Za publiczne użycie określeń w rodzaju „polski obóz koncentracyjny", „polskie obozy zagłady" ma grozić do trzech lat więzienia. Przestępstwo będzie ścigane z urzędu. Z kolei Instytut Pamięci Narodowej i organizacje pozarządowe dostaną kompetencje do wytaczania za takie zwroty procesów cywilnych o ochronę dobrego imienia Rzeczpospolitej Polskiej i narodu polskiego oraz żądania zadośćuczynienia. Takie zmiany w ustawie o IPN przewiduje przyjęty we wtorek przez rząd projekt autorstwa Ministerstwa Sprawiedliwości.
Ściganie pomówień
Jak powiedział minister sprawiedliwości, prokurator generalny Zbigniew Ziobro po posiedzeniu rządu, projektowane rozwiązania pozwolą skuteczniej bronić prawdy historycznej i dobrego imienia Polski wszędzie na świecie, gdzie dochodzi do jej pomówień i przedstawiania w fałszywym świetle. Przeciwdziałaniu takiemu procederowi mają służyć środki karne i cywilne.
Publiczne przypisywanie narodowi polskiemu lub państwu polskiemu odpowiedzialności lub współodpowiedzialności za popełnione przez Trzecią Rzeszę zbrodnie nazistowskie lub inne zbrodnie przeciwko ludzkości, pokojowi i zbrodnie wojenne podlegać będzie karze grzywny lub więzienia do lat trzech (pierwotnie przewidywano karę do lat pięciu). Tak samo będzie karane rażące pomniejszanie odpowiedzialności rzeczywistych sprawców tych zbrodni. Natomiast za tego rodzaju nieumyślny wybryk grozić ma grzywna lub kara ograniczenia wolności. Z tym że tego rodzaju czyny nie będą ściganie, jeśli doszło do nich w ramach działalności artystycznej lub naukowej.
Co ważne, te rygory karne mają być stosowanie do obywatela polskiego oraz cudzoziemca niezależnie od tego, w jakim miejscu je popełniono, i przepisów obowiązujących w miejscu popełnienia czynu. Inna rzecz, że np. wypowiedź w USA w dobie internetu szybko obiega pół świata.
Środki cywilne
Ponieważ skuteczne ściganie karne za granicą może być często utrudnione czy wręcz niemożliwe, IPN dostaje prawną podstawę do wytaczania procesów cywilnych o ochronę dobrego imienia Polski i narodu polskiego. Takie pozwy będą mogły składać także organizacje pozarządowe i za granicą. W takim działaniu będzie mógł je wspierać IPN.