Testy z procedury karnej do egzaminu na aplikacje

29 września 2018 r. odbędzie się egzamin wstępny na aplikacje: adwokacką, radcowską, notarialną i komorniczą. To już 12. edycja egzaminów. Jak co roku wraz z Wydawnictwem CH Beck pomagamy się do nich przygotować. Dziś publikujemy przykładowe testy z procedury karnej, by pomóc praktycznie sprawdzić wiedzę.

Czytaj też: Egzaminy na aplikacje: start 29 września o godz. 11

1. Oskarżycielem publicznym przed wszystkimi sądami jest:

a) wyłącznie prokurator,

b) prokurator. Inny organ państwowy może być oskarżycielem publicznym z mocy szczególnych przepisów ustawy, określających zakres jego działania,

c) prokurator lub pokrzywdzony działający jako strona w charakterze oskarżyciela posiłkowego.

Odpowiedź b

art. 45 § 1 i 2 k.p.k.

Zgodnie z treścią art. 32 ust. 1 ProkU i art. 45 § 1 k.p.k. w postępowaniu jurysdykcyjnym prokurator wykonuje czynności oskarżyciela publicznego przed wszystkimi sądami. Prokurator popiera wniesiony przez siebie akt oskarżenia. Może również wykonywać te czynności w sprawach wniesionych do sądu przez innych oskarżycieli, zarówno publicznych, jak i prywatnych bądź też posiłkowych. Udział prokuratora w rozprawie w sprawach o przestępstwa ścigane z oskarżenia publicznego jest obowiązkowy, chyba że ustawa w przepisie szczególnym będzie stanowiła inaczej (art. 46 k.p.k.). P.W. Mierzejewski, „Kompendium postępowania karnego", 2012, § 38. Oskarżyciel publiczny

2. W sprawach o przestępstwa ścigane z oskarżenia publicznego udział prokuratora w rozprawie:

a) jest obowiązkowy, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej,

b) jest zawsze obowiązkowy,

c) nie jest obowiązkowy.

Odpowiedź a

art. 46 § 1 k.p.k.

3. K.p.k. – O wyłączeniu prowadzącego lub nadzorującego postępowanie przygotowawcze oraz oskarżyciela publicznego orzeka prokurator:

a) nadzorujący postępowanie,

b) bezpośrednio przełożony nad prokuratorem nadzorującym postępowanie,

c) nadzorujący postępowanie lub bezpośrednio przełożony.

Odpowiedź c

art. 48 § 1 k.p.k.

O wyłączeniu prokuratora decyduje prokurator bezpośrednio przełożony, o wy-łączeniu prowadzącego postępowanie przygotowawcze natomiast – prokurator nadzorujący to postępowanie (art. 48 § 1 k.p.k.). P.W. Mierzejewski, „Kompendium postępowania karnego", 2012, § 38. Oskarżyciel publiczny

4. Czynności dokonane przez osobę podlegającą wyłączeniu, zanim ono nastąpiło:

a) są z tej przyczyny bezskuteczne,

b) nie są z tej przyczyny bezskuteczne; jednakże czynność dowodową należy na żądanie strony – w miarę możności – powtórzyć,

c) nie są z tej przyczyny bezskuteczne – w związku z tym nie można również powtórzyć czynności dowodowych.

Odpowiedź b

art. 48 § 2 k.p.k.

5. Pokrzywdzonym jest:

a) wyłącznie osoba fizyczna, której dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone przez przestępstwo,

b) wyłącznie osoba fizyczna lub prawna, której dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone przez przestępstwo,

c) osoba fizyczna lub prawna, której dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwo.

Odpowiedź c

art. 49 § 1 k.p.k.

Definicja pokrzywdzonego jest w znacznym stopniu rozbudowana, gdyż obejmuje różnorodne podmioty. Jest ona zbudowana z kilku następujących po sobie płaszczyzn. W pierwszym rzędzie najogólniej można by powiedzieć, że pokrzywdzonym jest ten, którego dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przestępstwem (art. 49 § 1 k.p.k.). Z tej płaszczyzny definicji pokrzywdzonego wynika, że takim pokrzywdzonym jest więc z pewnością osoba fizyczna. Może nim jednak być także niemająca osobowości prawnej instytucja państwowa lub samorządowa, a także inna jednostka organizacyjna, której odrębne przepisy przyznają zdolność prawną (art. 49 § 2 k.p.k.). (aktualizacja redakcji) P.W. Mierzejewski, „Kompendium postępowania karnego", 2012, § 39. Oskarżyciel prywatny

6. Instytucja państwowa lub samorządowa, nieposiadająca osobowości prawnej:

a) może być pokrzywdzonym,

b) nie może być pokrzywdzonym,

c) co do zasady nie może być pokrzywdzonym.

Odpowiedź a

art. 49 § 2 pkt 1 k.p.k.

7. Zakład ubezpieczeń:

a) nie może być uznany za pokrzywdzonego,

b) może być uznany za pokrzywdzonego w pełnym zakresie – tak, jak osoba prawna,

c) może być uznany za pokrzywdzonego, w zakresie, w jakim pokrył szkodę wyrządzoną pokrzywdzonemu przez przestępstwo lub jest zobowiązany do jej pokrycia.

Odpowiedź c

art. 49 § 3 k.p.k.

Z kolejnej płaszczyzny kodeksowej definicji pokrzywdzonego wynika, że za pokrzywdzonego uważany jest również zakład ubezpieczeń czy jakaś firma ubezpieczeniowa, lecz tylko w takim zakresie, w jakim zakład ów (firma) pokrył szkodę wyrządzoną pokrzywdzonemu przestępstwem lub w takim stopniu, w jakim zobowiązany on jest do pokrycia takiej szkody (art. 49 § 3 k.p.k.). P.W. Mierzejewski, „Kompendium postępowania karnego", 2012, § 39. Oskarżyciel prywatny

8. Termin do złożenia wniosku o orzeczenie środka kompensacyjnego w postaci obowiązku naprawienia szkody został w Kodeksie postępowania karnego zakreślony do:

a) rozpoczęcia przewodu sądowego,

b) wywołania rozprawy,

c) zamknięcia przewodu sądowego na rozprawie głównej.

Odpowiedź c

art. 49a k.p.k.

9. Za pokrzywdzonego, który nie jest osobą fizyczną, czynności procesowych dokonuje:

a) organ uprawniony do działania w jego imieniu,

b) osoba fizyczna upoważniona do działania w jego imieniu,

c) osoba fizyczna lub organ uprawniony do działania w jego imieniu.

Odpowiedź a

art. 51 § 1 k.p.k.

Przepis art. 51 § 1 k.p.k. stanowi, że za pokrzywdzonego, który nie jest osobą fizyczną, czynności procesowych dokonuje organ uprawniony do działania w jego imieniu. W sytuacji gdy pokrzywdzonym jest instytucja państwowa, samorządowa lub społeczna, prawa tej instytucji w procesie karnym – w tym prawa oskarżyciela prywatnego – wykonuje organ tej instytucji. Prawa te mogą wykonywać również organy kontroli państwowej, które w toku swoich działań kontrolnych ujawniły przestępstwo lub wystąpiły o wszczęcie postępowania (art. 49 § 4 k.p.k.). P.W. Mierzejewski, „Kompendium postępowania karnego", 2012, § 38. Oskarżyciel publiczny

10. Jeżeli pokrzywdzonym jest małoletni albo ubezwłasnowolniony całkowicie lub częściowo, prawa jego wykonuje:

a) co do zasady prokurator,

b) przedstawiciel ustawowy albo osoba, pod której stałą pieczą pokrzywdzony pozostaje,

c) wyłącznie przedstawiciel ustawowy.

Odpowiedź b

art. 51 § 2 k.p.k.

W sytuacji gdy pokrzywdzonym jest małoletni, ewentualnie osoba ubezwłasnowolniona całkowicie lub częściowo, jego prawa (a więc również prawo do działania w charakterze oskarżyciela prywatnego) może wykonywać przedstawiciel ustawowy albo osoba, pod której stałą pieczą pokrzywdzony pozostaje (art. 51 § 2 k.p.k.). P.W. Mierzejewski, „Kompendium postępowania karnego", 2012, § 38. Oskarżyciel publiczny

11. K.p.k. – Jeżeli pokrzywdzonym jest osoba nieporadna, w szczególności ze względu na wiek lub stan zdrowia, jego prawa:

a) może wykonywać osoba, pod której pieczą pokrzywdzony pozostaje,

b) wykonuje osoba, pod której pieczą pokrzywdzony pozostaje,

c) wykonuje osoba, pod której pieczą pokrzywdzony pozostaje, lub prokurator.

Odpowiedź a

art. 51 § 3 k.p.k.

Jeżeli pokrzywdzony jest osobą nieporadną, ze względu na wiek lub stan zdrowia, prawa jego może wykonywać osoba, pod której pieczą pokrzywdzony pozostaje (art. 51 § 3 k.p.k.). P.W. Mierzejewski, „Kompendium postępowania karnego", 2012, § 38. Oskarżyciel publiczny

12. W razie śmierci pokrzywdzonego prawa, które by mu przysługiwały, mogą wykonywać osoby najbliższe lub osoby pozostające na jego utrzymaniu, a w wypadku ich braku lub nieujawnienia:

a) prawa te wygasają,

b) prokurator, działając na wniosek właściwej instytucji finansowej, samorządowej lub społecznej,

c) prokurator, działając z urzędu.

