Jak przeprowadzić dział spadku w rodzinie zmarłego

Publikacja: 29.11.2008 03:54

[b]Prowadzimy postępowanie spadkowe w rodzinie: moja matka wraz ze swoim bratem odziedziczyła mieszkanie babci zmarłej w lutym 2007 r. Złożyliśmy do sądu wniosek o nabycie spadku i przeprowadzenie działu spadku. W części dotyczącej działu strony zawarły ugodę co do tego, że siostra spłaci w gotówce udział w spadku brata, a brat przekaże jej w zamian swoją część mieszkania na własność, w związku z czym sąd umorzył postępowanie. Postępowanie w sądzie zakończyło się kilka dni temu i – jak się okazało – musimy złożyć zawiadomienie do urzędu skarbowego o nabyciu spadku i o dokonanych rozliczeniach. Czy będziemy musieli zapłacić jakieś podatki od tych transakcji? W jakim terminie i na jakich formularzach należy rozliczyć ewentualny podatek?[/b] – pyta czytelnik z Poznania.

[b][i]Odpowiada Malina Kumor, konsultantka w TPA Horwath:[/i][/b]

Ze względu na obszerność tematu nasz komentarz ograniczamy do podatku od spadków i darowizn oraz podatku dochodowego od osób fizycznych.

Czytelnik opisał dwie sytuacje – nabycie spadku oraz jego dział. Z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku powstanie po stronie siostry i brata obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn. Jeżeli jednak zgłoszą oni to nabycie do urzędu skarbowego, na co mają miesiąc od dnia uprawomocnienia się wyroku, będą mogli skorzystać z obowiązującego od 1 stycznia 2007 r. zwolnienia dla najbliższych członków rodziny. Zgłoszenia dokonuje się na druku SD-Z2 (lub, do końca 2008 r., SD-Z1).

Należy podkreślić, że nabycie rzeczy lub praw w drodze działu spadku nie jest tożsame z nabyciem w drodze spadku. Dział spadku może nastąpić w wyniku orzeczenia sądu bądź umowy pomiędzy spadkobiercami. Katalog czynności objętych podatkiem od spadków i darowizn jest zamknięty i nie wymienia nabycia rzeczy lub praw w drodze działu spadku. Należy więc uznać, iż jeśli siostra spłaci w gotówce udział brata, rozliczenie to nie będzie skutkować obowiązkiem zapłaty podatku od spadków i darowizn.

Jeśli chodzi o podatek dochodowy, ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych zakłada, iż jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie udziału w nieruchomości.

W sytuacji opisanej przez czytelnika brat, realizując umowę o dział spadku, przenosi własność swojego udziału w mieszkaniu na siostrę, a w zamian otrzymuje równowartość pieniężną. Powstaje ryzyko, że władze podatkowe mogą się tu doszukiwać przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości. Brat matki czytelnika będzie więc musiał zapłacić 19 proc. zryczałtowanego podatku dochodowego.

Można jednak twierdzić, że jeśli otrzymana przez brata kwota spłaty nie przekroczyłaby jego udziału w spadku, nie powstaje obowiązek w podatku dochodowym od osób fizycznych. Cały czas bowiem byłaby to wartość otrzymanego spadku, który podlegał przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Zgodnie natomiast z art. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jej regulacji nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn. Dopiero gdy otrzymana spłata przekroczy udział w spadku i dojdzie do przysporzenia, spłata będzie podlegać reżimowi ustawy o PIT. Władze podatkowe nie wypracowały jednak ugruntowanej praktyki w tym zakresie. Warto więc wystąpić o wiążącą interpretację prawa podatkowego.

[b]Prowadzimy postępowanie spadkowe w rodzinie: moja matka wraz ze swoim bratem odziedziczyła mieszkanie babci zmarłej w lutym 2007 r. Złożyliśmy do sądu wniosek o nabycie spadku i przeprowadzenie działu spadku. W części dotyczącej działu strony zawarły ugodę co do tego, że siostra spłaci w gotówce udział w spadku brata, a brat przekaże jej w zamian swoją część mieszkania na własność, w związku z czym sąd umorzył postępowanie. Postępowanie w sądzie zakończyło się kilka dni temu i – jak się okazało – musimy złożyć zawiadomienie do urzędu skarbowego o nabyciu spadku i o dokonanych rozliczeniach. Czy będziemy musieli zapłacić jakieś podatki od tych transakcji? W jakim terminie i na jakich formularzach należy rozliczyć ewentualny podatek?[/b] – pyta czytelnik z Poznania.

Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów