Przepisy regulujące wykonywanie pracy przez cudzoziemców na terenie Polski od zawsze stanowiły wyzwanie dla obcokrajowców i ich przyszłych pracodawców. Powodem jest wielorakość aktów prawnych i brak doprecyzowania ich zapisów.
Ustawodawca wprowadza – z różnym skutkiem – zmiany, które mają na celu uporządkowanie labiryntu regulacji oraz dostosowanie go do potrzeb rozwijającego się rynku pracy. Niedawna zmiana ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy wymusiła przygotowanie projektów nowych rozporządzeń ministra pracy i polityki społecznej dotyczących zezwoleń na pracę. W szczególności od 1 maja br. zacznie obowiązywać rozporządzenie w sprawie wydawania zezwolenia na pracę cudzoziemca (DzU z 2015 r., poz. 543), które zastąpi akt obecnie obowiązujący.
Zmiany nie są radykalne. Rozporządzenie w przeważającej części odpowiada treści swojego poprzednika. Najistotniejsza różnica dotyczy procedury badania lokalnego rynku pracy.
W dużym skrócie procedurę tę powinni wszcząć pracodawcy mający siedzibę (bądź miejsce zamieszkania) na terytorium Polski chcący zatrudnić na podstawie umowy o pracę bądź cywilnoprawnej cudzoziemca, który musi mieć zezwolenie na pracę. Taki pracodawca powinien skierować do urzędu pracy ofertę m.in. opisującą wymagania dla kandydata, a urząd zweryfikuje, czy w rejestrach bezrobotnych i poszukujących pracy znajdują się osoby o wskazanych kwalifikacjach. W przypadku braku adekwatnych kandydatów starosta wyda informację o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych pracodawcy, która następnie posłuży jako załącznik do wniosku o wydanie zezwolenia na pracę konkretnego cudzoziemca. Badanie rynku pracy ma na celu ograniczenie zatrudnienia cudzoziemców na miejscach pracy, które mogłyby zostać zajęte, w szczególności przez chętnych do pracy obywateli Polski.
I etap – konieczny
Zgodnie z rozporządzeniem pracodawca wciąż ma obowiązek złożyć ofertę pracy. Ograniczeniu uległ natomiast krąg adresatów – obejmuje on w pierwszej kolejności Polaków, innych obywateli UE, EOG oraz cudzoziemców o uprzywilejowanym statusie (np. uchodźców, osoby posiadające zezwolenie na pobyt stały).