Taśmy prawdy o reżimie

Nowy film Anny Ferens, współautorki głośnego dokumentu „Trzech kumpli”, jest jednym z filarów Roku Kultury Niezależnej przygotowanego przez Instytut Pamięci Narodowej. Opowiada o niezależnych polskich produkcjach filmowych z lat 80.

Publikacja: 28.01.2010 10:10

Taśmy prawdy o reżimie

Foto: Fotorzepa

Jacek Fedorowicz wspomina, że pierwszą amatorską kamerę wideo zobaczył na zjeździe „Solidarności” w 1980 roku. Był to prezent dla „Solidarności” od międzynarodowej konfederacji związków zawodowych. Dzięki temu urządzeniu zapoczątkowana została działalność filmowa Biura Prasowego „Solidarności”.

Po wprowadzeniu stanu wojennego 13 grudnia 1981 roku wielu bohaterów filmu straciło pracę lub zostało zawieszonych w obowiązkach zawodowych. Ośrodki telewizyjne przejęły milicja i wojsko. Telewizja emitowała na okrągło propagandowe programy fałszujące obraz ówczesnej Polski. – Kłamstwo w żywe oczy to za mało powiedziane – ocenia po latach ówczesny program TV Jacek Fedorowicz.

Tak narodziła się potrzeba, by opowiedzieć o tym, co naprawdę dzieje się w Polsce – także o manifestacjach i ulicznych starciach z milicją. Zdjęcia kręcone były z ukrycia: z mieszkań, strychów albo dachów. Duże gabaryty sprzętu utrudniały zadanie. Wielu ryzykowało, bo materiały filmowe były potrzebne nie tylko w kraju, ale i za granicą, która często dysponowała jedynie oficjalnymi komunikatami. Podróżowanie było bardzo utrudnione, nie działały telefony. – Brak zdjęć to brak informacji, a brak informacji to brak zainteresowania. Brak zainteresowania to brak ciekawości – tłumaczy w filmie Anny Ferens jeden z francuskich dziennikarzy.

W tym czasie powstał już Video Kontakt w Paryżu kierowany przez Mirosława Chojeckiego. Potrzebny sprzęt podarował polski biznesmen. Wkrótce razem z Agnieszką Holland i Andrzejem Wolskim nakręcili dwa pierwsze filmy dokumentalne – o paryskiej „Kulturze” i Józefie Czapskim. Video Kontakt współpracował m.in. z Video Studio Gdańsk kierowanym przez zmarłego niedawno Mariana Terleckiego. Umożliwiał także kontakty zagranicznym dziennikarzom z opozycjonistami w Polsce. Nieoficjalnym korespondentom często towarzyszył ceniony operator Jacek Petrycki (m.in. „Przesłuchanie”, „Kobieta samotna”, „Gorączka”).

Tymczasem w nowohuckiej dzielnicy Mistrzejowice powstała Niezależna Telewizja, której pomysłodawcą był ks. Kazimierz Jancarz. Co czwartek w tamtejszym kościele pojawiały się tłumy ludzi na mszach za ojczyznę. Rejestrowano je. Nagrywano także rozmowy Macieja Szumowskiego przeprowadzane z interesującymi ludźmi znajdującymi się na „czarnej liście” reżimu.

Osobny problem stanowiły emisje nieoficjalnych materiałów filmowych. Widzowie gromadzili się w kościołach albo zakonspirowanych świetlicach, by tam zobaczyć prawdziwe relacje z bieżących wydarzeń, filmy dokumentalne, a nawet zatrzymane przez cenzurę słynne „Przesłuchanie” Ryszarda Bugajskiego.

[i]Zdjęcia TVP Info

Video niekontrolowane

12.00 | tvp info | niedziela[/i]

Jacek Fedorowicz wspomina, że pierwszą amatorską kamerę wideo zobaczył na zjeździe „Solidarności” w 1980 roku. Był to prezent dla „Solidarności” od międzynarodowej konfederacji związków zawodowych. Dzięki temu urządzeniu zapoczątkowana została działalność filmowa Biura Prasowego „Solidarności”.

Po wprowadzeniu stanu wojennego 13 grudnia 1981 roku wielu bohaterów filmu straciło pracę lub zostało zawieszonych w obowiązkach zawodowych. Ośrodki telewizyjne przejęły milicja i wojsko. Telewizja emitowała na okrągło propagandowe programy fałszujące obraz ówczesnej Polski. – Kłamstwo w żywe oczy to za mało powiedziane – ocenia po latach ówczesny program TV Jacek Fedorowicz.

Telewizja
Międzynarodowe jury oceni polskie seriale w pierwszym takim konkursie!
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Telewizja
Arya Stark może powrócić? Tajemniczy wpis George'a R.R. Martina
Telewizja
„Pełna powaga”. Wieloznaczny Teatr Telewizji o ukrywaniu tożsamości
Telewizja
Emmy 2024: „Szogun” bierze wszystko. Pobił rekord
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Telewizja
"Gra z cieniem" w TVP: Serial o feminizmie w dobie stalinizmu