Dożywocie a majątek małżonków

Przekazanie gospodarstwa rolnego za rentę z dożywociem wchodzi do majątku dorobkowego małżonków. ?W razie rozwodu podlega więc podziałowi. Tak orzekł Sąd Najwyższy.

Publikacja: 07.01.2014 07:44

Pomoc de minimis: Dotacje dla firm wdrażających program społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR)

Pomoc de minimis: Dotacje dla firm wdrażających program społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR)

Foto: www.sxc.hu

Kwestia statusu gospodarstwa rolnego, zwykle przekazanego jednemu z małżonków, stanowi kość niezgody podczas podziału majątku po rozwodzie.

Tak też było w sprawie o podział majątku, którą wytoczyła Lucyna C. byłemu mężowi. Ślub wzięli w październiku 1976 r. i cały czas pozostawali we wspólności ustawowej. W 1994 r. rodzice kobiety, w celu uzyskania świadczeń emerytalnych z ubezpieczenia rolniczego, przenieśli własność gospodarstwa (4,6 ha) wraz z zabudowaniami na córkę, która w zamian zobowiązała się zapewnić im dożywotnie utrzymanie i ustanowiła na ich rzecz dożywotnią służebność zamieszkania. Po przekazaniu gospodarstwa matka ?Lucyny C. otrzymała rentę rolniczą, a ojciec dodatek do otrzymywanego już świadczenia emerytalnego.

Córka opiekowała się rodzicami aż do ich śmierci, a w księdze wieczystej figurowała jako właścicielka gospodarstwa. Do czasu wyjazdu męża do USA w 2000 r. małżonkowie razem pracowali w gospodarstwie, które traktowali jako wspólne. Rozwód wzięli w czerwcu 2011 r.

Zdaniem Sądu Rejonowego umowa czyniła przysporzenie tylko na rzecz córki. Była to więc darowizna, a gospodarstwo stanowi majątek odrębny kobiety. Zastrzeżone w umowie prawo dożywotniego zamieszkania miało zaś charakter alimentacyjny i nie zmieniło nieodpłatnego charakteru przekazania gospodarstwa.

Sąd Okręgowy był innego zdania i orzekł, że gospodarstwo stanowi majątek wspólny byłych małżonków. Nadanie umowie cech umowy dożywocia przesądza o tym, że nie można jej traktować jako nieodpłatnego przekazania gospodarstwa następcy na równi z darowizną uregulowaną w kodeksie cywilnym. Nie dotyczy jej regulacja art. 33 pkt 2 kodeksu rodzinnego, który stanowi, że do majątku osobistego każdego z małżonków należą przedmioty nabyte przez dziedziczenie lub darowiznę (chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił). Zatem gospodarstwo weszło na zasadach ogólnych do majątku wspólnego.

Sąd Najwyższy utrzymał to stanowisko. Sędzia SN Antoni Górski przypomniał w uzasadnieniu, że ustawa o ubezpieczeniu społecznym rolników z 20 grudnia 1990 r. przewiduje przeniesienie własności gospodarstwa na podstawie uregulowanych w kodeksie cywilnym: umów darowizny lub dożywocia albo odrębnej „umowy z następcą" uregulowanej w art. 84–85 wspomnianej ustawy.

To, że Lucyna C. odwołuje się do orzecznictwa, by wykazać, że umowa przekazania ma wiele cech, które zbliżają ją do darowizny, nie zmienia faktu, że nazwa i treść umowy z rodzicami sprawia, że jest umową dożywocia, nieodpłatną. Zatem gospodarstwo stanowi majątek wspólny obu byłych małżonków. W rezultacie musi być uwzględniony podczas podziału majątku dorobkowego.

Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów