Konwersja wierzytelności z tytułu pożyczki na kapitał zakładowy może zasadniczo przybrać dwie formy. Wystąpienie każdej z nich uzależnione jest od tego, czy podwyższenie kapitału zakładowego spółki następuje w zamian za wkład pieniężny czy za wkład niepieniężny (aport) >patrz tabela. Ocena, czy w danym przypadku dochodzi do objęcia udziałów w formie wkładu pieniężnego czy aportu, powinna być przeprowadzona na podstawie treści uchwały o podwyższeniu kapitału zakładowego.
Skutki w CIT u wspólnika z Austrii
Konwersja pożyczki udzielonej spółce przez wspólnika na kapitał zakładowy w zamian za udziały może spowodować u wspólnika będącego osobą prawną powstanie przychodu. Zgodnie ze stanowiskiem sądów administracyjnych w takim przypadku występuje bowiem wkład niepieniężny.
Zatem prawidłowo przeprowadzona ocena formy konwersji będzie decydowała o tym, czy w momencie objęcia udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym spółki wspólnik osiągnie przychód podatkowy. Zgodnie bowiem z art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o CIT przychodem jest wartość nominalna udziałów (akcji) w spółce objętych w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część. Oznacza to, że wspólnik obejmujący udziały w zamian za wkład niepieniężny w postaci wierzytelności powinien rozpoznać przychód podatkowy, którego wysokość będzie uzależniona od wartości nominalnej objętych przez niego udziałów. Przychód z tytułu objęcia udziałów nie powinien wystąpić, gdy udziały zostaną objęte w zamian za wkład pieniężny.
Istnieje jednak ryzyko odmiennej kwalifikacji podatkowej, a to z uwagi na obecne stanowisko sądów administracyjnych.
Stanowisko NSA
W wyroku z 25 marca 2015 r. (II FSK 349/13) NSA podtrzymał ugruntowaną już obecnie linię orzeczniczą, zgodnie z którą konwersja wierzytelności wspólnika na kapitał zakładowy spółki oznacza de facto wniesienie wkładu niepieniężnego w postaci wierzytelności, niezależnie od formy przeprowadzenia transakcji. Oznacza to, że z aportem mamy do czynienia w sytuacji, w której dochodzi np. do potrącenia wzajemnych wierzytelności spółki i wspólnika. W ocenie sądu konwersja wierzytelności na kapitał zakładowy zawsze jest wkładem niepieniężnym do spółki, ze wszystkimi konsekwencjami podatkowymi.