Reklama
Rozwiń
Reklama

Trybunał Konstytucyjny: zasady przechodzenia w stan spoczynku muszą być jednakowe

Przepis dotyczący przejścia w stan spoczynku sędziów Sądu Najwyższego, którzy objęli stanowiska po 1 stycznia 2019 roku jest niezgodny z ustawą zasadniczą - uznał w środę Trybunał Konstytucyjny.

Publikacja: 26.11.2025 14:51

W środę Trybunał Konstytucyjny zajmował się skargą I prezes SN na przepisy nowelizacji z 2018 roku

W środę Trybunał Konstytucyjny zajmował się skargą I prezes SN na przepisy nowelizacji z 2018 roku

Foto: trybunal.gov.pl

Chodzi o art. 37 § 1 ustawy o Sądzie Najwyższym. Przepis ten obowiązuje od 1 stycznia 2019 r. i jest efektem ustawy z 21 listopada 2018 r. o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym. Stanowi on, że sędzia Sądu Najwyższego przechodzi w stan spoczynku z dniem ukończenia 65. roku życia.

Przepis do Trybunału Konstytucyjnego zaskarżyła Pierwsza Prezes SN Małgorzata Manowska. Wskazała, że „stan prawny, jaki został ukształtowany ustawą zmieniającą, doprowadził do zróżnicowania charakteru instytucji przejścia w stan spoczynku sędziego Sądu Najwyższego, który zależy wyłącznie od daty objęcia stanowiska sędziego SN”. Jak wyjaśniła, dla sędziów, którzy objęli stanowiska po dniu wejścia w życie ustawy, a zatem po dniu 1 stycznia 2019 r. – wiek przejścia w stan spoczynku wynosi 65 lat, a przejście w stan spoczynku jest prawnym obowiązkiem, od którego nie ma wyjątku. Z kolei dla sędziów Sądu Najwyższego, którzy objęli stanowiska przed dniem wejścia w życie ustawy, a zatem przed dniem 2 stycznia 2019 r. – minimalny wiek przejścia w stan spoczynku wynosi 60 lat, a maksymalny 70 lat, co oznacza, że w zależności od woli zajmowania stanowiska, stanu zdrowia, stażu oraz płci, prawna instytucja przejścia w stan spoczynku ma charakter uprawnienia.

Zdaniem Małgorzaty Manowskiej przepis w obecnym brzmieniu narusza Konstytucję, ponieważ „w sposób arbitralny określa wiek przejścia w stan spoczynku i – tym samym – bezwarunkowy obowiązek przejścia w stan spoczynku ze względu na wiek, wyłączając jakąkolwiek możliwość dalszego pozostawania na stanowisku służbowym, w sytuacji, gdy dopuszczenie wyjątków od takiego obowiązku jest konstytucyjnie konieczne”.

Czytaj więcej

Manowska skarży do TK nowelizację z czasów PiS. Chodzi o tzw. neosędziów

TK: zasady przechodzenia w stan spoczynku muszą być jednakowe dla wszystkich sędziów Sądu Najwyższego

Argumenty te podzielił w środę Trybunał Konstytucyjny. – Zgodnie z wartościami konstytucyjnymi zasady przechodzenia w stan spoczynku muszą być jednakowe dla wszystkich sędziów Sądu Najwyższego. Niedopuszczalne jest kategoryzowanie sędziów na podgrupy, spośród których jedna jest faworyzowana względem drugiej – podkreślił w ustnym uzasadnieniu Prezes TK, Bogdan Święczkowski, który był w tej sprawie sprawozdawcą. 

Reklama
Reklama

Jak wyjaśnił, wyrok skutkuje tym, że art. 37 § 1 w związku z art. 129a par. 1 oraz art. 129a par. 2 ustawy o Sądzie Najwyższym w części obejmującej słowa „którzy objęli stanowisko sędziego Sądu Najwyższego przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 21 listopada 2018 r. o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym” tracą moc. – Sędziowie Sądu Najwyższego, którzy objęli stanowiska po 1 stycznia 2019 r., nie są już zobowiązani do przejścia w stan spoczynku z dniem osiągnięcia 65. roku życia. Zostają oni objęci systemem obowiązującym sędziów powołanych przed wejściem w życie ustawy zmieniającej z 2018 r. tj. przed 1 stycznia 2019 r. – wskazał Święczkowski. 

Wyrok zapadł większością głosów. Zdanie odrębne zgłosił sędzia Andrzej Zielonacki.

Sygn. akt K 5/25

Czytaj więcej

Niekonstytucyjny ważny przepis. TK orzekł w interesie Małgorzaty Manowskiej

Chodzi o art. 37 § 1 ustawy o Sądzie Najwyższym. Przepis ten obowiązuje od 1 stycznia 2019 r. i jest efektem ustawy z 21 listopada 2018 r. o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym. Stanowi on, że sędzia Sądu Najwyższego przechodzi w stan spoczynku z dniem ukończenia 65. roku życia.

Przepis do Trybunału Konstytucyjnego zaskarżyła Pierwsza Prezes SN Małgorzata Manowska. Wskazała, że „stan prawny, jaki został ukształtowany ustawą zmieniającą, doprowadził do zróżnicowania charakteru instytucji przejścia w stan spoczynku sędziego Sądu Najwyższego, który zależy wyłącznie od daty objęcia stanowiska sędziego SN”. Jak wyjaśniła, dla sędziów, którzy objęli stanowiska po dniu wejścia w życie ustawy, a zatem po dniu 1 stycznia 2019 r. – wiek przejścia w stan spoczynku wynosi 65 lat, a przejście w stan spoczynku jest prawnym obowiązkiem, od którego nie ma wyjątku. Z kolei dla sędziów Sądu Najwyższego, którzy objęli stanowiska przed dniem wejścia w życie ustawy, a zatem przed dniem 2 stycznia 2019 r. – minimalny wiek przejścia w stan spoczynku wynosi 60 lat, a maksymalny 70 lat, co oznacza, że w zależności od woli zajmowania stanowiska, stanu zdrowia, stażu oraz płci, prawna instytucja przejścia w stan spoczynku ma charakter uprawnienia.

/
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Reklama
Prawo w Polsce
Koniec niechcianych polowań? Co się zmieni w prawie łowieckim
Materiał Promocyjny
Twoja gwiazda bliżej niż myślisz — Mercedes Van ProCenter
W sądzie i w urzędzie
Polska musi uznać małżeństwo jednopłciowe zawarte w UE. Wyrok TSUE
Administracja państwowa
Były prezes NIK Krzysztof Kwiatkowski skazany za ustawianie konkursów
Spadki i darowizny
O ważności wydziedziczenia i zachowku. Jak napisać skuteczny testament?
Materiał Promocyjny
Cyberprzestępcy zwiększają skalę ataków na urządzenia końcowe – komputery i smartfony
Nieruchomości
Mniej pełnomocników na walnych zgromadzeniach w spółdzielniach mieszkaniowych
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama