Ucieczka przed wielkim bratem

W niedzielę po południu 30-letni Amerykanin wsiadł do samolotu Aerofłotu i poleciał do Moskwy. Interfax twierdzi jednak, że rosyjska stolica nie jest jego ostatecznym celem. Już w poniedziałek Amerykanin miałby na pokładzie innego samolotu Aerofłotu polecieć do Hawany, a stamtąd – do Wenezueli. Z kolei ukazujący się w Hongkongu dziennik „South China Morning Post" uważa, że wybór Snowdena padł na Ekwador lub Islandię.

Kilkanaście godzin przed wylotem Snowdena z Hongkongu amerykański rząd przyznał, że oficjalnie wystąpił do władz byłej brytyjskiej kolonii o wydanie byłego pracownika Narodowej Agencji Bezpieczeństwa (NSA). Jednak Snowden swobodnie wszedł na pokład rosyjskiego samolotu.

Wdzięczność Chin dla Snowdena

– Dokumenty przedstawione przez amerykańskie władze nie spełniały w pełni wymogów naszego prawa. Nie mieliśmy więc podstaw do zatrzymania pana Snowdena – tłumaczy rzecznik władz specjalnego terytorium.

Od 1998 roku Hongkong jest związany ze Stanami Zjednoczonymi umową o ekstradycji i do tej pory ściśle trzymał się jego postanowień. Jednak zdaniem amerykańskich mediów Pekin, który w sprawach politycznych dużej wagi ma decydujący wpływ na stanowisko Hongkongu, nie chciał wydać Stanom Zjednoczonym człowieka, który ujawnił, na jak wielką skalę Amerykanie inwigilują połączenia internetowe i rozmowy telefoniczne na całym świecie, w tym w Chinach.

– Waszyngton starał się oskarżyć Chiny o elektroniczne szpiegostwo w USA. Teraz okazuje się, że to Ameryka jest głównym winowajcą cyberataków" – napisała w niedzielę oficjalna chińska agencja Sinhua.

Mimo wszystko, uważa „New York Times", Pekin nie chciał angażować się z powodu Snowdena w otwarty konflikt z USA: sieć wzajemnych współzależności gospodarczych między Chinami i Stanami Zjednoczonymi jest na to zbyt duża. Dlatego Chińczycy z ulgą wypuścili w niedzielę Snowdena.

Zgodnie z prawem Hongkongu, jeśli amerykański wniosek o ekstradycję byłby kompletny, były agent NSA powinien zostać osadzony w więzieniu o maksymalnym rygorze bezpieczeństwa Lai Chi Kok i tam oczekiwać, aż zostanie wyczerpana procedura pozwalająca na wstrzymanie wydania go Amerykanom.

Rosja może powiedzieć „niet"

Dimitrij Trenin, dyrektor moskiewskiego oddziału Carnegie Center, powiedział „New York Timesowi", że jego zdaniem Rosja w przeciwieństwie do Chin jest krajem gotowym oprzeć się ogromnej presji, jaką Amerykanie będą wywierać na wydanie Snowdena. Jego zdaniem już samo wpuszczenie Amerykanina na pokład państwowych linii Aerofłot „jest decyzją polityczną".

Kilka dni temu rzecznik prezydenta Władimira Putina Dmitrij Pieskow powiedział, że Kreml może „rozważyć" przyznanie Snowdenowi azylu, choć podkreślił, że żadna decyzja w tej sprawie nie zapadła. Wczoraj nie było nawet jasne, czy były pracownik NSA otrzymał przed odlotem z Hongkongu rosyjską wizę.

Wiadomo natomiast, że na pokładzie towarzyszyła mu ekspertka prawna Wikileaks Sarah Harrison. Organizacja założona przez Juliana Assange'a, który sam od roku ukrywa się w ambasadzie Ekwadoru w Londynie, zapowiedziała udzielenie „wszelkiej pomocy" Snowdenowi.

– Chcemy ochronić Snowdena i jego prawo do swobody wypowiedzi – powiedział były słynny hiszpański sędzia Baltazar Garzon, dziś doradca Wikileaks.