Jak w upał zadbać o pracownika? Kiedy może on odmówić wykonania pracy?

Awaria klimatyzacji nie powoduje jednak automatycznie, że pracownicy mogą w danym dniu powstrzymać się od pracy (choć pracodawca może tak postanowić) - mówi Magdalena Patryas partnerka w kancelarii Andersen w Polsce, współkoordynatorka European Employment and Labor Service Line.

Aktualizacja: 18.07.2023 06:25 Publikacja: 17.07.2023 14:52

Jak w upał zadbać o pracownika? Kiedy może on odmówić wykonania pracy?

Foto: Adobe Stock

Zgodnie z przepisami, powinny, ale nie muszą być stosowane rozwiązania techniczne mające zmniejszyć temperaturę w miejscu pracy. Jakie zatem obowiązki spoczywają na pracodawcy w momencie, gdy klimatyzacja ulegnie awarii? Czy w trakcie naprawy pracownicy powinni iść do domu czy jednak czekać, nawet jeśli temperatura sprawia, że warunki są szczególnie uciążliwe?

Zasadniczo przepisy nie regulują maksymalnej temperatury w miejscu pracy, chociaż z oczywistych przyczyn nie powinna ona być uciążliwa. Rekomendowana temperatura w pomieszczeniach biurowych powinna wynosić ok. 20-24 stopni. Awaria klimatyzacji nie powoduje jednak automatycznie, że pracownicy mogą w danym dniu powstrzymać się od pracy (choć pracodawca może tak postanowić). W przypadku wysokiej temperatury wskazane może być dostarczanie pracownikom zimnych napojów (a jeśli temperatura przekracza 28°C w pomieszczeniu albo 25°C na zewnątrz – pracodawca ma taki obowiązek zgodnie z art. 232 k.p.), zapewnienie dodatkowych przerw w pracy czy zmiana godzin pracy. Trzeba też pamiętać o zakazie zatrudniania kobiet w ciąży i pracowników młodocianych (15-18 lat) w pomieszczeniach, w których temperatura powietrza przekracza 30°C, a wilgotność względna powietrza przekracza 65 proc. Wreszcie, w sytuacjach ekstremalnych – gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bhp i stanowią zagrożenie dla życia lub zdrowia – pracownik może odmówić wykonywania pracy (art. 210 § 1 k.p.).

Czytaj więcej

Prawo pomoże walczyć z upałami w pracy

W przypadku wysokiej temperatury pracownik może odmówić wykonania pracy. Jakie możliwości mają pracownicy wykonujący swoje obowiązki zdalnie? Czy także mogą odmówić wykonania pracy? A może mogą zwrócić się do pracodawcy o pokrycie kosztu montażu klimatyzacji, a następnie utrzymania?

Pracownik ma prawo powstrzymania się od wykonywania pracy, jeżeli warunki nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia.
W przypadku pracowników zdalnych, to oni są odpowiedzialni za organizację stanowiska pracy i składają pracodawcy oświadczenie, że stanowisko pracy zdalnej spełnia wymogi bhp. Oczywiście pracodawca powinien poinstruować pracownika, jakie są te wymogi, dokonać oceny ryzyka zawodowego i przygotować informację bhp dla pracownika zdalnego. Często pracodawcy przygotowują szczegółowe ankiety i na podstawie odpowiedzi pracownika oceniają stopień bezpieczeństwa danego stanowiska pracy zdalnej. Trzeba pamiętać że w przypadku pracy zdalnej pracodawcy zostali zwolnieni z szeregu obowiązków określonych w kodeksie pracy (np. zapewnienia bezpłatnych napojów czy posiłków). Jednocześnie przepisy nie przewidują obowiązku pokrywania przez pracodawcę kosztu montażu i utrzymania klimatyzacji w pomieszczeniach domowych, choć tego typu regulacje mogą przewidywać przepisy wewnątrzzakładowe.

Jakie szczególne rozwiązania mogą być zastosowane w stosunku do pracowników wykonujących prace w bezpośrednim kontakcie ze słońcem, np. budujących drogi?

Poza obowiązkowym wyposażeniem w tzw. środki ochrony indywidualnej (są to np. odpowiednio dobrane nakrycia głowy, okulary lub gogle, rękawice i odpowiednia odzież robocza, a także kremy z filtrem chroniącym przed promieniowaniem UV) warto zorganizować pracę w taki sposób, aby ograniczyć narażenie pracowników na słońce, np. wprowadzić rotację na stanowiskach pracy czy dodatkowe przerwy, aby umożliwić pracownikom ochłodzenie się. Należy także pamiętać o zapewnieniu pracownikom napojów, a także dostępu do osłoniętego terenu i stosować np. zadaszenia, wiaty czy specjalne namioty.

Jakie zapisy w prawie pracy związane z upałami powinny zostać dodane lub doprecyzowane?

Ustawodawca mógłby zastanowić się nad wprowadzeniem przepisów wskazujących maksymalną temperaturę, jaka może panować w miejscu pracy, zwłaszcza w przypadku pracowników zatrudnionych wewnątrz pomieszczeń (kiedy to możliwe jest zastosowanie klimatyzacji).

Konsumenci
Paliwo będzie droższe o 50 groszy na litrze, rachunki za gaz o jedną czwartą
Praca, Emerytury i renty
Krem z filtrem, walizka i autoresponder – co o urlopie powinien wiedzieć pracownik
Podatki
Wykup samochodu z leasingu – skutki w PIT i VAT
Nieruchomości
Jak kwestionować niezgodne z prawem plany inwestycyjne sąsiada? Odpowiadamy
Materiał Promocyjny
Mity i fakty – Samochody elektryczne nie są ekologiczne
Nieruchomości
Wywłaszczenia pod inwestycje infrastrukturalne. Jakie mamy prawa?