Czystki i podwyżki mają poprawić sytuację w sądownictwie

Nowy minister sprawiedliwości zaczął od czystek kadrowych. Zawiesił 46 prezesów oraz wiceprezesów sądów, którzy podpisali się pod listami poparcia dla kandydatów do Krajowej Rady Sądownictwa albo wzięli udział w procedurze awansowej przed tym organem po 2018 roku. Tym samym rozpoczął procedurę zmierzającą do ich odwołania.

– Nie jestem od ich sądzenia, ale chcę dobrać współpracowników, co do których mam gwarancję, że te trudne reformy, które nas czekają, będą realizowane, że nie będzie żadnego sabotażu. Chciałbym też dać sygnał do środowiska, że sędzia to nie tylko świetny prawnik, który stosuje ustawy. Sędzia musi mieć refleksję, że jest jeszcze Konstytucja, która w hierarchii prawa stoi najwyżej – powiedział Waldemar Żurek.

Czytaj więcej

Opinie Prawne

Ewa Szadkowska: Waldemar Żurek niczym drwal

Dziękując Adamowi Bodnarowi za pracę na stanowisku ministra Donald Tusk wspomniał o jego, w domyś...

Teraz w tym względzie będą się musiały wypowiedzieć kolegia poszczególnych sądów (w ich skład wchodzi prezes danego sądu oraz prezesi sądów podległych). W niektórych z okręgów zawieszeni zostali zarówno prezesi sądów okręgowych, jak i rejonowych. W takich przypadkach w skład kolegium w ich miejsce wejdą najstarsi stażem przewodniczący wydziałów.

Waldemar Żurek inicjuje odwoływanie „neoprezesów” i ich zastępców

Zgodnie z art. 27 § 5 Prawa o ustroju sądów powszechnych pozytywna opinia kolegium upoważnia Ministra Sprawiedliwości do odwołania prezesa lub wiceprezesa sądu. W przypadku zaś negatywnej opinii – zgodnie z § 5a tego przepisu, minister może przedstawić zamiar odwołania, wraz z pisemnym uzasadnieniem, Krajowej Radzie Sądownictwa. Waldemar Żurek zapowiedział jednak, że z tego uprawnienia nie skorzysta, ponieważ jego zdaniem obecna KRS nie jest tym organem, o którym mowa w Konstytucji.

Czy minister będzie mógł odwołać zawieszonych sędziów funkcyjnych w przypadku negatywnej opinii kolegium?

– Można byłoby przyjąć, że nawet negatywna opinia kolegium nie będzie wiążąca dla ministra sprawiedliwości – mówi Bartłomiej Przymusiński, prezes Stowarzyszenia Sędziów Iustita.

Przeciwnego zdania jest sędzia Piotr Mgłosiek z Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Krzyków.

– Moim zdaniem, jeśli minister odwołałby prezesa pomimo negatywnej opinii kolegium, wówczas byłoby to działanie kontra legem – twierdzi sędzia.

Oprócz tego odwołano dziesięciu sędziów delegowanych z Ministerstwa Sprawiedliwości. Pracę stracił też prok. Piotr Kosmaty, pełnomocnik Ministra Sprawiedliwości do spraw kształcenia ustawicznego prokuratorów. Waldemar Żurek dał do zrozumienia, że niebawem taki sam los może spotkać kolejnych pełnomocników, których kompetencje jego zdaniem dublują się z zadaniami innych urzędników.

Po spektakularnej klapie zaprezentowanych przez MS tablic alimentacyjnych, spekulowano, że stanowisko straci odpowiedzialna za ich przygotowanie Zuzanna Rudzińska-Bluszcz. Póki co, na stanowiskach wiceministrów nie nastąpiły jednak żadne zmiany, ale sam minister Żurek potwierdził, że resort powróci do prac nad opracowaniem tablic, które, jeśli będą „odpowiednio skalibrowane”, mogą stanowić dużą pomoc dla sądów oraz stron postępowań.

Czytaj więcej

Sądy i trybunały

Są pierwsze decyzje Waldemara Żurka jako ministra sprawiedliwości

Przywrócenie praworządności i przyśpieszenie rozliczeń afer z czasów rządów PiS to główne zadania...

Koniec opiniowania przez Komisję Wenecką

Minister poinformował też o wycofaniu z Komisji Weneckiej wniosku o zaopiniowanie projektu ustawy o przywracaniu ładu konstytucyjnego w sądownictwie, która miała za zadanie uregulowanie statusu tzw. neosędziów.

– Znamy już opinię Komisji Weneckiej i projekty, które były w ostatnim czasie procedowane i uwzględniają szereg oczekiwań organów międzynarodowych, w tym Komisji Weneckiej – tłumaczył minister.

Nie obyło się bez drobnej uszczypliwości pod adresem swojego poprzednika, gdy Waldemar Żurek przyznał, że ostateczna wersja projektu nie jest mu znana, bo nie została upubliczniona. Zapewniał jednak, że prace nad ustawą są kwestią priorytetową.

Zdaniem sędziego Piotra Mgłośka to dobry ruch.

– O ile konsultowanie założeń ustawy z Komisją Wenecką miało sens, to nie powinna się ona wypowiadać in concreto o projekcie ustawy. Równie dobrze można byłoby się zwrócić do tego organu, by nam opracował projekt, co byłoby tańsze i szybsze – ironizuje sędzia Mgłosiek.

Czytaj więcej

Prawnicy

Waldemar Żurek: To jest jasne, że postawiłem wszystko na jedną kartę

Pierwszy tydzień pokazał mi, że dużo rzeczy da się zrobić szybko i skutecznie. O wiele lepiej jes...

Więcej pieniędzy dla słuchaczy KSSiP

Nowy minister podjął też decyzję o zwiększeniu o 1 tys. zł netto stypendium, jakie przysługuje aplikantom Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury. Dziś, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości, wynosi ono 4,3 tys. zł brutto na pierwszym roku i 5,1 tys. zł brutto na drugim roku.

Zdaniem sędziego Macieja Świdra ze Stowarzyszenia Absolwentów i Aplikantów KSSiP jest to krok w dobrym kierunku, ale stanowi tylko doraźne rozwiązanie problemu.

– Choć podwyżka o 1 tys. zł netto jest zbieżna z naszymi postulatami podniesienia wysokości stypendium do 8,5 tys. zł brutto, to jednak główną naszą propozycją było, po pierwsze, to, by nie było to określone w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości, lecz w ustawie. A po drugie, by wysokość stypendium nie była określona kwotowo, lecz by stanowiła stały ułamek kwoty będącej wynagrodzeniem sędziego. W przeciwnym razie za rok czy dwa kwestia podwyżek znów powróci – mówi sędzia Świder.

Czytaj więcej

Sądy i trybunały

Prof. Wiącek: Są sposoby na usprawnienie zaprzysiężenia asesorów sądowych

Powołanie asesora to nie jest prerogatywa prezydencka, lecz kompetencja wynikająca z ustawy – mów...

Zdaniem stowarzyszenia Votum optymalnym byłoby ustalenie sztywnej wysokości stypendium na poziomie 70 proc. wynagrodzenia referendarza sądowego, dzięki czemu kwota ta byłaby automatycznie waloryzowana. Pozostaje jeszcze kwestia zmiany przepisów w ten sposób, aby stypendium przysługiwało nie tylko przez cztery miesiące po zakończeniu aplikacji, lecz do czasu wręczenia nominacji asesorskich. Zapobiegłoby to problemowi, który występuje w ostatnim czasie praktycznie co roku, kiedy absolwenci KSSiP, oczekując na zatwierdzenie ich kandydatur przez KRS, prezydenta i premiera, zostają bez środków do życia. Tegoroczne nominacje zostały wręczone 31 lipca, podczas gdy prawo do stypendium wygasło z końcem maja.

Waldemar Żurek: 200 mln na cyfryzację wymiaru sprawiedliwości

Nowy szef resortu sprawiedliwości zapowiedział też kontynuowanie prac swojego poprzednika związanych z cyfryzacją wymiaru sprawiedliwości. Poinformował m.in. o pozyskaniu 200 mln zł z funduszy UE na realizację Programu Cyfrowy Sąd.

– Bardzo cieszą zapowiedzi konkretnych działań w kierunku informatyzacji sądów. Mam nadzieję, że prace nie będą szły w kierunku punktowych zmian, lecz zostanie stworzony całościowy plan kompleksowej zmiany. Bo ileż my mamy czekać na zinformatyzowanie wymiaru sprawiedliwości z prawdziwego zdarzenia – mówi Przemysław Rosati, prezes Naczelnej Rady Adwokackiej.

Ogromnym wyzwaniem są oczywiście zapaść wymiaru sprawiedliwości i ciągnące się latami postępowania. Problem pogłębia się z powodu nieogłaszania konkursów na wolne stanowiska sędziowskie z uwagi na nieuznawanie KRS. Częściowym panaceum ma być zwiększenie kadry urzędniczej, przede wszystkim asystentów sędziów.