Prof. Andrzej Zoll: Wyrok TK ws. aborcji nie istnieje, tak samo pozostałe wyroki

Nie widzę żadnej przeszkody, żeby doszło do wyzerowania wyroków TK, w wydaniu których brały udział osoby nie będące sędziami. W pełni zgadzam się z projektem uchwały, która w środę staje na Sejmie - mówi "Rz" prof. Andrzej Zoll, były prezes Trybunału Konstytucyjnego.

Publikacja: 06.03.2024 13:01

Trybunał Konstytucyjny

Trybunał Konstytucyjny

Foto: Fotorzepa / Jerzy Dudek

Do Sejmu trafiły projekty zmian dotyczące działalności Trybunału Konstytucyjnego. Jeden z nich zakłada wyzerowanie wyroków Trybunału wydanych przez ostatnie lata. Czy to jest w ogóle możliwe?

Nie widzę żadnej przeszkody, żeby do tego doszło. Trybunał może pracować tylko i wyłącznie w dopuszczonym przez prawo składzie. To znaczy, że wszyscy członkowie składu orzekającego muszą być sędziami Trybunału Konstytucyjnego. Trzy osoby, które zostały wybrane uchwałą Sejmu z 2015 roku, zostały powołane w sytuacji, w której miejsca w Trybunale były już zajęte. To są dublerzy, a więc niesędziowie TK. Także ich następcy nie są sędziami TK, tylko dublerami.

Nie chodzi chyba o wszystkie wyroki, bo część zapadała we właściwym składzie. Trzeba przeprowadzić selekcję takich wyroków?

Także pozostałe orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego są obciążone wadą prawa. Składy Trybunału zostały bowiem powołane przez nieprawidłowo wybraną przez prezydenta prezes Trybunału Konstytucyjnego. Jeśli pyta pani o selekcję, to tak, trzeba ją przeprowadzić. Kto konkretnie w poszczególnych sprawach orzekał, jaki skład wydawał wyroki. To trzeba zrobić i wtedy te wyroki, w których oni – dublerzy – brali udział, mogą ulec wyzerowaniu. Tu należałoby wprowadzić pewnego rodzaju zastrzeżenie. Jeżeli chodzi o skargi konstytucyjne to trzeba być bardzo ostrożnym. Bo taka sytuacja wyzerowania może naruszać prawa indywidualnych osób, które skierowały skargi do Trybunału Konstytucyjnego ze względu na wadę, błąd w składzie orzekającym albo gdy administracyjne orzeczenie było oparte o niekonstytucyjny przepis.

A wyrok w sprawie aborcji. Czy ten wyrok jest do wyzerowania?

W wydaniu tego wyroku orzekały osoby, które nie są sędziami Trybunału Konstytucyjnego. W pełni zgadzam się z projektem uchwały, która dziś staje w Sejmie.

Czytaj więcej

Reforma TK z pakietem Bodnara - plan niezbyt realny, ale ambitny

To znaczy, że ten wyrok nie istnieje?

W przestrzeni prawnej po prostu go nie ma.

Czyli jaki stan prawny obowiązuje?

Taki, jaki był przed 22 października 2020 roku.

Panie profesorze, to co mogą teraz zrobić osoby poszkodowane wyrokiem, który zapadł, ale którego, jak pan twierdzi, nie było?

Mogą wystąpić o odszkodowania od państwa za stosowanie czegoś, co wyrokiem nie było.

Do Sejmu trafiły projekty zmian dotyczące działalności Trybunału Konstytucyjnego. Jeden z nich zakłada wyzerowanie wyroków Trybunału wydanych przez ostatnie lata. Czy to jest w ogóle możliwe?

Nie widzę żadnej przeszkody, żeby do tego doszło. Trybunał może pracować tylko i wyłącznie w dopuszczonym przez prawo składzie. To znaczy, że wszyscy członkowie składu orzekającego muszą być sędziami Trybunału Konstytucyjnego. Trzy osoby, które zostały wybrane uchwałą Sejmu z 2015 roku, zostały powołane w sytuacji, w której miejsca w Trybunale były już zajęte. To są dublerzy, a więc niesędziowie TK. Także ich następcy nie są sędziami TK, tylko dublerami.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Edukacja
Matura 2024: język polski - poziom podstawowy. Odpowiedzi eksperta
Sądy i trybunały
Trybunał niemocy. Zabezpieczenia TK nie zablokują zmian w sądach
Sądy i trybunały
Piebiak: Szmydt marzył o robieniu biznesu na Wschodzie, mógł być szpiegiem
Sądy i trybunały
"To jest dla mnie szokujące". Szefowa KRS o sprawie sędziego Szmydta
Konsumenci
Kolejna uchwała SN w sprawach o kredyty