Święta u polityków. Pałac bez Chanuki, Sejm bez szopki

W najbliższą niedzielę po zachodzie słońca Żydzi zapalą pierwszą świeczkę na specjalnym dziewięcioramiennym świeczniku, rozpoczynając obchody jednego z najważniejszych swoich świąt – Chanuki. Upamiętnia ono odzyskanie wskutek powstania Machabeuszów i ponownie poświęcenie Świątyni Jerozolimskiej w 165 r. p.n.e. Zgodnie z żydowską tradycją znaleziono w niej niewielką ilość świętej oliwy, ale mimo to nastąpił cud: ogień w lampie podtrzymywał się przez osiem dni, dokładnie tyle, ile potrzeba na wytłoczenie nowej. Dlatego obchody Chanuki są ośmiodniowe. Tym razem świętowania nie będzie jednak w Pałacu Prezydenckim.

Tradycja świętowania Chanuki w Pałacu Prezydenckim sięga co najmniej Lecha Kaczyńskiego 

Tradycja obchodzenia Chanuki sięga prezydentury Lecha Kaczyńskiego, choć niektóre źródła wskazują na Aleksandra Kwaśniewskiego. Kontynuowali ją Bronisław Komorowski i Andrzej Duda. W ceremoniach brał udział naczelny rabin Polski Michael Schudrich, a odwołanie ich należało do rzadkości. Na przykład w 2019 r. Chanuki w Pałacu Prezydenckim nie zorganizowano, bo wypadła 22 grudnia, czyli tuż przed świętami Bożego Narodzenia, gdy Andrzeja Dudy nie było w Warszawie. W zamian za to ówczesny prezydent zorganizował tuż po sylwestrze świąteczno-noworoczne spotkanie z przedstawicielami społeczności żydowskiej.

Czytaj więcej

Polityka

Pierwszy raz od lat władze nie obchodziły Chanuki

Po raz pierwszy od lat żydowskiego święta nie obchodzili prezydent i posłowie.

Chanukę obchodzono w Pałacu nawet w czasie pandemii w 2020 r. i do dziś można odnaleźć zdjęcia Andrzeja Dudy, zapalającego świeczkę w maseczce. Czy Chanuka będzie obchodzona w tym roku? Spytaliśmy o to Biuro Mediów i Listów Prezydenta, ale nie otrzymaliśmy odpowiedzi. Za to od przedstawicieli społeczności żydowskiej w Polsce usłyszeliśmy wprost: wciąż nie wysłano żadnych zaproszeń, więc Chanuki nie będzie.

Prezydent ma podstawy uważać, że Chanuka w Pałacu nie spodobałaby się jego elektoratowi

I trudno traktować to jako zaskoczenie. O takim scenariuszu Karol Nawrocki mówił jeszcze w styczniu jako kandydat na prezydenta, odpowiadając na pytania słuchaczy RMF FM, z których jedno zadano dość podchwytliwie: „Czy zapali pan świece chanukowe zgodnie z tradycją, którą podtrzymał Andrzej Duda, a zapoczątkował Lech Kaczyński?”. – Nie, ja swoje poglądy i swoje przywiązanie do wartości chrześcijańskich traktuję poważnie, więc obchodzę święta, które są bliskie mojej osobie – zadeklarował Karol Nawrocki.

Swojego stanowiska nie uzasadnił, jednak może mieć ono związek z coraz większymi emocjami wokół świętowania Chanuki przez polityków, które rozpoczęły się od zgaszenia świecznika za pomocą gaśnicy przez Grzegorza Brauna w Sejmie w 2023 r.. Jego wyczyn potępiła niemal cała klasa polityczna, a kilka dni temu ruszył w tej sprawie jego proces przed Sądem Rejonowym dla Warszawy-Pragi Południe. Jednak paradoksalnie sprawa raczej Braunowi pomogła, niż zaszkodziła. Od tamtego czasu europoseł posługuje się wizerunkiem gaśnicy na plakatach wyborczych, a podczas spotkań podpisuje tego typu urządzenia przynoszone przez sympatyków.

W ostatnich wyborach prezydenckich zajął czwarte miejsce, wyprzedzając m.in. marszałka Sejmu Szymona Hołownię. – Wyniki wyborów prezydenckich świadczą o tym, że zdefiniował się szeroki front gaśnicowy, który idzie odzyskać niepodległość – przekonywał podczas wieczoru wyborczego Braun, który przed drugą turą poparł Nawrockiego, co mogło zdecydować o wyniku wyborów.

Czytaj więcej

Polityka

„Ujawnił się szeroki front gaśnicowy”. Grzegorz Braun zapowiada walkę w kolejnych wyborach

Wyniki wyborów prezydenckich świadczą o tym, że zdefiniował się szeroki front gaśnicowy, który id...

Do świętowania Chanuki w Pałacu Prezydenckim mogą zniechęcać Nawrockiego nie tylko nastroje w jego elektoracie, ale też ofensywa Izraela w Strefie Gazy, która coraz częściej kwalifikowana jest jako ludobójstwo. Jeszcze w październiku autorzy podcastu „Polityczny WF” Piotr Witwicki i Marcin Fijołek dywagowali, że Nawrocki może jednak zdecydować się na obchody. – Karol Nawrocki i jego urzędnicy głowią się, jak wybrnąć z trudnego dla prezydenta dylematu. W końcu nowa głowa państwa w kampanii wyborczej odcinała się od idei organizowania obchodów żydowskiego święta, lecz gdy najważniejszy urząd w państwie już się objęło, wszystko nie jest już takie proste – mówili.

Powód? Jak tłumaczyli, Nawrocki zdaje sobie sprawę, że obchody byłyby mile widziane w administracji Donalda Trumpa. Szczególnie że obecny ambasador USA w Polsce Thomas Rose jest Żydem, znanym z publicznego występowania w jarmułce.

Jednak wszystko wskazuje na to, że Nawrocki postanowił dotrzymać obietnicy z kampanii wyborczej. Obchody Chanuki będą za to w Sejmie.

W Sejmie obchody Chanuki zaplanowano na poniedziałek

Tam tradycja obchodzenia tego święta jest podobnie długa jak w Pałacu Prezydenckim. Częściej zdarzały się jednak wyjątki. Nie obchodzono go w latach 2019, 2020 i 2021 – najpierw z powodu zbiegu dat z Bożym Narodzeniem, a następnie pandemii.

Czytaj więcej

Polityka

Politycy już nie podzielą się opłatkiem w Sejmie. Oficjalny powód nie wszystkich przekonuje

W parlamencie odwołano świąteczne uroczystości chrześcijańskie i żydowskie. Zdaniem opozycji pand...

Trzy lata temu tradycja obchodzenia Chanuki w Sejmie została przywrócona, a nie zakończył jej nawet wyczyn Brauna w 2023 r. Po tym, gdy zgasił świecznik, zorganizowano ponowną uroczystość, tym razem z udziałem prezydenta Andrzeja Dudy.

W tym roku Chanukę w Sejmie zaplanowano na poniedziałek 15 grudnia. – Mamy bardzo dobrą współpracę z Kancelarią Sejmu. Mamy też sygnały, że możemy spodziewać się silnej reprezentacji – mówi „Rzeczpospolitej” rabin Szalom Dow Ber Stambler, przewodniczący Chabad-Lubawicz w Polsce, współorganizator Chanuki w Sejmie.