Służba wojskowa to staż wliczany do wcześniejszej emerytury

Czas służby wojskowej do 31 grudnia 1974 r. można zaliczyć do pracy w warunkach szczególnych.

Aktualizacja: 23.12.2014 09:15 Publikacja: 23.12.2014 03:00

Służba wojskowa to staż wliczany do wcześniejszej emerytury

Foto: www.sxc.hu

Tak wynika z uchwały Sądu Najwyższego z 16 października 2013 r. (II UZP 6/13).

Decyzją z 5 października 2009 r. ZUS odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym, bo nie wykazał 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Do jej okresu nie zaliczono mu zasadniczej służby wojskowej od 23 kwietnia 1971 r. do 1 maja 1973 r.

Sąd okręgowy wyrokiem z 28 września 2011 r. zmienił decyzję ZUS i przyznał wnioskodawcy prawo do wcześniejszej emerytury na mocy art. 184 w związku z art. 32 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (dalej ustawa emerytalna). Do okresu pracy w szczególnych warunkach zaliczył zatrudnienie od 3 sierpnia 1970 r. do 31 grudnia 1979 r. oraz od 1 stycznia 1980 r. do 31 maja 1987 r. SO stwierdził, że i bez pobytu w armii były pracownik miał 15-letni staż w warunkach szczególnych. ZUS złożył apelację, w której zarzucił, że bez wojska okres pracy w warunkach szczególnych wynosi 14 lat, dziewięć miesięcy i 21 dni.

Sąd apelacyjny zmienił wyrok sądu I instancji i oddalił odwołanie wnioskodawcy. Za błędne uznał ustalenie SO, że wnioskodawca nawet bez okresu służby w armii wykazał 15 lat pracy w szczególnych warunkach, gdyż bez niej miał jedynie 14 lat, dziewięć miesięcy i 21 dni pracy w takich warunkach.

W skardze kasacyjnej ubezpieczony zarzucił naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie art. 184 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 32 ust. 2 i 4 ustawy emerytalnej polegającą na tym, że okresu zasadniczej służby wojskowej nie wlicza się do pracy w szczególnych warunkach.

Powiększony skład SN orzekł, że czas zasadniczej służby wojskowej odbytej w okresie obowiązywania art. 108 ust. 1 ustawy z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (DzU nr 44, poz. 220, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 1974 r.) zalicza się – na warunkach wynikających z tego przepisu – do okresu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku (art. 184 w zw. z art. 32 ust. 1 ustawy o emerytalnej).

Komentarz eksperta

Grzegorz Trejgel, radca prawny w Kancelarii Prawa Pracy Wojewódka i Wspólnicy sp.k.

Uchwała Sądu Najwyższego zasługuje na aprobatę. Zagadnienie dotyczące tego, czy prawo materialne pozwala wliczyć czas zasadniczej służby wojskowej do okresu pracy w warunkach szczególnych wymaganego do uzyskania prawa do wcześniejszej emerytury, rozstrzygał powiększony skład SN, gdyż były rozbieżności w dotychczasowym orzecznictwie.

Niewątpliwie okres służby wojskowej nie jest i nie był okresem zatrudnienia nawet na gruncie ustawy z 30 stycznia 1959 r. o powszechnym obowiązku wojskowym oraz z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej. Przepisy tych ustaw nakazywały jednak zaliczać okres tej służby do zatrudnienia w zakresie pewnych uprawnień. Innymi słowy, w okresie odbywania zasadniczej służby wojskowej żołnierz nie był pracownikiem zatrudnionym w szczególnych warunkach. Dla opisanej sprawy istotna była regulacja sprzed 1 stycznia 1999 r., gdyż wnioskodawca dochodził emerytury na podstawie art. 184 ustawy emerytalnej z 1998 r.

Orzecznictwo SN dotyczące zaliczenia zasadniczej służby w armii do okresu pracy w szczególnych warunkach nie było jednolite. Są wyroki SN, które wskazują, że okres taki należy zaliczyć do stażu pracy w warunkach szczególnych, ale istnieją także orzeczenia ze stanowiskiem przeciwnym.

Zaliczenie zasadniczej służby wojskowej do pracy w szczególnych warunkach nie wynika z samej służby, tylko z mocy szczególnych regulacji. W czasie, w którym przypadała poborowa służba wnioskodawcy, obowiązywała ustawa z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczpospolitej Polskiej. Po spełnieniu wskazanych w niej warunków (określonych w art. 106 ust. 1) gwarantowała pracownikowi wliczenie okresu służby wojskowej do stażu w zakresie wszelkich uprawnień związanych z tym zatrudnieniem, jeżeli po odbyciu służby podjął pracę w tym samym zakładzie co przed powołaniem do armii.

Także rozporządzenie wykonawcze Rady Ministrów do ustawy z 22 listopada 1968 r. w sprawie szczególnych uprawnień żołnierzy żołnierzowi zatrudnionemu przed powołaniem do czynnej służby wojskowej w warunkach szczególnych (I kategorii zatrudnienia) wskazywało, że pracownikowi, który po zakończeniu służby wrócił na etat na tych samych warunkach, czas jej odbywania wliczało się do stażu w zakresie wszelkich uprawnień związanych z zatrudnieniem przed powołaniem do armii oraz w zakresie szczególnych uprawnień uzależnionych od wykonywania pracy na określonym stanowisku lub w określonym zawodzie.

Zdaniem SN z tych przepisów jednoznacznie wynika, że pod rządem ustawy z 21 listopada 1967 r. i rozporządzenia RM okres służby wojskowej jest nie tylko okresem składkowym w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy emerytalnej, ale także okresem pracy w szczególnych warunkach według § 3 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Dlatego jeżeli pracownik spełnił podane warunki powrotu do poprzedniego zatrudnienia, zachowuje tzw. ciągłość pracy, a czas zasadniczej służby wojskowej wlicza się do zatrudnienia na takich samych warunkach jak przed powołaniem do armii.

Tak wynika z uchwały Sądu Najwyższego z 16 października 2013 r. (II UZP 6/13).

Decyzją z 5 października 2009 r. ZUS odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym, bo nie wykazał 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Do jej okresu nie zaliczono mu zasadniczej służby wojskowej od 23 kwietnia 1971 r. do 1 maja 1973 r.

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Paliwo będzie droższe o 50 groszy na litrze, rachunki za gaz o jedną czwartą
Praca, Emerytury i renty
Krem z filtrem, walizka i autoresponder – co o urlopie powinien wiedzieć pracownik
Podatki
Wykup samochodu z leasingu – skutki w PIT i VAT
Nieruchomości
Jak kwestionować niezgodne z prawem plany inwestycyjne sąsiada? Odpowiadamy
Materiał Promocyjny
Mity i fakty – Samochody elektryczne nie są ekologiczne
Nieruchomości
Wywłaszczenia pod inwestycje infrastrukturalne. Jakie mamy prawa?