Fundusze Europejskie: 50 mln zł dla firm, którym zabrakło szczęścia w konkursach unijnych

Pieniądze na finansowanie innowacyjnych przedsięwzięć, w tym przede wszystkim związanych z prowadzeniem badań przemysłowych i prac rozwojowych można pozyskać z różnych źródeł. Gdy mowa o tych źródłach bezzwrotnych, czyli dotacjach, to przedsiębiorcy mają do wyboru przede wszystkim programy krajowe lub samorządowe. Jednak część z puli unijnych środków jest także rozdzielana bezpośrednio na szczeblu centralnym. Walczą o nie wówczas firmy z całej Unii Europejskiej, a miejsce realizacji projektu jest sprawą drugorzędną. I podobnie jak w programach krajowych, projekty są tam oceniane przy uwzględnieniu różnorodnych kryteriów. I także podobnie jak to ma miejsce w konkursach o środki krajowe zdarza się, że wiele bardzo dobrych pomysłów zyskuje podobną ocenę.

Czytaj także: Inwestycje firm z unijnym dofinansowaniem

Koncepcje na biznes lub tworzenie nowych towarów, usług lub technologii mogą uzyskać oceny różniące się kilkoma punktami. Czasami ta niewielka różnica wystarcza jednak, aby ostatecznie projekt nie uzyskał dofinansowania. Oznacza to, że bardzo dobry projekt, wysoko oceniony nie ma szans na realizację lub jego autor musi mocno ograniczyć jego zasięg. Względnie czekać na ogłoszenie kolejnego konkursu, licząc na to, że przy kolejnej okazji jego firma będzie miała więcej szczęścia.

I właśnie pod kątem takich przedsiębiorców – przy czym należy podkreślić, że chodzi wyłącznie o podmioty zaliczane do kategorii mikro, małych lub średnich firm, a przedsięwzięcie musi być przeprowadzone poza Mazowszem – Narodowe Centrum Badań i Rozwoju ogłosiło konkurs o dofinansowanie projektów w ramach działania 1.1.1 „Badania przemysłowe i prace rozwojowe realizowane przez przedsiębiorstwa". Konkurs adresowany jest do autorów projektów:

? obejmujących badania przemysłowe i eksperymentalne prace rozwojowe albo wyłącznie eksperymentalne prace rozwojowe (projekty, w których nie przewidziano prac rozwojowych, nie mogą uzyskać dofinansowania),

? złożonych do SME Instrument, faza II (Horyzont 2020) w ciągu ostatnich 18 miesięcy przed datą złożenia wniosku do NCBR,

? które otrzymały certyfikat Seal of Excellence w ramach SME Instrument, faza II (Horyzont 2020), ale z powodu braku środków ostatecznie nie otrzymały dofinansowania.

Element niezbędny

Ponieważ konkurs NCBiR bazuje na środkach działania 1.1.1 programu „Inteligentny rozwój" i musi trzymać się wytycznych dla niego, zgłaszane projekty muszą mieścić się w kategorii projektów badawczych, czyli opierać się na tworzeniu lub udoskonalaniu towarów i usług. Formalnie badania przemysłowe i prace rozwojowe należy rozumieć tak, jak definiuje je art. 2 pkt 85 i 86 rozporządzenia Komisji Europejskiej nr 651/2014. Zgodnie z tym przepisem:

? badania przemysłowe oznaczają badania planowane lub badania krytyczne mające na celu zdobycie nowej wiedzy oraz umiejętności celem opracowania nowych produktów, procesów albo usług lub też wprowadzenia znaczących ulepszeń do istniejących produktów, procesów bądź usług. Uwzględniają one tworzenie elementów składowych systemów złożonych i mogą obejmować budowę prototypów w środowisku laboratoryjnym jak też w środowisku symulującym istniejące systemy, a także linii pilotażowych, kiedy są one konieczne do badań przemysłowych, a zwłaszcza uzyskania dowodu w przypadku technologii generycznych,

