Sędziowie piszą o "szczególnie niebezpiecznych" rozwiązaniach z "lex Tusk"

Ogólnopolskie Stowarzyszenie Sędziów Sądów Administracyjnych opublikowało oświadczenie dotyczące ws. komisji ds. rosyjskich wpływów (tzw. Lex Tusk).

Publikacja: 02.06.2023 09:30

Sędziowie piszą o "szczególnie niebezpiecznych" rozwiązaniach z "lex Tusk"

Foto: Fotorzepa/ Jerzy Dudek

Przypomnijmy, że prezydent Andrzej Duda podpisał w poniedziałek ustawę o powołaniu komisji do spraw badania wpływów rosyjskich, a jednocześnie zapowiedział wniosek do Trybunału Konstytucyjnego o kontrolę niektórych jej przepisów w trybie następczym, czyli po wejściu w życiu.

Przeciwko ustawie protestuje opozycja, która określa przepisy mianem "lex Tusk" i mówi, że ustawa jest niezgodna z konstytucją oraz wprowadza sąd kapturowy. Opozycja zapowiadała bojkot komisji powołanej na podstawie ustawy i apelowała do prezydenta o weto.

Ustawę określa się mianem "lex Tusk" ponieważ wielu przedstawicieli obozu władzy (np. wiceminister rolnictwa Janusz Kowalski) jednoznacznie deklaruje, że celem komisji jest prześwietlenie byłego i obecnego przewodniczącego Platformy Obywatelskiej, Donalda Tuska, pod kątem jego polityki wobec Rosji w latach 2007-2014, gdy Tusk był premierem.

Czytaj więcej

Lex Tusk - co zawiera i dlaczego jest groźna

Głos w sprawie ustawy zabrało w czwartek Ogólnopolskie Stowarzyszenie Sędziów Sądów Administracyjnych. Jego zdaniem narusza ona "w sposób rażący konstytucyjne zasady ustrojowe oraz podstawowe prawa obywatelskie".

Sędziowie wskazują na osiem naruszeń ustawy zasadniczej. Oto one:

1. Ustanawia nieznany polskiemu porządkowi prawnemu „organ administracji publicznej”, jak określono w ustawie powoływaną przez Sejm Komisję, będącą tworem politycznym, który ma pełnić funkcje przewidziane dla służb specjalnych, organów ścigania i sądów (art. 3 ust. 1, art. 17-20, art. 37 i art. 38 ustawy), co stoi w sprzeczności z zasadą demokratycznego państwa prawnego przewidzianą w art. 2 Konstytucji RP.

2. Wyposaża Komisję w uprawnienia przysługujące sądom powszechnym, polegające na orzeczeniu kary pozbawienia praw publicznych w postaci zakazu pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi na okres do 10 lat, nazwanej „środkiem zaradczym” (art. 3 ust. 1, art. 37 ust. 1 pkt 2 ustawy), co narusza zasady trójpodziału władzy oraz sprawowania wymiaru sprawiedliwości przez sądy, wyrażone w art. 10 i art. 175 ust. 1 Konstytucji RP.

3. Nadaje Komisji uprawnienia kontrolne w stosunku do ostatecznych decyzji administracyjnych (art. 38 ustawy), przysługujące sądom administracyjnym, co narusza art. 184 Konstytucji RP w zw. z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych.

4. Ustanawia możliwość wzruszania przez Komisję ostatecznych decyzji administracyjnych, czym narusza zasadę ochrony zaufania jednostki do państwa, wywodzoną z art. 2 Konstytucji RP.

5. Przewiduje odpowiedzialność za działania określone jako „wpływy rosyjskie” (art. 2 pkt 8 ustawy), będące pojęciem nieostrym i pozwalającym na dowolną interpretację, co pozostaje w sprzeczności z zasadą demokratycznego państwa prawnego ustanowioną w art. 2 Konstytucji RP.

6. Przewiduje odpowiedzialność karną, w postaci zakazu pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi na okres do 10 lat, orzekanego przez Komisję, za bliżej nieokreślone „wpływy rosyjskie”, które nie stanowiły czynu zabronionego pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia (art. 2 pkt 8 w zw. z art. 37 ust. 1 pkt 2 ustawy), co narusza zasady określoności czynów zabronionych pod groźbą kary oraz zakazu wstecznego działania ustawy wprowadzającej lub zaostrzającej odpowiedzialność karną, wyrażone w art. 42 ust. 1 Konstytucji RP.

7. Narusza zasadę domniemania niewinności określoną w art. 42 ust. 3 Konstytucji RP, zgodnie z którą każdego uważa się za niewinnego, dopóki jego wina nie zostanie stwierdzona prawomocnym wyrokiem sądu.

8. Przewiduje bezkarność członków Komisji, jako funkcjonariuszy publicznych, za działalność wchodzącą w zakres sprawowania funkcji w Komisji (art. 13 ustawy), co pozostaje w sprzeczności z zasadą demokratycznego państwa prawnego oraz zasadą legalizmu, wyrażonymi w art. 2 i art. 7 Konstytucji RP.

Jak zaznaczono, oceny co do oczywistych naruszeń przez ustawę z 4 kwietnia 2023 r. fundamentalnych zasad konstytucyjnych nie zmienia fakt, że od decyzji wydawanych przez Komisję przysługuje prawo wniesienia skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego.

- Rozwiązania ww. ustawy uznajemy za szczególnie niebezpieczne dla konstytucyjnego porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej - podkreślili sędziowie.

Czytaj więcej

Lex Tusk: Nowa komisja w roli sądu karnego

Przypomnijmy, że prezydent Andrzej Duda podpisał w poniedziałek ustawę o powołaniu komisji do spraw badania wpływów rosyjskich, a jednocześnie zapowiedział wniosek do Trybunału Konstytucyjnego o kontrolę niektórych jej przepisów w trybie następczym, czyli po wejściu w życiu.

Przeciwko ustawie protestuje opozycja, która określa przepisy mianem "lex Tusk" i mówi, że ustawa jest niezgodna z konstytucją oraz wprowadza sąd kapturowy. Opozycja zapowiadała bojkot komisji powołanej na podstawie ustawy i apelowała do prezydenta o weto.

Pozostało 88% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów