W grudniu rozprawa ws. więzień CIA

Na początku grudnia przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka w Strasburgu odbędzie się rozprawa przeciwko Polsce związana z domniemanymi tajnymi więzieniami CIA

Publikacja: 17.10.2013 13:22

Tajne więzienie CIA miało znajdować się w Szymanach

Tajne więzienie CIA miało znajdować się w Szymanach

Foto: Fotorzepa, Jak Jakub Dobrzyński

Chodzi o skargi Al Nashiriego i Abu Zubajdy, którzy twierdzą, że byli przetrzymywani i torturowani w Polsce w latach 2002-2003.

Trybunał obydwie skargi rozpatrzy jednocześnie na początku grudnia - donosi tvp.info. Na rozprawie będzie  obecny Ben Emmerson, specjalny sprawozdawca ONZ ds. praw człowieka i walki z terroryzmem. Jak podkreśla Helsińska Fundacja Praw Człowieka to ewenement, by Trybunał w Strasburgu nie czekając na szczegółowe wyjaśnienia rządu tak szybko określił datę rozprawy.

Nie wiadomo na razie kto będzie reprezentował polski rząd.

W rozprawie weźmie udział zespół międzynarodowych prawników reprezentujących pokrzywdzonych w polskim śledztwie Abu Zubajdy i Al Nashiri'ego. Są oni więzieni w amerykańskiej bazie w Guantanamo.

Abu Zubajda i Al Nashiri twierdzą, że do Polski zostali przetransportowani 5 grudnia 2002 roku, byli przetrzymywani i torturowani w tajnym ośrodku CIA w Starych Kiejkutach. Obaj zaskarżyli do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu „przewlekłość i nieefektywność polskiego śledztwa", które trwa od marca 2008 roku.

Domniemanie, że w Polsce mogą być tajne więzienia CIA, wysunęła w 2005 r. organizacja Human Rights Watch

W trakcie śledztwa nastąpiło kilka zmian w składzie prokuratorskim, przeniesienie z Warszawy do Krakowa. Pojawiły się też skargi ze strony ofiar, że nie są dopuszczane do pełnego udziału w procesie.

Zdaniem Amnesty International wszystko to świadczy o tym, że jest to celowe opóźnianie sprawy na zlecenie rządu, tak aby nigdy nie nastąpił jej finał. Abu Zubajda i Al Nashiri otrzymali status poszkodowanych, co oznacza, że prokuratura znalazła dowody na nielegalne działania.

Bezpaństwowca pochodzenia palestyńskiego Abu Zubajdę aresztowano w Pakistanie 28 marca 2002 roku, skąd przewieziono go do Tajlandii, gdzie - jak twierdzi - był "królikiem doświadczalnym", na którym CIA testowała swoje techniki przesłuchań.

Kiedy został aresztowany, Amerykanie twierdzili, że jest "numerem 3 lub 4" w hierarchii Al-Kaidy. Jest przekonany, że właśnie dlatego technice waterboarding (podtapiania) był poddany 83 razy w ciągu miesiąca, a przez 11 dni z rzędu pozbawiano go snu.

Abu Zubajda twierdzi, że po kilku miesiącach wraz z innym więźniem - Saudyjczykiem Abd al-Rahimem al-Nashirim - został przewieziony do jednego z tzw. czarnych miejsc CIA w Starych Kiejkutach, gdzie miał przebywać od 5 grudnia 2002 roku do 23 września 2003 roku.

Następnie był więziony w innych tajnych więzieniach CIA w różnych państwach, w tym w latach 2005-2006 na Litwie. Władze litewskie pozwał do ETPC w osobnym powództwie. Od 2006 roku przebywa w Guantanamo. Władze USA nie twierdzą już, że był członkiem Al-Kaidy, ani nawet, że wiedział o operacjach tej organizacji. Jest więziony, choć nie postawiono mu zarzutów.

W 2011 r. adwokaci al-Nashiriego - osadzonego w bazie Guantanamo, twierdzącego, że był więziony także w Polsce - zaskarżyli do Strasburga "przewlekłość i nieefektywność polskiego śledztwa". Amerykanie uznają al-Nashiriego za sprawcę ataku terrorystycznego na okręt amerykańskiej marynarki wojennej USS Cole w 2000 r. w Jemenie. Zapowiedziano, że prokuratorzy będą się domagali dla niego kary śmierci. Al-Nashiri został schwytany w Dubaju dwa lata po zamachu, przewieziony do aresztu w Afganistanie i w Tajlandii.

Według doniesień AP w grudniu 2002 r. al-Nashiri był w tajnym więzieniu w Polsce - zaledwie kilka dni po jego otwarciu. Al-Nashiri miał być przetrzymywany na terenie Polski od 5 grudnia 2002 r. do 6 czerwca 2003 r. W trakcie przesłuchań prowadzonych w tym okresie dochodzić miało do sytuacji naruszających prawa mężczyzny. Oprócz Saudyjczyka Abd al-Rahim al-Nashiriego drugim pokrzywdzonym w śledztwie jest inny domniemany więzień CIA z Polski Palestyńczyk Abu Zubaida.

Domniemanie, że w Polsce - i kilku innych krajach europejskich - mogą być tajne więzienia CIA, wysunęła w 2005 r. organizacja Human Rights Watch. Według niej takie więzienie w Polsce miało się znajdować na terenie szkoły wywiadu w Kiejkutach lub w pobliżu wojskowego lotniska w Szymanach na Mazurach. Polscy politycy, m.in. ówczesny prezydent Aleksander Kwaśniewski oraz premierzy, wielokrotnie zaprzeczali, by takie więzienia w Polsce istniały. Z informacji Straży Granicznej wynika, że od grudnia 2002 do września 2003 r. siedmioma samolotami gulfstream (używanymi m.in. przez CIA) przywieziono do Szyman 20 osób z Afganistanu, Dubaju i Maroka.

Chodzi o skargi Al Nashiriego i Abu Zubajdy, którzy twierdzą, że byli przetrzymywani i torturowani w Polsce w latach 2002-2003.

Trybunał obydwie skargi rozpatrzy jednocześnie na początku grudnia - donosi tvp.info. Na rozprawie będzie  obecny Ben Emmerson, specjalny sprawozdawca ONZ ds. praw człowieka i walki z terroryzmem. Jak podkreśla Helsińska Fundacja Praw Człowieka to ewenement, by Trybunał w Strasburgu nie czekając na szczegółowe wyjaśnienia rządu tak szybko określił datę rozprawy.

Pozostało 88% artykułu
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1022
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1021
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1020
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1019
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1017