? eksperymentalne prace rozwojowe oznaczają zdobywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności z dziedziny nauki, technologii i biznesu oraz innej stosownej wiedzy i umiejętności w celu opracowywania nowych lub ulepszonych produktów, procesów bądź też usług. Mogą one także obejmować na przykład czynności mające na celu pojęciowe definiowanie, planowanie oraz dokumentowanie nowych produktów, procesów i usług. Prace rozwojowe mogą obejmować opracowanie prototypów, demonstracje, opracowanie projektów pilotażowych, testowanie i walidację nowych lub ulepszonych produktów, procesów albo usług w otoczeniu stanowiącym model warunków rzeczywistego funkcjonowania, których głównym celem jest dalsze udoskonalenie techniczne produktów, procesów lub usług, których ostateczny kształt zasadniczo nie jest jeszcze określony. Mogą obejmować opracowanie prototypów i projektów pilotażowych, które można wykorzystać do celów komercyjnych, w przypadku gdy prototyp lub projekt pilotażowy z konieczności jest produktem końcowym do wykorzystania do celów komercyjnych, a jego produkcja jest zbyt kosztowna, aby służył on jedynie do demonstracji i walidacji. Jednocześnie należy pamiętać, że eksperymentalne prace rozwojowe nie obejmują rutynowych i okresowych zmian wprowadzanych do istniejących produktów, linii produkcyjnych, procesów wytwórczych, usług oraz innych operacji w toku, nawet jeśli takie zmiany mają charakter ulepszeń.

Lista kryteriów

Wychodząc zapewne z założenia, że zgłaszane do tego konkursu projekty były już ocenione i do tego zostały ocenione pozytywnie, lista kryteriów służących weryfikacji wniosków została mocno skrócona. Kryteria te sprowadzają się do skontrolowania tego, czy:

? wnioskodawca ma prawo ubiegać się o dofinansowanie (spełnienie kryterium małej lub średniej firmy. Należy pamiętać, że przy określaniu wielkości przedsiębiorcy należy uwzględnić partnerskie i powiązane z nim firmy),

? projekt obejmuje badania przemysłowe i prace rozwojowe albo prace rozwojowe,

? zaplanowane wydatki są kwalifikowane i adekwatne do planowanych rezultatów przedsięwzięcia,

? projekt wpisuje się w krajową inteligentną specjalizację,

? w przypadku projektów, w których przewidziano prace przedwdrożeniowe, przedmiot projektu nie dotyczy rodzajów działalności wykluczonych z możliwości uzyskania wsparcia.

Zasadą przy projektach badawczo-rozwojowych, wspieranych finansowo z programu „Inteligentny rozwój", jest wymóg ich dostosowania do krajowych inteligentnych specjalizacji. Chodzi o to, aby środki publiczne koncentrowały się na tych obszarach, które zostały uznane za priorytetowe. Formalnie wymóg wpisania się w jedną z krajowych specjalizacji obowiązuje także dla tego konkursu. Należy jednak pamiętać, że dokument określający te specjalizacje jest dokumentem otwartym. Autorzy z góry bowiem założyli, że w dynamicznie zmieniającym się świecie szybko mogą pojawić się obszary, których początkowo nie doceniono, a obszary uznane pierwotnie za obiecujące, takimi mogą nie być. Stąd ważny zapis w kryteriach oceny projektów. A brzmi on następująco: „W przypadku projektów, które otrzymały Seal of Excellence, niewpisywanie się przedmiotu projektu w zdefiniowaną już listę specjalizacji nie oznacza, że dany projekt nie będzie mógł otrzymać dofinansowania. Możliwe będzie uznanie jego wpisywania się w krajowe inteligentne specjalizacje jako element procesu przedsiębiorczego odkrywania, rozumianego jako proces integrujący różnych interesariuszy w celu identyfikowania priorytetów w zakresie badań, rozwoju i innowacji, wokół których koncentrowane są inwestycje prywatne i publiczne."

Kilka etapów

Na złożenie wniosku o dofinansowanie przedsiębiorcy będą mieli kilka miesięcy. Nabór aplikacji wystartuje bowiem pierwszego kwietnia i będzie prowadzony niemal do końca listopada. Przedsiębiorcy, którzy złożą wnioski na samym początku, nie będą jednak musieli czekać na rozstrzygnięcie do czasu zamknięcia naboru. Konkurs podzielony jest bowiem na etapy (rundy) trwające:

? od 1 kwietnia do 30 kwietnia,

? od 1 maja do 31 maja,

? od 1 czerwca do 30 czerwca,

? od 1 lipca do 31 lipca,

? od 1 sierpnia do 31 sierpnia

? od 1 września do 30 września,

? od 1 października do 31 października,

? od 1 listopada do 29 listopada.

Szczegółowe informacje o konkursie, w tym regulamin naboru wniosków, wzory dokumentów, kryteria wyboru projektów wraz z ich opisem można znaleźć na stronie Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.

>Maksymalna dotacja, czyli ile teoretycznie można otrzymać pieniędzy

Maksymalny dopuszczalny poziom dofinansowania dla przedsiębiorstwa na jeden projekt kształtuje się następująco: