Tarcza jest priorytetem dla Baracka Obamy

Rz: Wicepremier Dmitrij Rogozin ogłosił, że Rosja już nie obawia się amerykańskiej tarczy rakietowej, bo może ją z łatwością przebić. Kreml opanował jakąś przełomową technologię?

Frank A. Rose:

To, co powiedział Rogozin, my mówiliśmy Rosjanom od lat. Po pierwsze, że tarcza rakietowa nie jest pomyślana przeciwko Rosji. A po wtóre, że rosyjskie rakiety mogą ją bez trudu przebić. Nawet, jak byśmy chcieli zatrzymać rosyjskie rakiety międzykontynentalne, nie mamy technicznych możliwości, aby to uczynić.

Dlaczego?

Rosjanie mają bardzo wiele pocisków i dysponują bardzo zaawansowanymi systemami rakietowymi.

Deklaracja Rogozina może też oznaczać radykalną zmianę stanowiska politycznego Rosji. Kreml do tej pory ostro sprzeciwiał się budowie tarczy rakietowej.

Rogozin w przeszłości mówił wiele rzeczy. Musimy poczekać, zanim będziemy wiedzieli, czy rzeczywiście Rosja zmieniła stanowisko.

Jednak już pod koniec kwietnia w Brukseli negocjacje w sprawie tarczy podejmą ministrowie obrony Rosji i USA. O czym będą rozmawiać?

Rosjanom powiedzieliśmy jasno: nie podejmiemy żadnych zobowiązań prawnych co do ograniczenia sposobu wykorzystania tarczy. Jesteśmy natomiast gotowi zachować pełną przejrzystość i podjąć z Rosjanami współpracę w sprawie obrony przeciwrakietowej. Niestety, do tej pory nie zrobiliśmy w rozmowach z Moskwą postępu.

Być może Rosjanie czekają, aż USA w ogóle wycofają się z budowy tarczy w Europie? Miesiąc temu sekretarz obrony Chuck Hagel ogłosił już zasadnicze ograniczenie zasięgu systemu.

To była decyzja, która nie ma nic wspólnego z Rosją. Została podjęta z powodu zmian uwarunkowań technologicznych oraz ograniczeń finansowych, jakie narzucił Kongres.

O jakich zmianach technologicznych pan mówi?

Jesteśmy zaskoczeni tempem, w jakim rośnie zagrożenie ze strony Korei Północnej. Najpierw zidentyfikowaliśmy u nich ruchome wyrzutnie rakiet międzykontynentalnych. Na początku tego roku udało im się umieścić satelitę na orbicie, a teraz przeprowadzili kolejny próbny wybuch jądrowy. Program budowy rakiet dalekiego zasięgu Korei Północnej jest więc dużo dalej, niż sądziliśmy, i jednocześnie dużo dalej niż program irański. Stąd konieczność zmian naszych planów. Choć jednocześnie chcę podkreślić, że Iran, podobnie jak Korea Północna, ma bardzo dużo rakiet krótkiego i średniego zasięgu i usilnie dąży do zdobycia broni jądrowej. Jesteśmy tym bardzo zaniepokojeni.

W jaki sposób to wpłynie na budowę systemu obrony rakietowej?

Rezygnujemy z budowy w Polsce tzw. fazy czwartej programu, czyli umieszczenia w Redzikowie wyrzutni przechwytujących irańskie rakiety dalekiego zasięgu, które mogłyby zagrozić terytorium USA. Powstanie natomiast na Alasce zespół pocisków przechwytujących, które mają bronić USA przed uderzeniem rakiet dalekiego zasięgu wystrzelonych z Korei Północnej. Obrona Ameryki przed tymi rakietami z bazy w Polsce jest fizycznie niemożliwa.

To już kolejna zmiana planów budowy elementów tarczy antyrakietowej w Polsce. Skąd mamy mieć pewność, że USA w ogóle coś w naszym kraju zbudują?

Zgodnie z naszymi zapowiedziami do 2018 roku w Redzikowie pod Słupskiem powstanie baza 24 pocisków przechwytujących służących do ochrony Europy przed rakietami średniego zasięgu z Iranu. Prace na miejscu rozpoczniemy mniej więcej za dwa lata. Prezydent w ubiegłym tygodniu wystąpił do Kongresu o przeznaczenie w nadchodzącym roku finansowym 131,4 mln dolarów na ten cel. Na tym etapie pieniądze pójdą na zakup systemów obrony rakietowej typu Aegis, które poźniej zostaną zainstalowane na stałe w Redzikowie. Ich budową zajmie się Lockheed Martin. W swoim zakładach pod Filadelfią już teraz jest on zresztą w trakcie budowy podobnego systemu przeznaczonego do bazy w Rumunii. Ponieważ zacznie ona działać trzy lata wcześniej, w 2015 roku, już jesienią zaczniemy prace bezpośrednio na miejscu.

Chcę podkreślić, że baza w Polsce będzie miała duże znacznie nie tylko dla ochrony naszych sojuszników w Europie, ale bezpośrednie dla bezpieczeństwa Ameryki. Zapewni bowiem ochronę naszego radaru w Wielkiej Brytanii, który z kolei przekazuje dane o ewentualnych pociskach skierowanych na Wschodnie Wybrzeże USA z Bliskiego Wschodu.

Kongres zobowiązał jednak Pentagon do poważnych oszczędności w najbliższych latach. Czy baza w Redzikowie nie padnie ich ofiarą?

Cięcia nie dotyczą obrony przed rakietami średniego zasięgu z Iranu. Prezydent uważa, że jest to absolutny priorytet.

Sekretarz stanu John Kerry zapowiedział, ze jeśli Korea Północna zrezygnuje z programu atomowego, to Ameryka wycofa się z programu obrony rakietowej w Azji. Gdyby także Iran zrezygnował z atomowych ambicji, to amerykańska baza w Redzikowie także zniknie?

To są słowa, które Kerry'emu przypisują media. Chciał on powiedzieć, że program obrony rakietowej jest zdeterminowany skalą zagrożenia. I kiedy ono się zmniejszy, to i program może być zrewidowany. Co do Iranu to jest to zupełnie hipotetyczne założenie. Ale gdyby nawet Iran wycofał się z programu atomowego, nie oznacza to, że na Bliskim Wschodzie nie mogłoby się pojawić zagrożenie dla Europy i USA ze strony innego państwa.

W jaki sposób rezygnacja z obrony przeciw irańskim rakietom dalekiego zasięgu ograniczy plany inwestycyjne w Polsce?

Rakiety, z których rezygnujemy, także miały być zainstalowane w Redzikowie. Zmiana naszych planów nie wpłynie jednak na liczbę amerykańskich żołnierzy, którzy będą tam służyć: planujemy, że będzie ich kilkuset. Jedynie w silosach umieścimy innego rodzaju pociski.

Rosjanie zapowiadali w przeszłości, że w razie budowy bazy w Redzikowie umieszczą w obwodzie w kaliningradzie rakiety typu Iskander wycelowane w Polskę. Czy amerykańskie pociski w Redzikowie będą mogły je przechwycić?

Nie ma takiej możliwości. Pociski SM-3 są nastawione na zestrzelenie rakiet średniego, a nie krótkiego zasięgu.

A gdzie indziej w Europie Ameryka ma rakiety, które mogłyby powstrzymać ewentualny atak Iskanderów na Polskę?