Odpowiedź c

art. 52 § 1 k.p.k.

W wypadku śmierci pokrzywdzonego jeszcze przed rozpoczęciem procesu jego prawa, które by mu przysługiwały, w procesie karnym mogą wykonywać osoby mu najbliższe, którymi – w myśl art. 115 § 11 k.k. – są: małżonek, wstępny, zstępny, rodzeństwo, powinowaty w tej samej linii lub stopniu, także osoba pozostająca ze zmarłym pokrzywdzonym w stosunku przysposobienia oraz jej małżonek, a także osoba pozostająca ze zmarłym pokrzywdzonym we wspólnym pożyciu. W wypadku braku tych osób lub ich nieujawnienia prawa zmarłego pokrzywdzonego, które by mu przysługiwały, może wykonywać prokurator, działając z urzędu (strona zastępcza – art. 52 § 1 k.p.k.). P.W. Mierzejewski, „Kompendium postępowania karnego", 2012, § 39. Oskarżyciel prywatny

13. W razie śmierci pokrzywdzonego prawa, które by mu przysługiwały, mogą wykonywać osoby najbliższe lub osoby pozostające na jego utrzymaniu. W przypadku gdy organ prowadzący postępowanie dysponuje informacjami o osobach najbliższych dla pokrzywdzonego lub osobach pozostających na jego utrzymaniu, poucza o przysługujących uprawnieniach:

a) co najmniej jedną z nich,

b) wszystkie z nich,

c) wszystkie osoby, których miejsce zamieszkania jest temu organowi wiadome.

Odpowiedź a

art. 52 § 2 k.p.k.

W wypadku gdy organ prowadzący postępowanie dysponuje informacjami o istnieniu osób najbliższych dla zmarłego pokrzywdzonego, powinien osoby te – a przynajmniej jedną z tych osób – pouczyć o przysługujących im uprawnieniach (art. 52 § 2 k.p.k.). P.W. Mierzejewski, „Kompendium postępowania karnego", 2012, § 39. Oskarżyciel prywatny

14. K.p.k. – W sprawach o przestępstwa ścigane z oskarżenia publicznego pokrzywdzony:

a) działa jako strona w charakterze oskarżyciela posiłkowego obok oskarżyciela publicznego,

b) działa jako strona w charakterze oskarżyciela posiłkowego obok oskarżyciela publicznego lub zamiast niego,

c) może działać jako strona w charakterze oskarżyciela posiłkowego obok oskarżyciela publicznego lub zamiast niego.

Odpowiedź c

art. 53 k.p.k.

(...) stosownie do treści przepisu art. 53 k.p.k. w sprawach o przestępstwa ścigane z oskarżenia publicznego pokrzywdzony może działać jako strona w procesie bądź to jako oskarżyciel posiłkowy samoistny, bądź to jako oskarżyciel posiłkowy obok prokuratora (...). P.W. Mierzejewski, „Kompendium postępowania karnego", 2012, § 39. Oskarżyciel prywatny

15. Jeżeli akt oskarżenia wniósł oskarżyciel publiczny, pokrzywdzony może złożyć oświadczenie, że będzie działał w charakterze oskarżyciela posiłkowego, do czasu:

a) rozpoczęcia przewodu sądowego na rozprawie głównej,

b) zakończenia składania wyjaśnień przez oskarżonego na rozprawie głównej,

c) zamknięcia przewodu sądowego.

Odpowiedź a

art. 54 § 1 k.p.k.

(...) zgodnie z treścią przepisu art. 54 § 1 k.p.k., jeżeli akt oskarżenia w sprawie o przestępstwo ścigane z oskarżenia prywatnego wniósł do sądu oskarżyciel publiczny, pokrzywdzony może – aż do czasu rozpoczęcia przewodu sądowego na rozprawie głównej – złożyć oświadczenie, że będzie działał w charakterze oskar-życiela posiłkowego obok prokuratora. Zgodnie zaś z art. 4 § 2 k.p.k. odstąpienie prokuratora od oskarżenia (obecnie: cofnięcie aktu oskarżenia przez oskarżyciela publicznego – dop. red.) nie pozbawia pokrzywdzonego możliwości realizowania uprawnień oskarżyciela posiłkowego (...). P.W. Mierzejewski, „Kompendium postępowania karnego", 2012, § 39. Oskarżyciel prywatny

16. KPK – Jeżeli akt oskarżenia wniósł oskarżyciel publiczny, pokrzywdzony może złożyć oświadczenie, że będzie działał w charakterze oskarżyciela posiłkowego. Cofnięcie aktu oskarżenia przez oskarżyciela publicznego:

a) nie pozbawia uprawnień oskarżyciela posiłkowego,

b) pozbawia uprawnień oskarżyciela posiłkowego,

c) może pozbawić uprawnień oskarżyciela posiłkowego.

Odpowiedź a

art. 54 § 2 k.p.k.

(...) zgodnie z treścią przepisu art. 54 § 1 k.p.k., jeżeli akt oskarżenia w sprawie o przestępstwo ścigane z oskarżenia prywatnego wniósł do sądu oskarżyciel publiczny, pokrzywdzony może – aż do czasu rozpoczęcia przewodu sądowego na rozprawie głównej – złożyć oświadczenie, że będzie działał w charakterze oskar-życiela posiłkowego obok prokuratora. Zgodnie zaś z art. 54 § 2 k.p.k. odstąpienie prokuratora od oskarżenia (obecnie: cofnięcie aktu oskarżenia przez oskarżyciela publicznego – dop. red.) nie pozbawia pokrzywdzonego możliwości realizowania uprawnień oskarżyciela posiłkowego (...). P.W. Mierzejewski, „Kompendium postępowania karnego", 2012, § 39.

Oskarżyciel prywatny

17. KPK - Do sprawy wszczętej na podstawie aktu oskarżenia wniesionego przez oskarżyciela posiłkowego (subsydiarny akt oskarżenia), prokurator:

a) nie może wstąpić,

b) może wstąpić, ale tylko za zgodą oskarżyciela posiłkowego,

c) może wstąpić w każdym czasie, stając się oskarżycielem publicznym.

Odpowiedź c

art. 55 § 4 KPK

W sprawach zainicjowanych wniesieniem aktu oskarżenia przez oskarżyciela posiłkowego może w każdym czasie wstąpić prokurator, stając się oskarżycielem publicznym. Postępowanie toczy się wówczas z oskarżenia publicznego, a pokrzywdzony, który wniósł akt oskarżenia, korzysta z praw oskarżyciela posiłkowego, o którym mowa w art. 54 KPK. Cofnięcie aktu oskarżenia przez oskarżyciela publicznego jest dopuszczalne jedynie za zgodą pokrzywdzonego, który wniósł akt oskarżenia (art. 55 § 4 KPK). P.W. Mierzejewski, Kompendium postępowania karnego, 2012, § 40. Oskarżyciel posiłkowy stając się oskarżycielem publicznym. Postępowanie toczy się wówczas z oskarżenia publicznego, a pokrzywdzony, który wniósł akt oskarżenia, korzysta z praw oskarżyciela posiłkowego, o którym mowa w art. 54 KPK. Cofnięcie aktu oskarżenia przez oskarżyciela publicznego jest dopuszczalne jedynie za zgodą pokrzywdzonego, który wniósł akt oskarżenia ( [KG1]Zmieniłam w zgodzie z nową treścią art., ale nie wiem czy właściwie, bo nie mam dostępu do kompendium i nie wiem, czy zostało zaktualizowane.

18. KPK - Liczba oskarżycieli posiłkowych występujących w sprawie:

a) nie może być ograniczona,

b) może być ograniczona przez sąd, jeżeli jest to konieczne dla zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania,

c) może być ograniczona przez sąd, ale tylko na wniosek prokuratora.

Odpowiedź b

art. 56 § 1 KPK

Na zasadzie art. 56 § 1 KPK sąd może ograniczyć liczbę oskarżycieli posiłkowych występujących w sprawie, jeżeli miałoby to zapewnić prawidłowy tok postępowania. Na postanowienie sądu w tym przedmiocie zażalenie nie przysługuje (art. 56 § 2 KPK). Gdyby jednak oskarżyciel posiłkowy nie brał udziału w postępowaniu dlatego, że sąd ograniczył liczbę oskarżycieli posiłkowych (stosownie do treści przepisu art. 56 § 1 KPK), wówczas ma on prawo w terminie 7 dni od daty doręczenia postanowienia o wyłączeniu go przedstawić sądowi swoje stanowisko na piśmie (art. 56 § 4 KPK). P.W. Mierzejewski, Kompendium postępowania karnego, 2012, § 40. Oskarżyciel posiłkowy

19. KPK - Jeżeli sąd stwierdzi, że oskarżyciel posiłkowy nie jest osobą uprawnioną lub jego akt oskarżenia albo oświadczenie o przystąpieniu do postępowania zostało złożone po terminie:

a) orzeka, iż oskarżyciel posiłkowy nie może brać udziału w postępowaniu,

b) może (ale nie musi) orzec, że oskarżyciel posiłkowy nie może brać udziału w postępowaniu,

c) może (ale nie musi) orzec, że oskarżyciel posiłkowy nie może brać udziału w postępowaniu, chyba że sprzeciwi się temu prokurator.

Odpowiedź a

art. 56 § 2 KPK

20. KPK - Jeżeli sąd stwierdzi, że oskarżyciel posiłkowy nie jest osobą uprawnioną lub jego akt oskarżenia albo oświadczenie o przystąpieniu do postępowania zostało złożone po terminie orzeka, iż oskarżyciel posiłkowy nie może brać udziału w postępowaniu. Na postanowienie sądu, zgodnie z którym oskarżyciel posiłkowy nie może brać udziału w postępowaniu:

a) nie przysługuje zażalenie,

b) przysługuje zażalenie,

c) przysługuje skarga.

Odpowiedź a

art. 56 § 3 KPK

Na postanowienie sądu odmawiające dopuszczenia pokrzywdzonego do udziału w sprawie w charakterze oskarżyciela posiłkowego (obok prokuratora) w sytuacji, gdy wniosek w tym przedmiocie zostanie złożony po terminie, zażalenie nie przysługuje (art. 56 § 3 KPK). P.W. Mierzejewski, Kompendium postępowania karnego, 2012, § 40. Oskarżyciel posiłkowy

21. KPK - Sąd może ograniczyć liczbę oskarżycieli posiłkowych występujących w sprawie, jeżeli jest to konieczne dla zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania. Oskarżyciel posiłkowy, który nie bierze z tego powodu udziału w postępowaniu, może przedstawić sądowi na piśmie swoje stanowisko w terminie:

a) 14 dni od daty wydania postanowienia,

b) 7 dni od daty wydania postanowienia,

c) 7 dni od daty doręczenia postanowienia.

Odpowiedź c

art. 56 § 4 KPK

Gdyby jednak oskarżyciel posiłkowy nie brał udziału w postępowaniu dlatego, że sąd ograniczył liczbę oskarżycieli posiłkowych (stosownie do treści przepisu art. 56 § 1 KPK), wówczas ma on prawo w terminie 7 dni od daty doręczenia postanowienia o wyłączeniu go przedstawić sądowi swoje stanowisko na piśmie (art. 56 § 4 KPK). P.W. Mierzejewski, Kompendium postępowania karnego, 2012, § 40. Oskarżyciel posiłkowy

22. KPK - Oskarżyciel posiłkowy, który odstąpił od oskarżenia, w trakcie dalszego procesu:

a) nie może ponownie przyłączyć się do postępowania,

b) może ponownie przyłączyć się do postępowania za zgodą prokuratora,

c) może ponownie przyłączyć się do postępowania za zgodą sądu.

Odpowiedź a

art. 57 § 1 KPK

Oskarżyciel posiłkowy, działający obok prokuratora, może od oskarżenia odstąpić. Rodzi to jednak taki skutek, że nie może się on ponownie przyłączyć do toczącego się postępowania (art. 57 § 1 KPK). P.W. Mierzejewski, Kompendium postępowania karnego, 2012, § 40. Oskarżyciel posiłkowy

23. KPK - Odstąpieniu oskarżyciela posiłkowego od oskarżenia w sprawie, w której oskarżyciel publiczny nie bierze udziału, sąd:

a) nie ma obowiązku zawiadamiania prokuratora,

b) ma obowiązek zawiadomić prokuratora, a nieprzystąpienie przez niego do oskarżenia w terminie 14 dni od doręczenia zawiadomienia powoduje umorzenie postępowania,

c) ma obowiązek zawiadomić prokuratora, a nieprzystąpienie przez niego do oskarżenia w terminie 7 dni od doręczenia zawiadomienia powoduje umorzenie postępowania.

Odpowiedź b

art. 57 § 2 KPK

24. KPK - Śmierć oskarżyciela posiłkowego nie tamuje biegu postępowania; osoby najbliższe lub osoby pozostające na jego utrzymaniu mogą przystąpić do postępowania w charakterze oskarżyciela posiłkowego:

a) aż do rozpoczęcia przewodu sądowego na rozprawie głównej,

b) nie później niż w terminie 30 dni od chwili, w której zostały powiadomione o śmierci oskarżyciela posiłkowego,

c) w każdym stadium postępowania.

Odpowiedź c

art. 58 § 1 KPK

(...) w przypadku śmierci pokrzywdzonego (działającego jako oskarżyciel posiłkowy), która nie tamuje biegu postępowania, osoby najbliższe pokrzywdzonemu (obecnie także: osoby pozostające na utrzymaniu pokrzywdzonego – dop. red.) mogą przystąpić do postępowania (w charakterze oskarżyciela posiłkowego) w każdym jego stadium (art. 58 § 1 KPK) (...). P.W. Mierzejewski, Kompendium postępowania karnego, 2012, § 39. Oskarżyciel prywatny

25. KPK - Pokrzywdzony może jako oskarżyciel prywatny wnosić i popierać oskarżenie o przestępstwa ścigane z oskarżenia prywatnego. Inny pokrzywdzony tym samym czynem:

a) nie może przyłączyć się do toczącego się postępowania,

b) może przyłączyć się do toczącego się postępowania w każdym jego stadium,

c) może aż do rozpoczęcia przewodu sądowego na rozprawie głównej przyłączyć się do toczącego się postępowania.

Odpowiedź c

art. 59 § 2 KPK

Zgodnie z treścią art. 59 § 1 KPK oskarżycielem prywatnym w procesie karnym jest w zasadzie pokrzywdzony, który może wnosić do sądu i popierać oskarżenie, ale tylko w sprawach o przestępstwa ścigane z oskarżenia prywatnego. W sytuacji gdy tym samym czynem przestępnym oskarżonego pokrzywdzona została jakaś grupa osób, wówczas każdy z pokrzywdzonych tym samym czynem może – aż do momentu rozpoczęcia przewodu sądowego, a więc aż do momentu odczytania na rozprawie tzw. prywatnego aktu oskarżenia – przyłączyć się do toczącego się postępowania (art. 59 § 2 KPK). P.W. Mierzejewski, Kompendium postępowania karnego, 2012, § 39. Oskarżyciel prywatny

26. KPK - W sprawach o przestępstwa ścigane z oskarżenia prywatnego prokurator wszczyna postępowanie albo wstępuje do postępowania już wszczętego, jeżeli wymaga tego interes społeczny. Postępowanie toczy się wówczas:

a) z urzędu, a pokrzywdzony, który przedtem wniósł oskarżenie prywatne, korzysta z praw oskarżyciela posiłkowego,

b) z urzędu, a pokrzywdzony, który przedtem wniósł oskarżenie prywatne, nie korzysta z praw oskarżyciela,

c) nadal z oskarżenia prywatnego, zaś pokrzywdzony, który wniósł oskarżenie prywatne, korzysta z praw oskarżyciela publicznego.

Odpowiedź a

art. 60 § 2 KPK

(...) jeżeli prokurator objął oskarżenie w sprawie o przestępstwo ścigane z oskarżenia prywatnego, pokrzywdzony korzysta z praw oskarżyciela posiłkowego; gdyby jednak prokurator odstąpił od oskarżenia, wówczas pokrzywdzony odzyskuje status oskarżyciela prywatnego (art. 60 § 2 i 3 KPK) (...). P.W. Mierzejewski, Kompendium postępowania karnego, 2012, § 39. Oskarżyciel prywatny

27. KPK - W sprawach o przestępstwa ścigane z oskarżenia prywatnego prokurator wszczyna postępowanie albo wstępuje do postępowania już wszczętego, jeżeli wymaga tego interes społeczny. Jeżeli prokurator, który wstąpił do postępowania, odstąpił potem od oskarżenia, pokrzywdzony:

a) powraca w dalszym postępowaniu do praw oskarżyciela prywatnego,

b) nie powraca do praw oskarżyciela prywatnego,

c) powraca w dalszym postępowaniu do praw oskarżyciela prywatnego, o ile prokurator wyrazi na to zgodę przed odstąpieniem od oskarżenia.

Odpowiedź a

art. 60 § 3 KPK

28. KPK - W sprawach o przestępstwa ścigane z oskarżenia prywatnego prokurator wszczyna postępowanie albo wstępuje do postępowania już wszczętego, jeżeli wymaga tego interes społeczny. W opisanym powyżej przypadku pokrzywdzony, który nie wniósł oskarżenia, może w terminie zawitym złożyć akt oskarżenia lub oświadczenie, że podtrzymuje oskarżenie jako prywatne, a jeżeli takiego oświadczenia nie złoży, sąd lub referendarz sądowy umarza postępowanie. Termin ten wynosi:

a) 7 dni od daty powiadomienia pokrzywdzonego o odstąpieniu prokuratora od oskarżenia,

b) 14 dni od daty powiadomienia pokrzywdzonego o odstąpieniu prokuratora od oskarżenia,

c) 30 dni od daty powiadomienia pokrzywdzonego o odstąpieniu prokuratora od oskarżenia.

Odpowiedź b

art. 60 § 4 KPK

Jeżeli w sprawie z oskarżenia prywatnego akt oskarżenia wniesie prokurator (zainicjuje postępowanie), a następnie odstąpi od oskarżenia, wówczas pokrzywdzony, który nie wniósł oskarżenia, może taki akt wnieść albo złożyć oświadczenie, że wniesiony przez prokuratora akt oskarżenia podtrzymuje jako oskarżenie prywatne, w zawitym terminie 14 dni, liczonym od daty powiadomienia go o odstąpieniu prokuratora od oskarżenia. W przypadku gdy pokrzywdzony takiego oskarżenia lub oświadczenia o podtrzymaniu oskarżenia w zakreślonym terminie nie złoży, sąd (obecnie: sąd lub referendarz sądowy – dop. red.) umarza postępowanie (art. 60 § 4 KPK). P.W. Mierzejewski, Kompendium postępowania karnego, 2012, § 39. Oskarżyciel prywatny

29. KPK - W razie śmierci oskarżyciela prywatnego (ale również oskarżyciela posiłkowego, który samodzielnie popierał oskarżenie):

a) postępowanie w każdym przypadku umarza się,

b) postępowanie w każdym przypadku toczy się dalej, a osoby najbliższe mogą wstąpić w prawa zmarłego,

c) postępowanie zawiesza się, a osoby najbliższe lub osoby pozostające na utrzymaniu zmarłego mogą wstąpić w jego prawa , przy czym, jeżeli w zawitym terminie 3 miesięcy od dnia śmierci oskarżyciela prywatnego osoba uprawniona nie wstąpi w prawa zmarłego, sąd lub referendarz sądowy umarza postępowanie.

