Zakaz strajków w urzędach Solidarność zaskarżyła do Trybunału

Nie tylko urzędnicy, ale także sprzątaczki, kierowcy, magazynierzy i telefonistki zatrudnieni w administracji są pozbawieni prawa do strajku.

Art. 19 ust. 3 ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych stanowi bowiem, że nie przysługuje ono wszystkim pracownikom zatrudnionym w organach władzy państwowej, administracji rządowej i samorządowej, sądach oraz prokuraturze.

– To nadmierne wyłączenie. W naszej ocenie przepis ten jest niezgodny z ustawą zasadniczą oraz unormowaniami Międzynarodowej Organizacji Pracy i Rady Europy. Związek złoży do Trybunału Konstytucyjnego wniosek w tej sprawie – mówi Anna Reda-Ciszewska, prawnik, która ma reprezentować Komisję Krajową NSZZ „Solidarność" w TK.

Zdaniem działaczy „Solidarności" ustanowienie generalnego zakazu strajków dla wszystkich pracowników sądowych, prokuratury i administracji oznacza naruszenie wolności związkowej. Pracownicy, których czynności nie mają dużego wpływu na prawidłowe funkcjonowanie instytucji, w których pracują, nie mogą być pozbawiani prawa do protestu.

Konieczne doprecyzowanie

– Ustawodawca powinien doprecyzować, na jakich stanowiskach strajk jest możliwy. Obecny zakaz jest  zbyt daleko idący – uważa prof. Marek Chmaj, konstytucjonalista.

Na podstawie art. 59 ust. 3 konstytucji związkom zawodowym przysługuje prawo do organizowania strajków pracowniczych i do innych form protestu. Ze względu na dobro publiczne ustawa może  jednak ograniczyć to uprawnienie lub wyłączyć z niego określone kategorie pracowników.

Zgodnie zaś z art. 31 ust. 3 ustawy zasadniczej ograniczenie konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie do jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź do ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób.

– Wydaje nam się, że ta zasada została w ustawie o rozwiązywaniu sporów zbiorowych złamana. Organy władzy publicznej nie mogą nadmiernie ingerować w sferę wolności i praw obywateli. Ograniczenia mogą zostać wprowadzone jedynie wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie prawa – argumentuje mec. Anna Reda-Ciszewska.

Chociaż strajk części pracowników administracji, sądów i prokuratury może stwarzać pewne uciążliwości dla interesantów tych instytucji, to nie zagraża przecież ciągłości działania władz publicznych.

Kierownik, ale nie kierowca

Przepisy ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych zdaniem „Solidarności" są niezgodne także z konwencją nr 151 Międzynarodowej Organizacji Pracy. Wynika z niej wyraźnie, że nie każdy pracownik administracji publicznej może być ograniczony w swoich wolnościach związkowych. Pozbawione prawa do strajku mogą być jedynie osoby zajmujące wysokie kierownicze stanowiska albo mające dostęp do informacji poufnych.

– Zgodnie z prawem międzynarodowym ograniczeniu lub wyłączeniu prawa do strajku jakiejś kategorii pracowników powinno towarzyszyć zapewnienie innych środków obrony ich interesów. Mogą być nimi na przykład postępowanie arbitrażowe, pojednawcze lub rozjemcze. W Polsce to wymaganie nie zostało spełnione – zauważa mec. Anna Reda-Ciszewska.