...na straży stoi Rada
Jest ona niezależnym organem, którego zadaniem – zgodnie z ordynacją podatkową – jest opiniowanie zasadności zastosowania przepisów o klauzuli w indywidualnych sprawach. W skład Rady wchodzą m.in. osoby wskazane przez ministra finansów, ministra sprawiedliwości, Krajową Radę Doradców Podatkowych i Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Zadaniem Rady jest opiniowanie stosowania przepisów o klauzuli – minister finansów może bowiem, w toku postępowania zasięgnąć opinii Rady co do zasadności zastosowania klauzuli. Co ważne, z wnioskiem o zasięgnięcie opinii Rady może zwrócić się do ministra sam podatnik. Dotyczy to przypadku odwołania od decyzji ministra finansów stosującej klauzulę, jeżeli oczywiście wcześniej takiej opinii Rada nie wydała.
Trudno ocenić obecnie rolę Rady w kształtowaniu praktyki postępowań o unikanie opodatkowania. Jej opinie (po usunięciu danych identyfikujących) mają być zamieszczane w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Finansów. Można przypuszczać, że wydawane i publikowane opinie Rady będą pełnić podobną funkcję jak wydawane interpretacje podatkowe.
Opinie zabezpieczające
Rada do Spraw Przeciwdziałania Unikaniu Opodatkowania ma wkraczać już w sytuacji, gdy minister finansów prowadzi postępowania w sprawie klauzuli. Zanim do tego dojdzie, podatnik może jednak próbować ograniczyć ryzyko poprzez uzyskanie tzw. opinii zabezpieczającej.
Aby ją uzyskać, należy zwrócić się do ministra o wydanie takiej opinii, przy czym mogą o nią wystąpić wspólnie wszyscy zainteresowani. Co ważne, można pytać nie tylko o planowane operacje. Wniosek może bowiem dotyczyć czynności planowanej, rozpoczętej lub dokonanej.
Jeżeli minister uzna, że przedstawione we wniosku okoliczności nie wskazują na możliwość obejścia prawa i zastosowania klauzuli, to wydaje opinię zabezpieczającą. W przeciwnym razie, minister odmawia wydania opinii, ale wtedy musi wskazać, dlaczego jego zdaniem ma miejsce obejście prawa. Na odmowę wydania takiej opinii podatnik może poskarżyć się do sądu. W praktyce można jednak oczekiwać, że w przypadku odrzucenia wniosku dotyczącego zdarzenia już zaistniałego, minister rozpocznie postępowania w sprawie zastosowania klauzuli. Wystąpienie o opinię zabezpieczająca w takiej sytuacji może być zatem swego rodzaju „samodonosem" podatnika.