Ławnicy sądowi: wybory ławników nieważny bo radni nie znają prawa

Nieznajomość prawa przez radnych to główna przyczyna unieważniania przez wojewodów wyborów ławników na kadencję 2012 - 2015

Publikacja: 15.12.2011 07:30

Ławnikiem nie może być osoba, która ukończyła 70 lat

Ławnikiem nie może być osoba, która ukończyła 70 lat

Foto: Fotorzepa, Marian Zubrzycki

Wybory ławników organizują i przeprowadzają - raz na cztery lata - gminy. W 2011 r. uchwały w tych sprawach powinny zapaść do końca października. Okazuje się, że w wielu gminach podjęto je z naruszeniem prawa. W konsekwencji wybór ławników jest nieważny i nie mogą oni rozpocząć pracy w sądzie.

- Liczba ławników wybranych na kadencję 2012 - 2015 nie jest jeszcze znana. Nadal z sądów spływają korekty - mówi Joanna Dębek z biura prasowego Ministerstwa Sprawiedliwości.

Nieważne uchwały

Radni potykają się na przepisach, które obowiązują od lat, i to niemal w niezmienionym kształcie. Ani jedno ze zbadanych rozstrzygnięć nie uchylało uchwały rady z powodu naruszenia przepisów zmienionych tegoroczną nowelizacją prawa o ustroju sądów powszechnych, mimo że weszła ona w życie w czerwcu, już po uruchomieniu procedur wyborczych.

Przykładowo, lubelscy radni wybrali na ławnika kandydata, który ukończył 70 lat, czyli niespełniającego wymogu, że ławnikiem nie może być osoba, która przekroczyła ten wiek.

Lubelski wojewoda unieważnił również wybór ławnika, przeciwko któremu toczy się postępowanie karne. - Uznał bowiem - odmiennie niż lubelscy radni, że o takim kandydacie nie można powiedzieć, iż nie jest nieskazitelnego charakteru.

Nieważną uchwałę podjęła też rada miasta Zawiercia. Miała ona wybrać sześciu ławników do Sądu Okręgowego w Częstochowie i prawie połowę (15 na 38) ławników Sądu Rejonowego w Zawierciu.  Przyczyną uchylenia było niepowołanie przez radnych zespołu opiniującego kandydatów  tłumaczy Krzysztof Nowak, dyrektor Wydziału Nadzoru Prawnego w Śląskim Urzędzie Wojewódzkim.

Nieważne wybory przeprowadziły również gminy z Mazowsza.  - Przyczyną nieważności uchwały rady gminy Dębe Wielkie było to, że wybrany kandydat nie spełniał wymagań kwalifikacyjnych - wyjaśnia Jacek Kozłowski. - Ławnikiem może być osoba legitymująca się co najmniej średnim wykształceniem. Tymczasem z karty zgłoszenia kandydata wynika, że ma on jedynie wykształcenie zawodowe - dodaje.

Kłopoty sądów

Niezgodny z prawem wybór ławników to kłopot dla sądów. Niewystarczająca ich liczba może bowiem spowodować przewlekłość np. niektórych postępowań karnych, w których ich udział jest obowiązkowy.

- Co do zasady w razie uchylenia uchwały przez wojewodę rada nie organizuje ponownych wyborów ławników - mówi sędzia Bogusław Zając, rzecznik prasowy Sądu Okręgowego w Częstochowie. - Ustawa nie przewiduje bowiem organizacji powtórnych wyborów. Jeśli zaś prezes sądu okręgowego uzna, że liczba ławników jest niewystarczająca do sprawnego orzekania, występuje z wnioskiem do rady o uzupełnienie listy ławników. Ta ponownie od początku musi przeprowadzić procedurę wyboru, co może jej zająć nawet kilka miesięcy - zwraca uwagę.

22 076

ławników orzeka obecnie w sądach powszechnych (rejonowych, okręgowych i pracy)

Z takim wnioskiem wystąpił prezes Sądu Okręgowego w Częstochowie. Radni do końca roku przeprowadzą ponowne wybory ławników do Sądu Rejonowego w Zawierciu i Sądu Okręgowego w Częstochowie.

Okazuje się też, że brak ławników to nie tylko skutek nieprawidłowości w ich wyborze.

- W naszym sądzie potrzebujemy ich 105, a na razie mamy tylko 75 wybranych. To rezultat mniejszego zainteresowania tą funkcją, przede wszystkim ze względów finansowych. Obecnie ławnik za posiedzenie otrzymuje ok. 60 zł brutto. Nie zawsze dostaje zwrot kosztów dojazdu do sądu. To powoduje, że kandydatów jest coraz mniej - wyjaśnia sędzia Bogusław Zając.

Więcej w serwisach:

Prawnicy, doradcy i biegli

»

Wybory ławników organizują i przeprowadzają - raz na cztery lata - gminy. W 2011 r. uchwały w tych sprawach powinny zapaść do końca października. Okazuje się, że w wielu gminach podjęto je z naruszeniem prawa. W konsekwencji wybór ławników jest nieważny i nie mogą oni rozpocząć pracy w sądzie.

- Liczba ławników wybranych na kadencję 2012 - 2015 nie jest jeszcze znana. Nadal z sądów spływają korekty - mówi Joanna Dębek z biura prasowego Ministerstwa Sprawiedliwości.

Pozostało jeszcze 86% artykułu
Prawo dla Ciebie
Kiedy policja może zaglądać do telefonu obywatela? Trzeba skończyć z oględzinami
Praca, Emerytury i renty
Nowe terminy wypłat 800 plus w maju 2025. Zmiany w harmonogramie
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
Aplikacje i egzaminy
Egzaminy prawnicze 2025 - znamy większość wyników. Zdający nie zawiedli
Materiał Promocyjny
Tech trendy to zmiana rynku pracy
Prawo w Polsce
Od 1 maja rusza nowy program bezpłatnych badań. Jak z niego skorzystać?
Materiał Partnera
Polska ma ogromny potencjał jeśli chodzi o samochody elektryczne