Samorządy adwokatów, radców i notariuszy chcą nowych kompetencji

Przedstawiciele poszczególnych profesji prawniczych przy coraz trudniejszej sytuacji na rynku szukają możliwości poszerzenia swoich uprawnień. Adwokaci i radcy prawni chętnie zajmowaliby się tym, co dziś jest zastrzeżone dla notariuszy. A rejenci widzą możliwości zwiększenia swoich zadań w uzyskaniu części uprawnień, które dziś zastrzeżone są dla sądów.

Radcy o nowej ustawie

W warszawskiej izbie radców prawnych powstał nawet projekt zmian w ustawie o radcach prawnych. Wynika z niego, że mogliby sporządzać poświadczenia: własnoręczności podpisu, zgodności odpisu, wyciągu lub kopii z okazanym dokumentem, daty okazania dokumentu oraz pozostawania osoby przy życiu lub w określonym miejscu. Dziś są to uprawnienia zastrzeżone dla rejentów.

– Takie zmiany przepisów postulujemy od lat – mówi Dariusz Sałajewski, prezes Krajowej Rady Radców Prawnych. – W 2008 roku przedstawiliśmy ówczesnemu ministrowi projekt zmian w ustawie o radcach prawnych, który zawierał m.in. propozycje dotyczące szerszego katalogu uprawnień radców. Chcemy w tej kwestii przeprowadzić środowiskową konsultację i zająć się celowością i zakresem zmiany ustawy o radcach prawnych na krajowym zjeździe radców prawnych – mówi prezes Sałajewski.

Wśród możliwych dodatkowych uprawnień dla adwokatów i radców prawnych pojawia się też kwestia protokołów ze zgromadzeń spółek prawa handlowego. Dziś jest bowiem konieczność sporządzenia ich przez notariuszy.

– Są to czynności, które mogłyby być wykonywane przez adwokatów – przekonuje Andrzej Zwara, prezes Naczelnej Rady Adwokackiej. Mówi też o pomyśle wprowadzenia obowiązkowego zastępstwa procesowego w sądach okręgowych. Ta zmiana nie byłaby związana z uprawnieniami innych profesji.

Do utraty monopolu na wykonywanie niektórych czynności nie są entuzjastycznie nastawieni notariusze. Ich samorząd również podejmuje działania, by poszerzyć katalog posiadanych uprawnień – głównie o te, która są zastrzeżone dla sądów.

Testamenty i ewidencje

– Propozycje Krajowej Rady Notarialnej dotyczą m.in. wprowadzenia nowej instytucji „notarialnego nakazu zapłaty", udziału notariuszy w czynnościach rejestrowych i ewidencyjnych oraz darowizny na wypadek śmierci jako alternatywy dla testamentu i postępowań działowych – wskazuje Mariusz Białecki, prezes Krajowej Rady Notarialnej.

Podkreśla, że chodzi o wprowadzenie nowej instytucji. Rejenci nie byliby wyposażeni w jakiekolwiek kompetencje orzecznicze. Prawo stron ma być zabezpieczone nie tylko przez nieograniczoną możliwość zwrócenia się do sądu, ale i fakt, że taki notarialny nakaz zapłaty byłby zniweczony po wniesieniu do rejenta sprzeciwu.

Nowe kompetencje rejentów związane z ewidencjami polegałyby m.in. na dokonywaniu wpisu do księgi wieczystej lub rejestru sądowego za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. Sami uczestnicy obrotu mieliby decydować, czy dokonywać wpisów jak do tej pory – za pomocą formularzy czy przy pomocy rejentów.

Przedstawiciele poszczególnych samorządów będą przekonywać do swoich propozycji nowe władze. Jakie mają szanse? W programie Prawa i Sprawiedliwości jest zapis, zgodnie z którym niektóre czynności rejestrowe i ewidencyjne, które w istocie nie należą do wymiaru sprawiedliwości, mają wykonywać notariusze.

masz pytanie, wyślij e-mail do autorki, k.borowska@rp.pl