Jeden z członków naszej Rady Polityki Pieniężnej wręcz stwierdził, że silna dewaluacja pieniądza jest znakomitym manewrem ekonomicznym, który zapewni Turcji dobrobyt. A zdaniem prezydenta Erdogana w ogóle nie ma o czym mówić, bo jego kraj nie ma żadnych kłopotów ekonomicznych i jedynie musi się zmierzyć z brutalną ingerencją polityczną chcących go upokorzyć Stanów Zjednoczonych.
Jednak kryzys jest i rozwija się w najlepsze – a jeśli nie spotka się z odpowiednią reakcją, wszystko to może się źle dla Turcji skończyć. Na czym polega problem?
Przede wszystkim problem nie jest jeden, ale dwa. Przez minione 16 lat turecka gospodarka rozwijała się w pięknym tempie 6 proc. rocznie. Medal miał jednak dwie strony. Gwałtownie inwestujące tureckie firmy i banki potrzebowały kapitału, a ponieważ w kraju szybko go zabrakło, ochoczo sięgnęły po kapitał zagraniczny. Efekt był taki, że Turcja corocznie odnotowywała deficyt obrotów bieżących rzędu średnio 5 proc. PKB, finansowany wzrostem zagranicznego zadłużenia.
Ostra dewaluacja liry, do której doszło w ciągu ostatnich kilku miesięcy, spowodowała, że część tureckich firm może nie być w stanie spłacać swego zadłużenia. W odpowiedzi na to przestraszone banki zaczną się domagać od wszystkich klientów jak najszybszej spłaty kredytów, co może zadławić gospodarkę i spowodować silną recesję.
Czy można temu przeciwdziałać? Owszem, rząd turecki znalazł na to sposób – pompuje tani pieniądz do sektora bankowego, by go nie zabrakło na kredyty. I to jest właśnie drugi problem, bo inflacja w Turcji już podniosła się z 10 proc. na początku roku do 16 proc. obecnie. A jeśli podległy prezydentowi bank centralny, zamiast walczyć z inflacją i podnieść stopy procentowe, będzie je wciąż utrzymywał na niskim poziomie, ceny mogą się wyrwać spod kontroli i zacząć rosnąć w tempie niemożliwym do opanowania.
