Postępowanie w sprawach karnych: Radcy bliżej rozszerzenia swoich uprawnień

Już wcześniej szef Ministerstwa Sprawiedliwości Jarosław Gowin deklarował, że nie widzi powodu, aby adwokaci i radcowie różnili się uprawnieniami. Odpowiedni zapis w tej sprawie ma się znaleźć w nowelizacji kodeksu postępowania karnego, który został skierowany do konsultacji społecznych jeszcze w kwietniu 2011 r. Dziś, zgodnie z art. 82 k.p.k., obrońcą może być jedynie osoba uprawniona do obrony według przepisów o ustroju adwokatury. W trakcie konsultacji propozycję zmiany tych przepisów zgłosiła Krajowa Rada Radców Prawnych.

Ostateczna decyzja jeszcze nie zapadła, ale wiceminister Królikowski podkreśla:

– Nie widzę powodu, by nie miała zostać uwzględniona. Radca, który obsługuje podmiot gospodarczy, musi działać ze świadomością, że istnieją ograniczenia karne co do sposobu działania czy też przekształcania się tych podmiotów. Zasadą powinno być, że on prowadzi sprawy karne, bo to jest jego odpowiedzialność za udzielane wcześniej porady. Nie widzę powodu, dla którego musiałby w tym celu wpisywać się na listę adwokatów czy też iść do kolegi adwokata i wprowadzać go w sprawę – argumentuje minister.

Podkreśla jednak, że możliwość występowania jako obrońca nie dotyczyłaby tych radców, którzy są związani umową o pracę z urzędem. Być może to ograniczenie odnosiłoby się do innych stosunków pracy.

– Umowa o pracę wiąże się bowiem z wykonywaniem pracy pod kierownictwem przełożonych. Jest to trudne do pogodzenia z występowaniem w charakterze obrońcy w sprawach karnych – wyjaśnia  minister.

Jan Łoziński, wiceprezes Krajowej Rady Radców Prawnych, nie ma wątpliwości.

– Pod względem zawodowym jesteśmy przygotowani do podejmowania się roli obrońcy. Zakres proponowanych zmian zależy od ustawodawcy, jednakże zastrzeżenie dotyczące osób zatrudnionych nie jest potrzebne. Wystarczającym regulatorem jest tu niemożność podejmowania działań, które powodowałyby konflikt interesów. Takie uregulowanie jest bowiem w Kodeksie Etyki Radcy Prawnego – mówi Łoziński.

Sporo zastrzeżeń do zmiany przepisów dotyczących obrońcy ma Rafał Dębowski, członek Naczelnej Rady Adwokackiej.

– Nie można równać uprawnień w sposób nierówny. Prawo do wykonywania pracy na etacie jest ważnym, dochodowym przywilejem. Nawet cząstka etatu odciąża od konieczności ponoszenia kosztów związanych chociażby ze składkami na ZUS. Wielu młodych adwokatów boryka się z trudnym rynkiem bez takiej możliwości – zwraca uwagę adwokat.

Jego zdaniem nowe przepisy spowodują duże zamieszanie. – Co będzie, jeśli radca, który podjął się pełnienia funkcji obrońcy, mogącej trwać nawet kilka lat, nagle zmieni swój status, bo zatrudni się w jakiejś instytucji? Kto weźmie wtedy odpowiedzialność za jego klientów? – pyta.

I podkreśla, że wraz z otrzymaniem nowych uprawnień radcy powinni razem z adwokatami ponosić ciężary związane z prowadzeniem spraw z urzędu.