestycji ze środków UE. Aby to ułatwić, Bank Pekao S.A. przygotował instrument, który integruje finansowanie wkładu własnego oraz kredyt pomostowy.
Nie ma zgody na to, żeby całkowicie zrezygnować z prawa weta. Chodzi o to, żeby w niektórych płaszczyznach decyzyjnych o tym rozmawiać, ponieważ jeżeli w przyszłości zgodzimy się na rozszerzenie UE między innymi o Ukrainę, to prawo weta będzie mieczem obosiecznym - powiedział w rozmowie z RMF FM wiceminister spraw zagranicznych, Andrzej Szejna.
Prawo i Sprawiedliwość złożyło w Sejmie wniosek o wotum nieufności dla minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloski. - Skala niekompetencji oraz skala chaosu, jaka panuje w obszarze klimatu i środowiska jest nieprawdopodobna. W zasadzie każda decyzja i każdy ruch, który wypływa z Ministerstwa Klimatu i Środowiska to jest jakaś afera - tłumaczył w Sejmie poseł PiS Waldemar Buda.
Sejm nie zgodził się w piątek na odrzucenie w pierwszym czytaniu projektów reformujących Trybunał Konstytucyjny. Przepisy trafią teraz do sejmowej komisji.
24 lutego 2022 roku Rosja rozpoczęła pełnowymiarową inwazję na Ukrainę. Wołodymyr Zełenski mówi, że ukraiński przemysł zbrojeniowy ma już większe możliwości produkcyjne od możliwości finansowych Ukrainy.
Certina, szwajcarska marka zegarków, została partnerem tytularnym Polskiej Federacji Padla. Obie strony porozumienia mają wspólny cel: spopularyzować w Polsce jeden z najmodniejszych nowych sportów na świecie.
Notowania głównej pary walutowej zwyżkują w piątkowe przedpołudnie o 0,17 proc., do 1,074. Złoty jest jednak obojętny na te zmiany.
Sąd zabronił nazywania firmy Dom Development "patodeweloperem". Pamiętajcie więc, że używanie słowa "patodeweloper" wobec tej firmy jest zabronione. Nie wolno mówić "patodeweloper". I już.
Rosja nigdy nie zagrażała NATO - przekonywał minister obrony, Siergiej Szojgu, w czasie spotkania ministrów obrony państw należących do Szanghajskiej Organizacji Współpracy.
Mateusz Morawiecki – o ile wiem – jest na zjeździe Putinternu w Budapeszcie - powiedział poseł KO Paweł Kowal, przewodniczący Komisji Spraw Zagranicznych. - Kiedyś też żaden polityk by nie powiedział, że popiera Stalina. A to była ta sama konstrukcja – w każdym szczególe (…) Moją intencją nie jest obrazić pana Morawieckiego, lecz pokazać mu, jakie polityczne skutki dla bezpieczeństwa naszego kraju ma popieranie Putinternu - zaznaczył polityk.
Właśnie podpisałam ustawę o cenach energii na drugie półrocze tego roku, po uzgodnieniach międzyresortowych – poinformowała minister Klimatu i Środowiska, Paulina Hennig–Kloska. Oznacza to, że projekt powinien trafić na posiedzenie rządu we wtorek, 30 kwietnia. Wątpliwości zostają.
Tureckie biuro podróży Anex Tour Poland zainaugurowało 25 kwietnia sezon czarterowy w Katowicach. Tego dnia pierwszy raz jego klientów zabrał z tego miasta szerokokadłubowy, 339-miejscowy, boeing 777-300ER linii lotniczej Mavi Gök Airlines.
Ministerstwo Finansów podało w piątek nowy termin wdrożenia obowiązkowego fakturowania w KSeF. Jest dość odległy, bo resort wykrył błędy w tym systemie, które groziłyby paraliżem gospodarki.
Rząd Niemiec poparł szwedzką propozycję wpisania zakazu importu rosyjskiego gazu skroplonego do 14 pakietu sankcji Unii. Komisja Europejska w przyszłym tygodniu przedstawi propozycje do nowego antyrosyjskiego pakietu.
Dwóch agentów CBA skazanych w sprawie afery gruntowej zostało ułaskawionych przez prezydenta Andrzeja Dudę. "Zanim się obejrzymy, gotów będzie ułaskawić cały PiS" - skomentował decyzję prezydenta premier Donald Tusk.
Pytanie o trzeźwość zmierzało do upokorzenia Mariusza Kamińskiego. Doszło do znieważenia – mówi Rzeczpospolitej Michał Zuchmantowicz, obrońca byłego szefa MSWiA i zapowiada pociągnięcie do odpowiedzialności szefa komisji śledczej.
- Każdy obywatel własnego kraju ma obowiązki wobec swojego państwa. Wiemy, że bardzo wielu młodych Ukraińców wyjechało z Ukrainy łamiąc prawo - mówił na antenie Radia Zet, poseł PiS Michał Dworczyk pytany, o to czy Ukraińcy w wieku poborowym powinni być odsyłani do swojego kraju.
- Na urządzeniach służbowych nikt nie powinien mieć aplikacji, które budzą wątpliwości. Nikt nie powinien mieć TikToka na urządzeniu służbowym - powiedział w radiowej Trójce wicepremier i minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski.
Co trzeci 11-latek i ponad połowa 13-latków w Anglii miało kontakt z alkoholem - alarmuje BBC, powołując się na raport WHO oparty na badaniach w 44 krajach.
Wyjście Polski z Unii Europejskiej było do niedawna egzotycznym pomysłem pociągającym garstkę najtwardszych eurosceptyków. Jego głosicieli jednak przybywa, a słowo „polexit” powoli wkracza na polityczne salony.
Nieprzypadkowo szereg badań pokazuje, że młodzi ludzie, którzy dopiero zaczynają życie zawodowe, coraz rzadziej marzą o awansie na stanowisko kierownicze. Bezradność i poczucie braku sensu to dla wielu codzienność tego zawodu.
Status płatnika netto do budżetu UE, akcesja Ukrainy, transformacja klimatyczna i rosnąca współzależność w świecie Zachodu to cztery tykające bomby pod członkostwem Polski w Unii. Trzeba je rozbroić, zanim będzie za późno. By to zrobić, potrzebujemy nie tylko uporządkowania naszego myślenia w kraju, odrzucenia dezinformacji i propagandy, ale także zrozumienia w głównych stolicach Zachodu.
Serial Jonathana Nolana i Lisy Joy na podstawie serii gier „Fallout” przedstawia paradoksalnie optymistyczną historię.Bo nawet w zniszczonym wojną nuklearną świecie jest o co walczyć, jak choćby o rodzinę.
Czy Robert Krasowski znalazł klucz do Jarosława Kaczyńskiego? Kreśli obraz człowieka obsesyjnie i i ryzykownie rozhuśtującego emocje, zapatrzonego w kierowane przez siebie struktury i koślawego misjonarza.
Pomimo deklaracji Hollywood o przeciwdziałaniu dyskryminacji 27-letnia aktorka Sydney Sweeney zdaje się dziś borykać z tymi samymi problemami co jej starsze koleżanki. I pomimo talentu najczęściej dostaje propozycje grania nie za mądrej piękności.
Masz aktywną subskrypcję?
Zaloguj się lub wypróbuj za darmo
wydanie testowe.
nie masz konta w serwisie? Dołącz do nas