Podatek od spadków i darowizn: Niedokończona reforma opodatkowania spadków PIT

Choć już ponad sześć lat temu zwolniono z podatku od spadków i darowizn dziedziczenie przez najbliższą rodzinę, to reforma nie była pełna. Okazuje się bowiem, że w wielu przypadkach tam, gdzie fiskus odpuścił daninę spadkową, nakłada PIT.

Jeden z najnowszych przykładów takich praktyk to sytuacja opisana w interpretacji wydanej 9 sierpnia br. przez Izbę Skarbową w Poznaniu (ILPB2/415-422/12/13-S/TR). Dotyczyła ona mieszkania odziedziczonego przez troje spadkobierców. Gdy umówili się, że mieszkanie przejmie tylko jeden z nich – fiskus zażądał PIT od wartości spłat dla pozostałych spadkobierców. Izba w końcu przyznała, że ten podatek się nie należy, ale dopiero po wygranej podatnika w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Poznaniu.

Zdaniem Moniki Ławnickiej, doradcy podatkowego z firmy Accreo, w obecnej trudnej sytuacji budżetowej organy skarbowe różnymi sposobami próbują uzupełnić straty na zwolnieniu z podatku spadkowego, nakładając PIT na różne operacje związane z dziedziczeniem.

– Dotyczy to nie tylko spłat dokonywanych przez spadkobierców, ale też np. opodatkowania zbycia dziedziczonych papierów wartościowych – zauważa Monika Ławnicka.

Fiskus uzupełnia PIT straty budżetu poniesione na zwolnieniu spadkowym

O ile jednak spór o spłaty dotyczył niejasnych przepisów, o tyle w innych sytuacjach są one jednoznaczne i obciążają PIT dziedziczony majątek. Tak jest np., gdy dochodzi do sprzedaży odziedziczonej nieruchomości.

– Podlega ona podatkowi od przychodu, a przecież dziedzicząc nieruchomość, spadkobierca nie może wykazać kosztów, co w efekcie daje 19-proc. podatek od całej ceny sprzedaży – zauważa Magdalena Kucharska, doradca podatkowy w kancelarii Kamiński i Wspólnicy. Dodaje, że ta reguła pojawiła się w ustawie o PIT nieprzypadkowo 1 stycznia 2007 r., tzn. równocześnie z wprowadzeniem zwolnienia z podatku spadków i darowizn, najwyraźniej by powetować budżetowi straty wywołane tym zwolnieniem.

– Wcześniej istniał w ustawie o PIT art. 21 ust. 1 pkt 30 lit.d, zwalniający z podatku sprzedaż odziedziczonych nieruchomości – przypomina Magdalena Kucharska.

Jak zmienić te przepisy, by nie uderzały w dziedziczące rodziny?

– Prostym rozwiązaniem byłoby umożliwienie spadkobiercy rozliczenia kosztów, jakie wcześniej zostały poniesione przez spadkodawcę lub darczyńcę na zakup domu – postuluje Rafał Śmigórski, biegły rewident i partner w firmie Grant Thornton.

Inni eksperci proponują pójść jeszcze dalej.