Odpowiedź c

art. 61 i art. 58 § 2 KPK

30. KPK - Za podejrzanego uważa się osobę, co do której wydano postanowienie o przedstawieniu zarzutów. Natomiast osobę, której bez wydania takiego postanowienia postawiono zarzut w związku z przystąpieniem do przesłuchania w charakterze podejrzanego:

a) nie można uznać za podejrzanego,

b) również uważa się za podejrzanego,

c) nie można uznać za podejrzanego, z jednym wyjątkiem określonym w ustawie.

Odpowiedź b

art. 71 § 1 KPK

Natomiast podejrzanym jest taka osoba, w stosunku do której wydano postanowienie o przedstawieniu zarzutów, jak również ta osoba, której bez wydania postanowienia postawiono zarzut w związku z przesłuchaniem w charakterze podejrzanego (art. 71 § 1 KPK). P.W. Mierzejewski, Kompendium postępowania karnego, 2012, § 42. Oskarżony

31. KPK - Za oskarżonego uważa się wyłącznie:

a) osobę, przeciwko której wniesiono oskarżenie do sądu,

b) osobę, co do której prokurator złożył wniosek o warunkowe umorzenie postępowania,

c) osobę, przeciwko której wniesiono oskarżenie do sądu, a także osobę, co do której prokurator złożył wniosek o wydanie na posiedzeniu wyroku skazującego i orzeczenie uzgodnionych z oskarżonym kar lub wniosek o warunkowe umorzenie postępowania.

Odpowiedź c

art. 71 § 2 KPK

32. KPK - Prawo do korzystania z pomocy obrońcy przysługuje:

a) tylko osobie, przeciwko której skierowano do sądu akt oskarżenia,

b) zarówno osobie, wobec której wydano postanowienie o przedstawieniu zarzutów, jak i osobie, wobec której skierowano do sądu akt oskarżenia,

c) tylko osobie, wobec której zastosowano tymczasowe aresztowanie.

Odpowiedź b

art. 6 i art. 71 § 1 i 2 KPK

33. KPK - Jeżeli oskarżony nie włada w wystarczającym stopniu językiem polskim:

a) ma prawo do korzystania z bezpłatnej pomocy tłumacza,

b) ma prawo do korzystania z pomocy tłumacza, ale pod warunkiem że poniesie koszty związane z jego wynagrodzeniem,

c) ma prawo do korzystania z bezpłatnej pomocy tłumacza, ale tylko wtedy, gdy jest pozbawiony wolności.

Odpowiedź a

art. 72 § 1 KPK

34. KPK - Jeżeli oskarżony nie włada w wystarczającym stopniu językiem polskim ma prawo do korzystania z bezpłatnej pomocy tłumacza. Postanowienie o przedstawieniu, uzupełnieniu lub zmianie zarzutów, akt oskarżenia oraz orzeczenie podlegające zaskarżeniu lub kończące postępowanie doręcza się oskarżonemu wraz z tłumaczeniem. Orzeczenie kończące postępowanie:

a) również musi zostać oskarżonemu dostarczone wraz z tłumaczeniem,

b) nie musi być oskarżonemu dostarczone wraz z tłumaczeniem; w każdym przypadku za zgodą oskarżonego można poprzestać na ogłoszeniu przetłumaczonego orzeczenia kończącego postępowanie,

c) nie musi być oskarżonemu dostarczone wraz z tłumaczeniem; za zgodą oskarżonego można poprzestać na ogłoszeniu przetłumaczonego orzeczenia kończącego postępowanie, jeżeli nie podlega ono zaskarżeniu.

Odpowiedź c

art. 72 § 3 KPK

(...) prawo oskarżonego do korzystania z pomocy tłumacza zostało powtórzone i skonkretyzowane w treści art. 72 KPK stanowiącego, że oskarżony ma prawo do korzystania z bezpłatnej pomocy tłumacza, jeżeli nie włada językiem polskim w wystarczającym stopniu; do czynności z udziałem oskarżonego, który nie włada językiem polskim, należy wezwać tłumacza; w sytuacji gdy oskar-żony nie włada językiem polskim, niektóre decyzje procesowe należy doręczyć wraz z tłumaczeniem; chodzi o takie decyzje jak postanowienie o przedstawieniu zarzutów, o uzupełnieniu lub zmianie zarzutów, akt oskarżenia oraz orzeczenia podlegające zaskarżeniu lub kończące postępowanie powinny być mu doręczone wraz z tłumaczeniem; jednak za zgodą oskarżonego można poprzestać na ogłoszeniu przetłumaczonego orzeczenia kończącego postępowanie, jeżeli tylko nie podlega ono zaskarżeniu (art. 72 § 3 KPK) (...). P.W. Mierzejewski, Kompendium postępowania karnego, 2012, § 42. Oskarżony

35. KPK - W postępowaniu sądowym, po wpłynięciu aktu oskarżenia, oskarżony tymczasowo aresztowany może porozumiewać się ze swoim obrońcą:

a) tylko w obecności osób wskazanych przez sąd,

b) podczas nieobecności innych osób,

c) podczas nieobecności innych osób, chyba że sąd złoży zastrzeżenie, iż będzie przy tym obecna osoba przez niego wskazana.

Odpowiedź b

art. 73 KPK

(...) oskarżony, który jest tymczasowo aresztowany, ma prawo porozumiewać się ze swoim obrońcą podczas nieobecności innych osób lub korespondencyjnie (art. 73 § 1 KPK); to prawo jest w pewnym stopniu ograniczone z uzasadnionych, co jest oczywiste, względów; w toku postępowania przygotowawczego, prokurator (dominus litis), udzielając zezwolenia na porozumiewanie się oskarżonego z obrońcą, może zastrzec w szczególnie uzasadnionych przypadkach, jeżeli wymaga tego dobro postępowania przygotowawczego, że będzie przy tym obecny on sam albo osoba przezeń upoważniona (art. 73 § 2 KPK). Jeżeli wymaga tego dobro postępowania przygotowawczego, prokurator, w szczególnie uzasadnionych wypadkach może również zastrzec kontrolę korespondencji podejrzanego z obrońcą (art. 73 § 3 KPK); prawa do kontaktu oskarżonego z obrońcą bez udziału osób trzecich, a także tajemnicy korespondencji między oskarżonym a jego obrońcą prokurator nie może jednak ograniczyć po upływie 14 dni od daty tymczasowego aresztowania podejrzanego (art. 73 § 4 KPK) (...) (aktualizacja redakcji). P.W. Mierzejewski, Kompendium postępowania karnego, 2012, § 42. Oskarżony

36. KPK - Zastrzeżenie prokuratora, poczynione w postępowaniu przygotowawczym, zgodnie z którym w trakcie kontaktu pomiędzy oskarżonym tymczasowo aresztowanym i obrońcą będzie obecny sam (prokurator) lub osoba przez niego upoważniona jest:

a) niedopuszczalne,

b) dopuszczalne, bez ograniczeń,

c) dopuszczalne w szczególnie uzasadnionym wypadku.

Odpowiedź c

art. 73 § 2 KPK

(...) oskarżony, który jest tymczasowo aresztowany, ma prawo porozumiewać się ze swoim obrońcą podczas nieobecności innych osób lub korespondencyjnie (art. 73 § 1 KPK); to prawo jest w pewnym stopniu ograniczone z uzasadnionych, co jest oczywiste, względów; w toku postępowania przygotowawczego, prokurator (dominus litis), udzielając zezwolenia na porozumiewanie się oskarżonego z obrońcą, może zastrzec w szczególnie uzasadnionych przypadkach, jeżeli wymaga tego dobro postępowania przygotowawczego, że będzie przy tym obecny on sam albo osoba przezeń upoważniona (art. 73 § 2 KPK). Jeżeli wymaga tego dobro postępowania przygotowawczego, prokurator, w szczególnie uzasadnionychwypadkach może również zastrzec kontrolę korespondencji podejrzanego z obrońcą (art. 73 § 3 KPK); prawa do kontaktu oskarżonego z obrońcą bez udziału osób trzecich, a także tajemnicy korespondencji między oskarżonym a jego obrońcą prokurator nie może jednak ograniczyć po upływie 14 dni od daty tymczasowego aresztowania podejrzanego (art. 73 § 4 KPK) (...) (aktualizacja redakcji). P.W. Mierzejewski, Kompendium postępowania karnego, 2012, § 42. Oskarżony

37. KPK - Zastrzeżenie prokuratora, poczynione w postępowaniu przygotowawczym, zgodnie z którym w trakcie kontaktu pomiędzy oskarżonym tymczasowo aresztowanym i obrońcą będzie obecny sam (prokurator) lub osoba przez niego upoważniona, podobnie, jak zastrzeżenie przez prokuratora kontroli korespondencji podejrzanego z obrońcą nie mogą być utrzymywane ani dokonane po upływie:

a) 3 dni od dnia tymczasowego aresztowania podejrzanego,

b) 7 dni od dnia tymczasowego aresztowania podejrzanego,

c) 14 dni od dnia tymczasowego aresztowania podejrzanego.

Odpowiedź c

art. art. 73 KPK

(...) oskarżony, który jest tymczasowo aresztowany, ma prawo porozumiewać się ze swoim obrońcą podczas nieobecności innych osób lub korespondencyjnie (art. 73 § 1 KPK); to prawo jest w pewnym stopniu ograniczone z uzasadnionych, co jest oczywiste, względów; w toku postępowania przygotowawczego, prokurator (dominus litis), udzielając zezwolenia na porozumiewanie się oskarżonego z obrońcą, może zastrzec w szczególnie uzasadnionych przypadkach, jeżeli wymaga tego dobro postępowania przygotowawczego, że będzie przy tym obecny on sam albo osoba przezeń upoważniona (art. 73 § 2 KPK). Jeżeli wymaga tego dobro postępowania przygotowawczego, prokurator, w szczególnie uzasadnionychwypadkach może również zastrzec kontrolę korespondencji podejrzanego z obrońcą (art. 73 § 3 KPK); prawa do kontaktu oskarżonego z obrońcą bez udziału osób trzecich, a także tajemnicy korespondencji między oskarżonym a jego obrońcą prokurator nie może jednak ograniczyć po upływie 14 dni od daty tymczasowego aresztowania podejrzanego (art. 73 § 4 KPK) (...) (aktualizacja redakcji). P.W. Mierzejewski, Kompendium postępowania karnego, 2012, § 42. Oskarżony

38. KPK - Oskarżony nie ma obowiązku dowodzenia swej niewinności ani obowiązku dostarczania dowodów na swoją niekorzyść. Oskarżony jest jednak obowiązany poddać się między innymi pobraniu przez funkcjonariusza Policji wymazu ze śluzówki policzków, wyłącznie jeżeli:

a) jest to nieodzowne,

b) nie zachodzi obawa, że zagrażałoby to zdrowiu oskarżonego lub innych osób,

c) jest to nieodzowne i nie zachodzi obawa, że zagrażałoby to zdrowiu oskarżonego lub innych osób.

Odpowiedź c

art. 74 § 2 pkt 3 KPK

(...) funkcjonariusz Policji ma prawo (po stronie podejrzanego rodzi to obowiązek poddania się) pobrać od podejrzanego wymaz ze śluzówki jego policzków, jeśli to pobranie jest nieodzowne i czynność ta nie zagraża zdrowiu podejrzanego (art. 74 § 2 pkt 3 KPK) (...). P.W. Mierzejewski, Kompendium postępowania karnego, 2012, § 42. Oskarżony

39. KPK - Przy pierwszym przesłuchaniu należy oskarżonego uprzedzić o tym, że oskarżony jest obowiązany stawić się na każde wezwanie w toku postępowania karnego oraz zawiadamiać organ prowadzący postępowanie o każdej zmianie miejsca swojego zamieszkania lub pobytu trwającego dłużej niż:

a) 3 dni,

b) 7 dni,

c) 10 dni.

Odpowiedź b

art. 75 § 1 KPK

40. KPK - Jeżeli oskarżony jest nieletni lub ubezwłasnowolniony, jego przedstawiciel ustawowy lub osoba, pod której pieczą oskarżony pozostaje, może podejmować na jego korzyść:

a) wszelkie czynności procesowe, a przede wszystkim wnosić środki zaskarżenia, składać wnioski oraz ustanowić obrońcę,

b) wszelkie czynności procesowe, z wyjątkiem wnoszenia środków zaskarżenia, składania wniosków oraz ustanowienia obrońcy,

c) wszelkie czynności procesowe, z wyjątkiem ustanowienia obrońcy.

Odpowiedź a

art. 76 KPK

(...) środek odwoławczy został wniesiony przez osobę nieuprawnioną; osobami uprawnionymi do wniesienia środka odwoławczego są: oskarżyciele (publiczny, prywatny i posiłkowy), oskarżony, przedstawiciel ustawowy oskarżonego lub osoba, pod pieczą której oskarżony pozostaje (art. 76 KPK), obrońca oskarżonego, pełnomocnicy stron procesowych, osoba, od której odebrano przedmioty w toku przeszukania lub która zgłosiła do tych przedmiotów roszczenie (art. 323 § 2 KPK) (...). P.W. Mierzejewski, Kompendium postępowania karnego, 2012, § 53. Zasady ogólne postępowania odwoławczego

41. KPK - Ilu maksymalnie obrońców może mieć w postępowaniu jurysdykcyjnym oskarżony, któremu zarzucono popełnienie zbrodni zabójstwa:

a) 3,

b) 5,

c) 7.

Odpowiedź a

art. 77 KPK

42. KPK - Oskarżony, który nie ma obrońcy z wyboru, może żądać, aby mu wyznaczono obrońcę z urzędu, jeżeli w sposób należyty wykaże, że nie jest w stanie ponieść kosztów obrony bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny. Jeżeli okaże się, że nie istnieją okoliczności, na podstawie których wyznaczono obrońcę z urzędu, sąd:

a) cofa wyznaczenie obrońcy,

b) może cofnąć wyznaczenie obrońcy,

c) nie może cofnąć wyznaczenia obrońcy.

Odpowiedź b

art. 78 § 1 i 2 KPK

Obrońca z urzędu jest ustanawiany, gdy oskarżonemu, który nie ma obrońcy z wyboru, a w sposób należyty wykaże, że bez uszczerbku dla konieczności utrzymania siebie i swojej rodziny nie może ponieść kosztów obrony (prawo ubogich), prezes sądu wyznaczy obrońcę z urzędu (art. 78 § 1 KPK), którego koszt ponosi Skarb Pań-stwa (art. 29 PrAdw), statio fisci sąd okręgowy, w okręgu którego sprawa się toczy. P.W. Mierzejewski, Kompendium postępowania karnego, 2012, § 43. Obrońca

43. KPK - Oskarżony musi mieć obrońcę:

a) jeżeli nie włada w wystarczającym stopniu językiem polskim,

b) jeżeli nie jest prawnikiem,

c) jeżeli nie ukończył 18 lat.

Odpowiedź c

art. 79 § 1 pkt 1 KPK

44. KPK - Oskarżony w postępowaniu karnym nie musi mieć obrońcy, jeżeli:

a) jest niewidomy,

b) nie włada językiem polskim,

c) jest niemy.

Odpowiedź b

art. 79 § 1 KPK

Kodeks postępowania karnego przewiduje wyłączenia o charakterze podmiotowym. Stosownie do treści art. 325c KPK dochodzenia nie prowadzi się, ergo – prowadzi się śledztwo: 1) w stosunku do oskarżonego (podejrzanego) pozbawionego wolności w tej lub innej sprawie, chyba że zastosowane zostało wobec niego zatrzymanie lub tymczasowe aresztowanie w następstwie ujęcia na gorącym uczynku lub bezpośrednio potem; w tej sytuacji nie przewiduje się ograniczenia w stosowaniu tymczasowego aresztowania, wynikającego z art. 259 § 3 KPK; 2) jeżeli zachodzą określone w art. 79 § 1 KPK warunki obrony obligatoryjnej, a więc gdy oskarżony (podejrzany): a) nie ukończył 18 lat, b) jest głuchy, niemy, niewidomy, c) gdy zachodzi uzasadniona wątpliwość czy jego zdolność rozpoznawania znaczenia czynu lub kierowania swoim postępowaniem nie była w czasie popełnienia tego czynu wyłączona lub w znacznym stopniu ograniczona, d) zachodzi uzasadniona wątpliwość, czy stan jego zdrowia psychicznego pozwala na udział w postępowaniu lub prowadzenie obrony w sposób samodzielny oraz rozsądny. (aktualizacja redakcji) P.W. Mierzejewski, Kompendium postępowania karnego, 2012, § 50. Formy postępowania przygotowawczego

45. KPK - Uznając z uzasadnioną opinię biegłych lekarzy psychiatrów, że czyn oskarżonego nie został popełniony w warunkach wyłączenia lub znacznego ograniczenia zdolności rozpoznania znaczenia czynu lub kierowania swoim postępowaniem i że stan zdrowia psychicznego oskarżonego pozwala na udział w postępowaniu i prowadzenie obrony w sposób samodzielny i rozsądny, sąd orzeka, że udział obrońcy nie jest obowiązkowy. w takim wypadku obrońcę z jego obowiązków zwalnia:

a) prezes sądu albo sąd,

b) wyłącznie prezes sądu,

c) wyłącznie sąd na rozprawie.

Odpowiedź a

art. 79 § 4 KPK

(...) w Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności i w Konstytucji RP, a także w Kodeksie postępowania karnego oskarżony ma zapewnione prawo do obrony, a w ramach tego prawa – prawo posiadania obrońcy, o czym organ procesowy powinien go pouczyć (art. 6 KPK); jeśli chodzi o obroń-ców z wyboru, to oskarżony może ich mieć nie więcej niż 3 (art. 77 KPK); oskarżony może mieć również obrońcę z urzędu, jeżeli w sposób należyty wykaże, że nie jest w stanie ponieść kosztów związanych z ustanowieniem obrońcy bez uszczerbku dla utrzymania siebie i rodziny (tzw. prawo ubogich – art. 78 KPK); w pewnych sytuacjach prawo do posiadania obrońcy „przekształca się" w obowiązek jego posiadania, a to wówczas, gdy zachodzą podstawy do ustanowienia obrony obowiązkowej (inaczej – obligatoryjnej); owa obrona obligatoryjna zachodzi wówczas, gdy oskarżony nie ukończył 18 lat, jest głuchy, niemy lub niewidomy, gdy zachodzi uzasadniona wątpliwość czy jego zdolność rozpoznania znaczenia czynu lub kierowania swoim postępowaniem nie była w czasie popełnienia tego czynu wyłączona lub w znacznym stopniu ograniczona, gdy zachodzi uzasadniona wątpliwość, czy stan jego zdrowia psychicznego pozwala na udział w postępowaniu lub prowadzenie obrony w sposób samodzielny i rozsądny, a ponadto wówczas, gdy sąd uzna to za niezbędne ze względu na okoliczności utrudniające obronę (art. 79 § 2 KPK); sąd orzeka, że udział obrońcy nie jest obowiązkowy uznając za uzasadnioną opinię biegłych lekarzy psychiatrów, że czyn oskarżonego nie został popełniony w warunkach wyłączenia lub znacznego ograniczenia zdolności rozpoznania znaczenia czynu lub kierowania swoim postępowaniem i że stan zdrowia psychicznego oskarżonego pozwala na udział w postępowaniu i prowadzenie obrony w sposób samodzielny i rozsądny(art. 79 § 4 KPK); obrońcę obligatoryjnego oskarżony musi mieć także w postępowaniu przed sądem okręgowym , jeżeli stoi pod zarzutem popełnienia zbrodni (art. 80 KPK) (..). (aktualizacja redakcji) P.W. Mierzejewski, Kompendium postępowania karnego, 2012, § 42. Oskarżony

46. KPK - Oskarżony musi mieć obrońcę w postępowaniu przed sądem okręgowym, jeżeli zarzucono mu zbrodnię. W takim wypadku udział obrońcy w rozprawie głównej jest:

a) obowiązkowy, chyba że prezes sądu zdecyduje inaczej,

b) nieobowiązkowy,

c) obowiązkowy.

Odpowiedź c

art. 80 KPK

(...) obrońcę obligatoryjnego oskarżony musi mieć także w postępowaniu przed sądem okręgowym, jeżeli stoi pod zarzutem popełnienia zbrodni, udział obrońcy w rozprawie głównej jest obowiązkowy (art. 80 KPK). (aktualizacja redakcji) P.W. Mierzejewski, Kompendium postępowania karnego, 2012, § 42. Oskarżony

47. KPK - Prezes lub referendarz sądowy sądu właściwego do rozpoznania sprawy może wyznaczyć nowego obrońcę w miejsce dotychczasowego:

a) na uzasadniony wniosek oskarżonego lub jego obrońcy,

b) wyłącznie na wniosek oskarżonego,

c) wyłącznie na uzasadniony wniosek oskarżonego.

Odpowiedź a

art. 81 § 2 KPK

Obrońcę z urzędu prezes lub referendarz sądowy sądu właściwego do rozpoznania sprawy wyznaczy również w przypadku, gdy oskarżony nie ma obrońcy z wyboru, a zachodzą warunki określone w art. 79 § 1 i 2 KPK oraz w art. 80 KPK, a więc w sytuacjach uzasadniających obronę obligatoryjną (art. 81 KPK). Na uzasadniony wniosek oskarżonego lub jego obrońcy albo z urzędu prezes lub referendarz sądowy sądu właściwego do rozpoznania sprawy może wyjątkowo wyznaczyć nowego obrońcę w miejsce dotychczasowego (art. 81 § 2 KPK). (aktualizacja redakcji) P.W. Mierzejewski, Kompendium postępowania karnego, 2012, § 43. Obrońca

48. KPK - Obrońcą może być:

a) jedynie osoba uprawniona do obrony według przepisów o ustroju adwokatury,

b) jedynie osoba upoważniona do obrony według przepisów o ustroju adwokatury lub ustawy o radcach prawnych,

c) każda osoba godna zaufania, która posiada wykształcenie prawnicze.

Odpowiedź b

art. 82 KPK

Zgodnie z treścią art. 82 KPK obrońcą w procesie karnym może być jedynie osoba uprawniona na podstawie przepisów ustawy – Prawo o adwokaturze (obecnie także ustawy o radcach prawnych – dop. red.). Z kolei z art. 1, 2 i 4 PrAdw wynika jasno, że może to być jedynie adwokat lub aplikant adwokacki, a i to pod warunkiem, że są wpisani na odpowiednie listy (adwokatów albo aplikantów adwokackich). P.W. Mierzejewski, Kompendium postępowania karnego, 2012, § 43. Obrońca

49. KPK - Obrońcę ustanawia oskarżony; do czasu ustanowienia obrońcy przez oskarżonego pozbawionego wolności obrońcę może ustanowić:

a) wyłącznie sąd, o czym niezwłocznie zawiadamia się oskarżonego,

b) wyłącznie sąd, przy czym nie ma obowiązku powiadamiania o tym oskarżonego,

c) inna osoba, o czym niezwłocznie zawiadamia się oskarżonego.

Odpowiedź c

art. 83 § 1 KPK

Umowę o sprawowanie obrony w zasadzie zawiera sam oskarżony. Jednak do czasu ustanowienia obrońcy przez samego oskarżonego, pozbawionego wolności – obrońcę może ustanowić inna osoba (w praktyce – osoba najbliższa dla oskarżonego, czyli żona, matka, teściowa), o czym oskarżonego należy niezwłocznie zawiadomić (art. 83 § 1 KPK). Podczas pierwszego kontaktu z oskarżonym wybrany (ustanowiony) przez rodzinę oskarżonego adwokat (obecnie także radca prawny – dop. red.) powinien wyjednać upoważnienie do obrony od samego oskar-żonego, a więc z nim bezpośrednio zawrzeć umowę o świadczenie obrony. P.W. Mierzejewski, Kompendium postępowania karnego, 2012, § 43. Obrońca

50. KPK - Upoważnienie do obrony może być udzielone:

a) tylko na piśmie,

b) na piśmie albo przez oświadczenie do protokołu organu prowadzącego postępowanie,

c) na piśmie albo do protokołu organu prowadzącego postępowanie karne, jeżeli nie sprzeciwia się temu pokrzywdzony.

Odpowiedź b

art. 83 § 2 KPK

51. KPK - Ustanowienie obrońcy lub wyznaczenie obrońcy z urzędu (jeżeli nie zawiera ono ograniczeń) uprawnia go do działania:

a) w całym postępowaniu, z wyłączeniem czynności po uprawomocnieniu się orzeczenia,

b) w całym postępowaniu, z wyłączeniem niektórych czynności po uprawomocnieniu się orzeczenia,

c) w całym postępowaniu, nie wyłączając czynności po uprawomocnieniu się orzeczenia.

Odpowiedź c

art. 84 § 1 KPK

Zgodnie z treścią art. 84 § 1 KPK obrońca może reprezentować oskarżonego w całym postępowaniu karnym, od postępowania przygotowawczego poczynając (a niekiedy jeszcze wcześniej), aż na postępowaniu po uprawomocnieniu się orzeczenia kończąc. Działalność obrońcy w postępowaniu pozainstancyjnym przejawia się w wielu sytuacjach prawnoprocesowych. Wskazać tu można przykładowo opisane poniżej przypadki. P.W. Mierzejewski, Kompendium postępowania karnego, 2012, § 43. Obrońca

52. KPK - Wyznaczenie obrońcy z urzędu nakłada na niego obowiązek podejmowania czynności procesowych do prawomocnego zakończenia postępowania. Jeżeli jednak czynności należy dokonać poza siedzibą lub miejscem zamieszkania obrońcy z urzędu, na uzasadniony wniosek dotychczasowego obrońcy można wyznaczyć dla dokonania tej czynności innego obrońcę spośród miejscowych adwokatów lub radców prawnych. Wyznacza:

a) prezes sądu, przed którym ma być dokonana czynność, lub referendarz sądowy tego sądu, a w postępowaniu przygotowawczym prezes sądu rejonowego miejsca czynności lub referendarz sądowy tego sądu,

b) sąd, przed którym ma być dokonana czynność, a w postępowaniu przygotowawczym prezes sądu rejonowego miejsca czynności,

c) sąd, przed którym ma być dokonana czynność, a w postępowaniu przygotowawczym prezes sądu okręgowego miejsca czynności.

Odpowiedź a

art. 84 § 2 KPK

53. KPK - Obrońca może bronić kilku oskarżonych, jeżeli ich interesy nie pozostają w sprzeczności. Stwierdzając sprzeczność, sąd wydaje postanowienie, zakreślając oskarżonym termin do ustanowienia innych obrońców. W wypadku obrony z urzędu:

a) termin do ustanowienia innych obrońców wynosi 30 dni,

b) termin do ustanowienia innych obrońców wynosi nie więcej niż 14 dni,

c) sąd wyznacza innego obrońcę.

Odpowiedź c

art. 85 § 2 KPK

(...) na postanowienia sądu wyznaczające oskarżonym termin na ustanowienie oskarżonym innych obrońców, w sytuacji wystąpienia kolizji ich interesów oraz wyznaczające obrońców z urzędu (art. 85 § 2 KPK) (...). P.W. Mierzejewski, Kompendium postępowania karnego, 2012, § 53. Zasady ogólne postępowania odwoławczego

54. KPK - Uprawnienie do wydania postanowienia zakreślającego oskarżonym termin do ustanowienia innych obrońców oraz do wyznaczenia w przypadku obrony z urzędu innego obrońcy w postępowaniu przygotowawczym przysługują:

a) prokuratorowi,

b) prezesowi sądu właściwego do rozpoznania sprawy,

c) sądowi właściwemu do rozpoznania sprawy.

Odpowiedź b

art. 85 § 3 KPK

55. KPK - Obrońca może przedsiębrać czynności procesowe:

a) jedynie na korzyść oskarżonego,

b) zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego,

c) zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego. Czynności podejmowane na niekorzyść oskarżonego muszą być jednak uzasadnione słusznym interesem społecznym.

Odpowiedź a

art. 86 § 1 KPK

Zgodnie z treścią art. 427 § 2 w zw. art. 425 § 1 i 3 oraz art. 86 § 1 KPK obrońca jest uprawniony do wnoszenia środków odwoławczych od orzeczeń wydanych w I instancji. Obrońca może więc wnosić zażalenia na postanowienia i zarządzenia wydane w toku postępowania (zarówno przygotowawczego, jak i sądowego), jak również ma prawo zaskarżyć zapadły w I instancji wyrok w drodze wniesionej ape-lacji. P.W. Mierzejewski, Kompendium postępowania karnego, 2012, § 43. Obrońca

56. KPK - Udział obrońcy w postępowaniu:

a) nie wyłącza osobistego działania w nim oskarżonego,

b) wyłącza osobiste działanie w nim oskarżonego,

c) co do zasady wyłącza osobiste działanie w nim oskarżonego.

Odpowiedź a

art. 86 § 2 KPK

(...) oskarżony ma prawo do osobistego udziału w toczącym się postępowaniu, niezależnie od udziału w nim obrońcy (art. 86 § 2 KPK) (...). P.W. Mierzejewski, Kompendium postępowania karnego, 2012, § 42. Oskarżony

57. KPK - W postępowaniu karnym strona inna niż oskarżony:

a) nie może ustanowić pełnomocnika,

b) nie może ustanowić pełnomocnika, z wyjątkiem osób głuchych, niemych, niewidomych oraz takich, co do których istnieją uzasadnione wątpliwości co do ich poczytalności,

c) może ustanowić pełnomocnika.

Odpowiedź c

art. 87 § 1 KPK

Przepis art. 87 § 1 KPK wyraźnie w tym względzie mówi, ze strona inna niż oskarżony, a więc oskarżyciel prywatny, oskarżyciel posiłkowy, i pokrzywdzony może w postępowaniu karnym ustanowić pełnomocnika. Ustawodawca idzie dalej – w art. 87 § 2 KPK stwarza możliwość ustanowienia pełnomocnika także osobie niebędącej stroną procesową, jeżeli w toczącym się postępowaniu wymagać tego będą interesy tej osoby. Jednak sprawę ustanowienia pełnomocnictwa ustawodawca poddał pewnej reglamentacji ze strony organów procesowych. Artykuł 87 § 3 KPK stanowi bowiem, że w postępowaniu przygotowawczym prokurator, w postępowaniu jurysdykcyjnym zaś sąd mogą odmówić dopuszczenia do udziału w postępowaniu pełnomocnika, jeżeli uznają, że nie wymaga tego obrona interesów tej osoby, która stroną postępowania nie jest. P.W. Mierzejewski, Kompendium postępowania karnego, 2012, § 44. Pełnomocnik

58. KPK - Osoba niebędąca stroną w postępowaniu karnym:

a) może ustanowić pełnomocnika, podobnie jak oskarżony,

b) może ustanowić pełnomocnika, jeżeli wymagają tego jej interesy w toczącym się postępowaniu,

c) nie może ustanowić pełnomocnika.

Odpowiedź b

art. 87 § 2 KPK

Ustawodawca idzie dalej – w art. 87 § 2 KPK stwarza możliwość ustanowienia pełnomocnika także osobie niebędącej stroną procesową, jeżeli w toczącym się postępowaniu wymagać tego będą interesy tej osoby. Jednak sprawę ustanowienia pełnomocnictwa ustawodawca poddał pewnej reglamentacji ze strony organów procesowych. P.W. Mierzejewski, Kompendium postępowania karnego, 2012, § 44. Pełnomocnik

59. KPK - Pełnomocnikiem może być:

a) wyłącznie adwokat,

b) adwokat, radca prawny lub radca Prokuratorii Generalnej RP, przy czym ich uprawnienia w zakresie kręgu podmiotów, które mogą reprezentować, zostały zrównane,

c) adwokat lub radca prawny, ale uprawnienia adwokata w zakresie podmiotów, które może on reprezentować, są szersze aniżeli radcy prawnego.

Odpowiedź b

art. 88 § 1 KPK

60. KPK - W postępowaniu sądowym do czasu rozpoczęcia przewodu sądowego udział w postępowaniu może zgłosić przedstawiciel organizacji społecznej, jeżeli zachodzi potrzeba ochrony interesu społecznego lub ważnego interesu indywidualnego, objętego zadaniami statutowymi tej organizacji, w szczególności ochrony wolności i praw człowieka. Sąd dopuszcza przedstawiciela organizacji społecznej:

a) bez żadnych ograniczeń,

b) jeżeli leży to w interesie wymiaru sprawiedliwości,

c) jeżeli leży to w słusznym interesie społecznym.

Odpowiedź b

art. 90 § 3 KPK

Zgodnie z treścią art. 90 § 3 KPK sąd dopuszcza przedstawiciela organizacji społecznej, jeżeli leży to w interesie wymiaru sprawiedliwości. P.W. Mierzejewski, Kompendium postępowania karnego, 2012, § 45. Przedstawiciel społeczny

61. KPK - Dopuszczony do udziału w postępowaniu sądowym przedstawiciel organizacji społecznej może:

a) uczestniczyć w rozprawie, wypowiadać się i składać oświadczenia na piśmie,

b) jedynie uczestniczyć w rozprawie, bez prawa głosu,

c) jedynie uczestniczyć w rozprawie i składać oświadczenia na piśmie, bez prawa głosu.

Odpowiedź a

art. 91 KPK

Na podstawie art. 91 KPK dopuszczony do udziału w postępowaniu sądowym przedstawiciel organizacji społecznej może uczestniczyć w rozprawie, wypowiadać się i składać oświadczenia na piśmie. P.W. Mierzejewski, Kompendium postępowania karnego, 2012, § 45. Przedstawiciel społeczny

62. KPK - Akt oskarżenia wniesiony przez pokrzywdzonego:

a) powinien być sporządzony i podpisany przez pełnomocnika,

b) musi być sporządzony i podpisany przez adwokata lub radcę prawnego,

c) nie musi być sporządzony i podpisany przez adwokata lub radcę prawnego.

Odpowiedź a

art. 55 § 2 KPK

63. Jeżeli w związku z popełnieniem czynu zabronionego osoba fizyczna, prawna albo jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, której odrębne przepisy przyznają zdolność prawną, uzyskała korzyść majątkową lub świadczenie określone w art. 405-407, art. 410 i art. 412 Kodeksu cywilnego od Skarbu Państwa, jednostki samorządowej, państwowej lub samorządowej jednostki organizacyjnej, podmiotu, dla którego organ samorządu jest organem założycielskim, lub spółki prawa handlowego z większościowym udziałem Skarbu Państwa lub jednostki samorządowej, na wniosek prokuratora sąd, stosując przepisy prawa cywilnego, zobowiązuje tę osobę lub jednostkę do zwrotu korzyści albo jej równowartości uprawnionemu podmiotowi lub:

a) orzeka przepadek świadczenia albo jego równowartości na rzecz Skarbu Państwa,

b) orzeka przepadek świadczenia albo jego równowartości na rzecz jednostki samorządowej,

c) orzeka nawiązkę na rzecz Skarbu Państwa.

Odpowiedź a

art. 91a § 1 KPK

64. Właścicielowi przedsiębiorstwa zagrożonego przepadkiem, o którym mowa w art. 44a § 2 Kodeksu karnego, w zakresie czynności procesowych odnoszących się do tego środka:

a) nie przysługują prawa strony,

b) przysługują prawa strony,

c) nie przysługują żadne środki zaskarżenia ani prawa.

Odpowiedź b

art. 91b KPK

Cofnięcie aktu oskarżenia przez oskarżyciela publicznego jest dopuszczalne jedynie za zgodą pokrzywdzonego, który wniósł akt oskarżenia (art. 55 § 4 KPK). P.W. Mierzejewski, Kompendium postępowania karnego, 2012, § 40. Oskarżyciel posiłkowy stając się oskarżycielem publicznym. Postępowanie toczy się wówczas z oskarżenia publicznego, a pokrzywdzony, który wniósł akt oskarżenia, korzysta z praw oskarżyciela posiłkowego, o którym mowa w art. 54 KPK. Cofnięcie aktu oskarżenia przez oskarżyciela publicznego jest dopuszczalne jedynie za zgodą pokrzywdzonego, który wniósł akt oskarżenia ( [KG1]Zmieniłam w zgodzie z nową treścią art., ale nie wiem czy właściwie, bo nie mam dostępu do kompendium i nie wiem, czy zostało zaktualizowane.

KPK - Liczba oskarżycieli posiłkowych występujących w sprawie:

a) nie może być ograniczona,

b) może być ograniczona przez sąd, jeżeli jest to konieczne dla zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania,

c) może być ograniczona przez sąd, ale tylko na wniosek prokuratora.

b art. 56 § 1 KPK

KPK - Jeżeli sąd stwierdzi, że oskarżyciel posiłkowy nie jest osobą uprawnioną lub jego akt oskarżenia albo oświadczenie o przystąpieniu do postępowania zostało złożone po terminie:

a) orzeka, iż oskarżyciel posiłkowy nie może brać udziału w postępowaniu,

b) może (ale nie musi) orzec, że oskarżyciel posiłkowy nie może brać udziału w postępowaniu,

c) może (ale nie musi) orzec, że oskarżyciel posiłkowy nie może brać udziału w postępowaniu, chyba że sprzeciwi się temu prokurator.

a art. 56 § 2 KPK

KPK - Jeżeli sąd stwierdzi, że oskarżyciel posiłkowy nie jest osobą uprawnioną lub jego akt oskarżenia albo oświadczenie o przystąpieniu do postępowania zostało złożone po terminie orzeka, iż oskarżyciel posiłkowy nie może brać udziału w postępowaniu. Na postanowienie sądu, zgodnie z którym oskarżyciel posiłkowy nie może brać udziału w postępowaniu:

a) nie przysługuje zażalenie,

b) przysługuje zażalenie,

c) przysługuje skarga.

a art. 56 § 3 KPK

KPK - Sąd może ograniczyć liczbę oskarżycieli posiłkowych występujących w sprawie, jeżeli jest to konieczne dla zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania. Oskarżyciel posiłkowy, który nie bierze z tego powodu udziału w postępowaniu, może przedstawić sądowi na piśmie swoje stanowisko w terminie:

a) 14 dni od daty wydania postanowienia,

b) 7 dni od daty wydania postanowienia,

c) 7 dni od daty doręczenia postanowienia.

c art. 56 § 4 KPK

KPK - Oskarżyciel posiłkowy, który odstąpił od oskarżenia, w trakcie dalszego procesu:

a) nie może ponownie przyłączyć się do postępowania,

b) może ponownie przyłączyć się do postępowania za zgodą prokuratora,

c) może ponownie przyłączyć się do postępowania za zgodą sądu.

a art. 57 § 1 KPK

KPK - Odstąpieniu oskarżyciela posiłkowego od oskarżenia w sprawie, w której oskarżyciel publiczny nie bierze udziału, sąd:

a) nie ma obowiązku zawiadamiania prokuratora,

b) ma obowiązek zawiadomić prokuratora, a nieprzystąpienie przez niego do oskarżenia w terminie 14 dni od doręczenia zawiadomienia powoduje umorzenie postępowania,

c) ma obowiązek zawiadomić prokuratora, a nieprzystąpienie przez niego do oskarżenia w terminie 7 dni od doręczenia zawiadomienia powoduje umorzenie postępowania.

b art. 57 § 2 KPK

KPK - Śmierć oskarżyciela posiłkowego nie tamuje biegu postępowania; osoby najbliższe lub osoby pozostające na jego utrzymaniu mogą przystąpić do postępowania w charakterze oskarżyciela posiłkowego:

a) aż do rozpoczęcia przewodu sądowego na rozprawie głównej,

b) nie później niż w terminie 30 dni od chwili, w której zostały powiadomione o śmierci oskarżyciela posiłkowego,

c) w każdym stadium postępowania.

c art. 58 § 1 KPK

KPK - Pokrzywdzony może jako oskarżyciel prywatny wnosić i popierać oskarżenie o przestępstwa ścigane z oskarżenia prywatnego. Inny pokrzywdzony tym samym czynem:

a) nie może przyłączyć się do toczącego się postępowania,

b) może przyłączyć się do toczącego się postępowania w każdym jego stadium,

c) może aż do rozpoczęcia przewodu sądowego na rozprawie głównej przyłączyć się do toczącego się postępowania.

c art. 59 § 2 KPK

a) z urzędu, a pokrzywdzony, który przedtem wniósł oskarżenie prywatne, korzysta z praw oskarżyciela posiłkowego,

b) z urzędu, a pokrzywdzony, który przedtem wniósł oskarżenie prywatne, nie korzysta z praw oskarżyciela,

c) nadal z oskarżenia prywatnego, zaś pokrzywdzony, który wniósł oskarżenie prywatne, korzysta z praw oskarżyciela publicznego.

a art. 60 § 2 KPK

a) powraca w dalszym postępowaniu do praw oskarżyciela prywatnego,

b) nie powraca do praw oskarżyciela prywatnego,

c) powraca w dalszym postępowaniu do praw oskarżyciela prywatnego, o ile prokurator wyrazi na to zgodę przed odstąpieniem od oskarżenia.

a art. 60 § 3 KPK

KPK - W sprawach o przestępstwa ścigane z oskarżenia prywatnego prokurator wszczyna postępowanie albo wstępuje do postępowania już wszczętego, jeżeli wymaga tego interes społeczny. W opisanym powyżej przypadku pokrzywdzony, który nie wniósł oskarżenia, może w terminie zawitym złożyć akt oskarżenia lub oświadczenie, że podtrzymuje oskarżenie jako prywatne, a jeżeli takiego oświadczenia nie złoży, sąd lub referendarz sądowy umarza postępowanie. Termin ten wynosi:

a) 7 dni od daty powiadomienia pokrzywdzonego o odstąpieniu prokuratora od oskarżenia,

b) 14 dni od daty powiadomienia pokrzywdzonego o odstąpieniu prokuratora od oskarżenia,

c) 30 dni od daty powiadomienia pokrzywdzonego o odstąpieniu prokuratora od oskarżenia.

b art. 60 § 4 KPK

KPK - W razie śmierci oskarżyciela prywatnego (ale również oskarżyciela posiłkowego, który samodzielnie popierał oskarżenie):

a) postępowanie w każdym przypadku umarza się,

b) postępowanie w każdym przypadku toczy się dalej, a osoby najbliższe mogą wstąpić w prawa zmarłego,

c art. 61 i art. 58 § 2 KPK

KPK - Za podejrzanego uważa się osobę, co do której wydano postanowienie o przedstawieniu zarzutów. Natomiast osobę, której bez wydania takiego postanowienia postawiono zarzut w związku z przystąpieniem do przesłuchania w charakterze podejrzanego:

a) nie można uznać za podejrzanego,

b) również uważa się za podejrzanego,

c) nie można uznać za podejrzanego, z jednym wyjątkiem określonym w ustawie.

b art. 71 § 1 KPK

KPK - Za oskarżonego uważa się wyłącznie:

a) osobę, przeciwko której wniesiono oskarżenie do sądu,

b) osobę, co do której prokurator złożył wniosek o warunkowe umorzenie postępowania,

c art. 71 § 2 KPK

KPK - Prawo do korzystania z pomocy obrońcy przysługuje:

a) tylko osobie, przeciwko której skierowano do sądu akt oskarżenia,

b) zarówno osobie, wobec której wydano postanowienie o przedstawieniu zarzutów, jak i osobie, wobec której skierowano do sądu akt oskarżenia,

c) tylko osobie, wobec której zastosowano tymczasowe aresztowanie.

b art. 6 i art. 71 § 1 i 2 KPK

KPK - Jeżeli oskarżony nie włada w wystarczającym stopniu językiem polskim:

a) ma prawo do korzystania z bezpłatnej pomocy tłumacza,

b) ma prawo do korzystania z pomocy tłumacza, ale pod warunkiem że poniesie koszty związane z jego wynagrodzeniem,

c) ma prawo do korzystania z bezpłatnej pomocy tłumacza, ale tylko wtedy, gdy jest pozbawiony wolności.

a art. 72 § 1 KPK

KPK - Jeżeli oskarżony nie włada w wystarczającym stopniu językiem polskim ma prawo do korzystania z bezpłatnej pomocy tłumacza. Postanowienie o przedstawieniu, uzupełnieniu lub zmianie zarzutów, akt oskarżenia oraz orzeczenie podlegające zaskarżeniu lub kończące postępowanie doręcza się oskarżonemu wraz z tłumaczeniem. Orzeczenie kończące postępowanie:

a) również musi zostać oskarżonemu dostarczone wraz z tłumaczeniem,

b) nie musi być oskarżonemu dostarczone wraz z tłumaczeniem; w każdym przypadku za zgodą oskarżonego można poprzestać na ogłoszeniu przetłumaczonego orzeczenia kończącego postępowanie,

c art. 72 § 3 KPK

Z czego się uczyć?

- M. Stepaniuk, Aplikacja radcowska. Pytania, odpowiedzi, tabele, wyd. 2018

- M. Stepaniuk, Aplikacja adwokacka. Pytania, odpowiedzi, tabele, wyd. 2018

- A. Heliosz, Aplikacja od ogółu do szczegółu. Akty normatywne w pigułce, wyd. 2018

- A. Heliosz, Aplikacja od ogółu do szczegółu. Ustawy dodatkowe – Aplikacja komornicza i notarialna, wyd. 2018

- K. Czajkowska-Matosiuk, Aplikacje prawnicze w pytaniach i odpowiedziach. Tom 1 i 2, wyd. 2018

- Teksty ustaw. Egzaminy. Aplikacje radcowska i adwokacka. ?Tom 1 i 2. Rok 2018