Nieletni zapłaci odszkodowanie jak dorosły

Nieletniemu tak jak dorosłemu można zasądzić odszkodowanie. Jeżeli nie ma majątku, zapłaci je, gdy stanie się pełnoletni. Sąd Najwyższy wydał precedensowe orzeczenie

Publikacja: 06.04.2012 08:31

Nieletni strzelali z procy. Dziewczyna straciła oko. Sąd przyznał odszkodowanie i rentę dla poszkodo

Nieletni strzelali z procy. Dziewczyna straciła oko. Sąd przyznał odszkodowanie i rentę dla poszkodowanej

Foto: www.sxc.hu

Szkodliwość czynu takiego jak udział w bójce, pobicie czy zranienie nie ulega zmniejszeniu, gdy dopuszcza się go nieletni, jeśli działał ze świadomością skutków swego zachowania.

Ani rygory ustawy o postępowaniu w sprawach dla nieletnich, ani ukończenie 18 lat  nie zwalnia nieletniego  sprawcy szkody z zapłaty odszkodowania.

To sedno wyroku Sądu Najwyższego, który może być przestrogą dla niepełnoletnich, jeśli choćby lekkomyślnie wyrządzają szkodę.

Przed kilku laty wieczorem pięciu chłopaków spod Piotrkowa strzelało z procy szyszkami i kamieniami do grupy młodzieży przy ognisku i któryś trafił Martę O. w oko. Efekt: utraciła widzenie tym okiem. Nie udało się ustalić, kto tak nieszczęśliwie wycelował,   nastolatkowie (mieli po ok. 15 lat, teraz są pełnoletni) nie zaprzeczali, że aktywnie uczestniczyli w zdarzeniu, strzelając lub donosząc kamienie. Łukasz S., jeden z pozwanych, którego sprawa dotarła do Sądu Najwyższego, początkowo strzelał, ale skaleczył sobie rękę, więc oddał procę koledze i potem doszło do  nieszczęścia.

Sądy niższych instancji uznały, że ułatwił nieznanemu sprawcy atak, i to go obciąża. Zasądziły od niego z kolegami solidarnie na rzecz powódki 90 tys. zł zadośćuczynienia, 8 tys. zł zaliczki na koszty leczenia oraz dwie renty: 170 zł miesięcznie na zwiększone potrzeby oraz 200 zł miesięcznie renty wyrównawczej za obniżone dochody. Sądy orzekły też odpowiedzialność pozwanych za skutki uszkodzenia wzroku, które mogą się ujawnić w przyszłości.

Przed Sądem Najwyższym pełnomocnik Łukasza S. zarzucił, że obowiązek naprawienia szkody przez  nieletniego uregulowany jest w ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich. Rygory w niej przewidziane stanowią element wychowawczy i z chwilą ukończenia przez podsądnego 18 lat ustają.  Gdyby nawet przyjąć, że nie ustał obowiązek naprawienia szkody, to przedawnił się  po trzech latach. Jego czyn nie jest bowiem przestępstwem (wtedy przedawnienie jest dłuższe: 20 lat), a  w postępowaniu dla nieletnich nie ma takiej kategorii, gdyż nie orzeka się o winie.

Sąd Najwyższy nie podzielił tych zarzutów. Utrzymał odszkodowanie i rentę dla poszkodowanej. – Szkodliwość czynu nie maleje dlatego, że dopuszcza się go nieletni – stwierdziła w uzasadnieniu sędzia Sądu Najwyższego Katarzyna Tyczka-Rote. – Przepisy o dłuższym przedawnieniu roszczeń wynikłych z przestępstwa są po to, by przyznać szerszą ochronę poszkodowanym w wyniku czynu o szczególnej szkodliwości. I chociaż nie są to formalnie przestępstwa, lecz „tylko" czyny karalne, nie ma powodów, żeby traktować je łagodniej.

Praktyka to potwierdza. Marcin Łochowski, sędzia Sądu Okręgowego Warszawa-Praga, wskazuje, że naprawienie szkody sądy dla nieletnich orzekają zupełnie wyjątkowo. To dlatego, że owi nieletni zwykle nie mają majątku, po drugie sądy te nie mają doświadczenia w wymierzaniu odszkodowania za uszczerbek na ciele czy zdrowiu. Poszkodowanym zostaje zatem  sąd cywilny.

Opinia

Zbigniew Banaszczyk adwokat, adiunkt na Uniwersytecie Warszawskim

Odpowiedzialność odszkodowawcza niepełnoletniego obciąża go osobiście, nie przechodzi  na rodziców, a fakt uzyskania pełnoletności przez dłużnika niczego nie zmienia. Jeśli dług nie przedawni się (wierzyciel występować będzie w odpowiednim czasie do komornika), to musi być spłacany, choćby do śmierci dłużnika. Rodzice mogliby odpowiadać za szkody wyrządzone przez ich dzieci, gdyby udowodniono im braki w nadzorze czy to dziecka do trzynastu lat, czy któremu ze względu na stan psychiczny winy przypisać nie można, wymagałoby to jednak pozwania rodziców. Byłaby to ich własna odpowiedzialność, ale za czyny dziecka.

Szkodliwość czynu takiego jak udział w bójce, pobicie czy zranienie nie ulega zmniejszeniu, gdy dopuszcza się go nieletni, jeśli działał ze świadomością skutków swego zachowania.

Ani rygory ustawy o postępowaniu w sprawach dla nieletnich, ani ukończenie 18 lat  nie zwalnia nieletniego  sprawcy szkody z zapłaty odszkodowania.

Pozostało 91% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów