Z tego artykułu się dowiesz:
- Jak obecnie funkcjonują rady kobiet i dlaczego konieczna jest zmiana legislacyjna?
- Kto będzie mógł wnioskować o utworzenie rady kobiet w gminie, powiecie lub województwie?
- Jaki będą zadania rad kobiet?
Przypomnijmy, iż obecnie obowiązujące przepisy przewidują możliwość tworzenia i funkcjonowania młodzieżowych rad gmin oraz gminnych rad seniorów. W poniedziałek 1 grudnia do uzgodnień, konsultacji publicznych i opiniowania trafił projekt ustawy, który daje podstawy prawne do tworzenia i funkcjonowania w samorządach trzeciego typu takich gremiów, a mianowicie rad kobiet. Zgodnie z założeniami będą one reprezentować środowiska kobiece przed organami jednostek samorządu terytorialnego oraz podejmować inicjatywy na rzecz społeczności lokalnej.
Projekt przewiduje dodanie w ustawie o samorządzie gminnym, ustawie o samorządzie powiatowym oraz ustawie o samorządzie województwa przepisów określających nowe zadania, polegające na podejmowaniu działań na rzecz wspierania i upowszechniania idei samorządowej wśród mieszkańców gminy, powiatu i województwa, w szczególności wśród kobiet, w celu wspierania aktywności społecznej kobiet oraz umożliwienia ich udziału w kształtowaniu polityki lokalnej. Zadania te mają być realizowane poprzez umożliwienie radzie gminy, radzie powiatu i sejmikowi województwa tworzenia rad kobiet, mających charakter konsultacyjny, doradczy i inicjatywny.
Rady kobiet zależą od dobrej woli i otwartości wójtów
Autorzy projektu podają w ocenach skutków regulacji, iż obecnie kilkaset kobiet jest zaangażowanych w działalność tzw. rad kobiet, które po 2016 r., czyli pierwszej fali protestów w obronie praw kobiet, powstały już w ponad 70 miastach i miasteczkach. Jak czytamy „dotychczas powstałe rady kobiet składają się zwykle z kilkunastu kobiet, które mają doświadczenie z różnych dziedzin życia publicznego, np. edukacji, zdrowia, kultury, czy przedsiębiorczości. Kobiety te często przychodzą już z doświadczeniem znajomości i opiniowania projektów aktów prawa miejscowego oraz innych aktów normatywnych, które dotyczą lub mogą dotyczyć praw, angażują się w akcje społeczne i animują lokalne społeczności, organizują, uczestniczą w wydarzeniach”.
Jednocześnie autorzy projektu zwracają uwagę, że rady kobiet w obecnej formie nie mają prawnej podmiotowości i zależą od dobrej woli i otwartości wójtów, burmistrzów i prezydentów miast, stąd „od trzech lat mocno wybrzmiewa postulat ustawowego umocowania rad kobiet, który wyłączyłby aspekt uznaniowości”. Wskazano też na niekorzystne rozstrzygnięcia nadzorcze dotyczące powoływania takich organów. Jako przykład podano Iławę, gdzie burmistrz zarządzeniem powołał radę kobiet w gminie. Zarządzenie zakwestionował Wojewoda Warmińsko-Mazurski, który stwierdził, że powołane przez burmistrza przepisy nie mogą stanowić podstawy do wydania takiego zarządzenia, jak też taka podstawa prawna nie istnieje w ogóle w przepisach obowiązującego prawa. Rozstrzygnięcie to podtrzymał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie (sygn. II SA/OI 962/19).
