Egzamin wstępny na aplikacje 2018: powtórka do testu z procedury karnej

Rok temu 4 tysiące kandydatów na adwokatów i radców prawnych zdało egzamin wstępny na aplikacje.

Publikacja: 08.08.2018 09:53

Egzamin wstępny na aplikacje 2018: powtórka do testu z procedury karnej

Foto: Fotolia.com

29 września 2018 r odbędzie się egzamin wstępny na aplikacje: adwokacką, radcowską, notarialną i komorniczą. To już 12. edycja egzaminów. Jak co roku wraz z Wydawnictwem CH Beck pomagamy się do nich przygotować. Dziś proponujemy powtórkę z procedury karnej. Za dwa tygodnie opublikujemy przykładowe testy, by pomóc praktycznie sprawdzić wiedzę.

Czytaj też:

Testy na aplikacje 2018: najtrudniejsza jest część cywilna

Egzamin na aplikacje 2018: testy z prawa karnego

Egzaminy na aplikacje: pytania z prawa konstytucyjnego

Uczestnicy postępowania

Oskarżyciel publiczny:

- to, co do zasady, prokurator;

- w sprawach o przestępstwa ścigane z oskarżenia publicznego udział oskarżyciela publicznego w rozprawie jest obowiązkowy, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej. Natomiast jeśli postępowanie przygotowawcze zakończyło się w formie dochodzenia, niestawiennictwo oskarżyciela publicznego na rozprawie nie tamuje jej toku chociaż przewodniczący lub sąd mogą uznać jego obecność za obowiązkową;

- o wyłączeniu prowadzącego lub nadzorującego postępowanie przygotowawcze oskarżyciela publicznego orzeka prokurator nadzorujący postępowanie bądź bezpośrednio przełożony. Czynności wykonane przez osobę podlegającą wyłączeniu, zanim ono nastąpiło, nie są bezskuteczne, ale czynność dowodową należy, na żądanie strony, w miarę możliwości powtórzyć.

Pokrzywdzony:

- osoba fizyczna, osoba prawna, której dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwo, a także niemająca osobowości prawnej instytucja państwowa lub samorządowa albo inna jednostka organizacyjna, której odrębne przepisy przyznają zdolność prawną. Za pokrzywdzonego uważa się zakład ubezpieczeń w zakresie, w jakim pokrył szkodę wyrządzoną pokrzywdzonemu przez przestępstwo lub jest do tego zobowiązany. Organy Państwowej Inspekcji Pracy w sprawach o przestępstwa przeciwko prawom osób wykonujących pracę zarobkową mogą wykonywać prawa pokrzywdzonego, jeżeli ujawniły owo przestępstwo lub wystąpiły o wszczęcie postępowania. Również organy kontroli państwowej, które w zakresie swojego działania ujawniły przestępstwo lub wystąpiły o wszczęcie postępowania, mogą wykonać prawa pokrzywdzonego w razie szkody w mieniu instytucji państwowej, samorządowej, ww. jednostki organizacyjnej, jeżeli nie działają jej organy;

- pokrzywdzony, a także prokurator aż do zamknięcia przewodu sądowego na rozprawie głównej mogą złożyć wniosek o orzeczenie obowiązku naprawienia szkody;

- w razie śmierci pokrzywdzonego, prawa, które by mu przysługiwały, mogą wykonywać osoby najbliższe albo osoby pozostające na jego utrzymaniu, ?a w wypadku ich braku lub nieujawnienia prokurator, działając z urzędu.

Oskarżyciel posiłkowy:

- w sprawie o przestępstwa ścigane z oskarżenia publicznego pokrzywdzony może działać jako strona w charakterze oskarżyciela posiłkowego obok oskarżyciela publicznego lub zamiast niego;

- jeżeli akt oskarżenia wniósł oskarżyciel publiczny, pokrzywdzony może do rozpoczęcia przewodu sądowego na rozprawie głównej złożyć oświadczenie, że będzie działał jako oskarżyciel posiłkowy. Cofnięcie aktu oskarżenia przez oskarżyciela publicznego nie pozbawia uprawnień oskarżyciela posiłkowego. Natomiast pokrzywdzony, który uprzednio nie korzystał z uprawnień oskarżyciela posiłkowego, może w terminie 14 dni od powiadomienia go o cofnięciu aktu oskarżenia oświadczyć, że przystępuje do postępowania jako oskarżyciel posiłkowy;

- w razie powtórnego wydania postanowienia o odmowie wszczęcia lub o umorzeniu postępowania pokrzywdzony może w terminie miesiąca od doręczenia mu zawiadomienia o postanowieniu wnieść akt oskarżenia do sądu, dołączając po jednym odpisie dla każdego oskarżonego i dla prokuratora. Poza tym do sprawy wszczętej na podstawie aktu oskarżenia wniesionego przez oskarżyciela posiłkowego może w każdym czasie wstąpić prokurator, stając się oskarżycielem publicznym. Wówczas postępowanie toczy się z oskarżenia publicznego, a pokrzywdzony, który wniósł akt oskarżenia, korzysta z praw oskarżyciela posiłkowego. Natomiast cofnięcie aktu oskarżenia przez oskarżyciela publicznego jest dopuszczalne jedynie za zgodną pokrzywdzonego, który wniósł akt oskarżenia;

- sąd orzeka, że oskarżyciel posiłkowy nie może brać udziału w postępowaniu: gdy bierze w nim już udział określona przez sąd liczba oskarżycieli, nie jest on osobą uprawnioną, jego akt oskarżenia bądź oświadczenie o przystąpieniu złożono po terminie. Na postanowienie sądu nie przysługuje zażalenie;

- odstąpienie oskarżyciela posiłkowego od oskarżenia powoduje, że nie może on ponownie przyłączyć się do postępowania;

- jego śmierć nie tamuje postępowania, osoby najbliższe albo osoby pozostające na jego utrzymaniu mogą przyłączyć się w charakterze oskarżycieli posiłkowych w każdym stadium postępowania.

Oskarżyciel prywatny:

- pokrzywdzony może jako oskarżyciel prywatny wnosić i popierać oskarżenie o przestępstwo ścigane ?z oskarżenia prywatnego;

- śmierć oskarżyciela prywatnego powoduje zawieszenie postępowania, a osoby najbliższe albo osoby pozostające na utrzymaniu zmarłego mogą w takiej sytuacji wstąpić ?w jego prawa. Natomiast jeżeli tego nie uczynią w terminie zawitym trzech miesięcy od dnia śmierci oskarżyciela prywatnego, to sąd lub referendarz sądowy umarza postępowanie. Również postanowienie o zawieszeniu postępowania może wydać referendarz sądowy.

Oskarżony:

- podejrzany – osoba, co do której wydano postanowienie o przedstawieniu zarzutów bądź postawiono jej zarzut w związku ?z przystąpieniem do przesłuchania w charakterze podejrzanego;

- oskarżony – osoba, przeciwko której wniesiono oskarżenie do sądu bądź co do której prokurator złożył wniosek o wydanie na posiedzeniu wyroku skazującego i orzeczenie uzgodnionych z oskarżonym kar albo wniosek o warunkowe umorzenie postępowania;

- oskarżony tymczasowo aresztowany może porozumiewać się ze swym obrońcą podczas nieobecności innych osób, korespondencyjnie. Jednak ?w postępowaniu przygotowawczym prokurator może zastrzec, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, że będzie obecny sam lub osoba przez niego upoważniona. Zastrzeżenie to nie obowiązuje po 14 dniach od tymczasowego aresztowania podejrzanego;

- oskarżony może mieć jednocześnie nie więcej niż trzech obrońców;

- jeżeli oskarżony nie ma obrońcy z wyboru, może żądać, aby mu wyznaczono obrońcę z urzędu, pod warunkiem wykazania, że nie jest w stanie ponieść kosztów obrony bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny.

Obrona obligatoryjna

- W postępowaniu karnym oskarżony musi mieć obrońcę, jeżeli:

1) nie ukończył 18 lat,

2) jest głuchy, niemy, niewidomy,

3) zachodzi uzasadniona wątpliwość, czy jego zdolność rozpoznania znaczenia czynu albo kierowania swoim postępowaniem nie była ?w czasie popełnienia tego czynu wyłączona lub ?w znacznym stopniu ograniczona,

4) zachodzi uzasadniona wątpliwość, czy stan jego zdrowia psychicznego pozwala na udział w postępowaniu bądź prowadzenie obrony ?w sposób samodzielny oraz rozsądny,

5) sąd uzna to za niezbędne ze względu na inne okoliczności utrudniające obronę,

6) w postępowaniu przed sądem okręgowym zarzucono mu zbrodnię (wtedy udział obrońcy w rozprawie głównej jest obowiązkowy);

Zażalenie na prezesa

- Na zarządzenie prezesa sądu o odmowie wyznaczenia obrońcy przysługuje zażalenie do sądu właściwego do rozpoznania sprawy, a na postanowienie sądu o odmowie wyznaczenia obrońcy – zażalenie do innego równorzędnego składu tego sądu. Ponowny wniosek o wyznaczenie obrońcy, oparty na tych samych okolicznościach, pozostawia się bez rozpoznania.

Obrońcy i pełnomocnicy:

- ustanowienie lub wyznaczenie obrońcy ?z urzędu uprawnia go do działania w całym postępowaniu, nie wyłączając czynności po uprawomocnieniu się orzeczenia, jeżeli nie zawiera ograniczeń. Wyznaczenie obrońcy ?z urzędu nakłada na niego obowiązek podejmowania czynności procesowych do prawomocnego zakończenia postępowania;

- obrońca może bronić kilku oskarżonych, jeśli ich interesy nie pozostają ?w sprzeczności;

- obrońca może podejmować czynności procesowe jedynie na korzyść oskarżonego. Udział obrońcy w postępowaniu nie wyłącza osobistego działania w nim oskarżonego;

- strona inna niż oskarżony, a także osoba niebędąca stroną, może ustanowić pełnomocnika, jeżeli wymaga tego jej interes ?w toczącym się postępowaniu. Pełnomocnikiem może być adwokat, radca prawny lub radca Prokuratorii Generalnej.

Z czego się uczyć?

- M. Stepaniuk, Aplikacja radcowska. Pytania, odpowiedzi, tabele, wyd. 2018

- M. Stepaniuk, Aplikacja adwokacka. Pytania, odpowiedzi, tabele, wyd. 2018

- A. Heliosz, Aplikacja od ogółu do szczegółu. Akty normatywne w  pigułce, wyd. 2018

- A. Heliosz, Aplikacja od ogółu do szczegółu. Ustawy dodatkowe – Aplikacja komornicza i notarialna, wyd. 2018

- K. Czajkowska-Matosiuk, Aplikacje prawnicze w pytaniach i odpowiedziach. Tom 1 i 2, wyd. 2018

- Teksty ustaw. Egzaminy. Aplikacje radcowska i adwokacka. ?Tom 1 i 2. Rok 2018

29 września 2018 r odbędzie się egzamin wstępny na aplikacje: adwokacką, radcowską, notarialną i komorniczą. To już 12. edycja egzaminów. Jak co roku wraz z Wydawnictwem CH Beck pomagamy się do nich przygotować. Dziś proponujemy powtórkę z procedury karnej. Za dwa tygodnie opublikujemy przykładowe testy, by pomóc praktycznie sprawdzić wiedzę.

Czytaj też:

Pozostało 96% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP