Jak się pozbyć spadku obciążonego wielkimi długami

Gdyby dzieci miały odziedziczyć duże długi, ich rodzice mogą na drodze sądowej do tego nie dopuścić

Publikacja: 29.08.2009 06:56

Autor: subewl

Autor: subewl

Foto: Flickr

[b]Moja zmarła mama nie zostawiła po sobie nic cennego, jedynie wyposażenie mieszkania (była najemcą lokalu od miasta). Miała jednak kilka drobnych pożyczek, które łącznie wynoszą kilka – kilkanaście tysięcy złotych. Mama nie spłacała ich regularnie, dlatego firmy pożyczkowe co pewien czas przysyłają wezwania do zapłaty albo dzwonią. Nie stać mnie na spłatę tych należności i w związku z tym chcę się zrzec spadku. Czy jednak syn i córka nie będą obciążeni tymi długami? Jak ewentualnie uwolnić ich od tego? [/b]– pyta czytelniczka.

Art. 1012 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=6C74B727A4AB2CFD6C369F4641341601?id=70928]kodeksu cywilnego[/link] pozwala ewentualnemu spadkobiercy odrzucić spadek. Wystarczy, by złożył odpowiednie oświadczenie przed sądem albo notariuszem w terminie maksymalnie sześciu miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o tytule swojego powołania.

Jeśli jednak nasza czytelniczka nie zrobi nic więcej, to spadek nabędą jej dzieci. Tak wynika z art. 1020 k. c., który przewiduje, że złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku oznacza wyłączenie danej osoby od dziedziczenia i traktowanie jej tak, jakby w ogóle nie żyła. Wtedy spadkobiercami staną się syn i córka.

Ponieważ w skład spadku wchodzą głównie długi, na nich spadnie odpowiedzialność finansowa. Jest jednak możliwość, aby ich od tego balastu uwolnić. Szkopuł w tym, że oświadczenie o odrzuceniu spadku mogą składać jedynie osoby mające pełną zdolność do czynności prawnych. Nie zrobią więc tego dzieci, które nie ukończyły jeszcze 18 lat. One swoją wolę mogą wyrazić przez przedstawiciela ustawowego, czyli najczęściej rodzica.

Odrzucenie spadku w ich imieniu nie jest jednak takie proste, bo wymaga – jako czynność przekraczająca zakres zwykłego zarządu – zgody sądu opiekuńczego miejsca zamieszkania dzieci. Tak stanowi art. 101 § 3 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Zgoda sądu w tym wypadku nie jest wcale oczywista. Potrzebne jest więc dokładne uzasadnienie, np. brak większej wartości aktywów w pozostawionym przez zmarłego majątku i same długi. Warto załączyć dowody, np. odebrane wezwania do zapłaty.

W postępowaniu przed sądem powinni uczestniczyć zarówno matka, jak i ojciec dziecka, jeżeli oboje mają władzę rodzicielską. Dopiero po uzyskaniu prawomocnej zgody sądu można złożyć w imieniu dzieci oświadczenie o zrzeczeniu się spadku.

Jakie będą skutki niezałatwienia na czas formalności ze zrzeczeniem się spadku w imieniu dzieci? Tragedii nie będzie, bo art. 1015 § 2 k.c. przewiduje dokładnie, co się stanie, jeśli w ciągu sześciu miesięcy spadkobiercy nie zdążą się wypowiedzieć, czy przyjmują, czy odrzucają spadek. W wypadku dzieci, czyli osób, które nie mają pełnej zdolności do czynności prawnych, zakłada się, że przyjęły spadek, ale z tzw. dobrodziejstwem inwentarza. Oznacza to, że odpowiadają co prawda całym swoim majątkiem za długi spadkowe, ale tylko do wartości ustalonego w inwentarzu stanu czynnego spadku (czyli wartości aktywów).

Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura 2025: język polski. Odpowiedzi i arkusze CKE
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura 2025: matematyka - poziom podstawowy. Odpowiedzi
Zawody prawnicze
Stowarzyszenia prawnicze chcą odwołania Adama Bodnara. Wnioskują do prezydenta
ZUS
Obniżki składki zdrowotnej na razie nie będzie. Niektóre firmy zapłacą więcej
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
Materiał Promocyjny
Lenovo i Motorola dalej rosną na polskim rynku